Het treinverkeer richting het noorden van het land is flink verstoord door een poging tot koperdiefstal. Volgens de NS rijden er tot komende middag 15.00 uur geen treinen tussen 't Harde en Zwolle en tussen Zwolle en Lelystad.

Volgens ProRail is zondagavond geprobeerd koper te stelen op het spoor in Zwolle. Er is iemand voor opgepakt. ProRail zegt dat er geen koper is weggehaald, maar dat dat de schade "fors" is.

De NS zegt dat er bussen worden ingezet tussen Lelystad en Zwolle en tussen 't Harde en Zwolle. ProRail zegt dat mensen die van Amersfoort naar Zwolle moeten, om kunnen reizen via Deventer.

Zwolle is een belangrijk knooppunt voor het treinverkeer naar de noordelijke provincies. Een woordvoerder van ProRail zegt tegen het ANP dat reizigers van en naar het noorden rekening moeten houden met "een bak extra tijd".

Tijdens het driedaagse staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima dat maandag van start gaat, staat een fotomoment met het koningspaar gepland in de Palmentuin in Paramaribo. Voor de inheemsen, de oorspronkelijke bewoners van Suriname, is deze tuin pal achter het presidentieel paleis een heilige plek.

Hier stond een van hun laatste nederzettingen voordat ze hun land kwijtraakten aan Europese kolonisten. De inheemse leider Sergio Jubithana loopt tussen de koningspalmen door, gooit zijn handen in de lucht en spreekt een gebed uit waarin hij vraagt om een goed verloop van het koninklijk bezoek.

"Almachtige, we leggen deze dag en de komst van de koning in uw handen", zegt hij en sluit zijn ogen. Jubithana heeft een opdracht gekregen van de bewoners van zijn dorp, Hollandse Kamp, om tijdens de ontmoeting die hij heeft met de koning de problemen van de inheemse gemeenschap onder de aandacht te brengen.

Recht op grondgebied

"We hebben sinds de koloniale tijd nog steeds onze collectieve rechten op ons grondgebied niet kunnen regelen", zegt Jubithana. "Opeenvolgende regeringen beloven dat dit geregeld wordt, maar er gebeurt niets. We hopen dit probleem bij de koning onder de aandacht te brengen, want we zijn ons land kwijtgeraakt toen Suriname een kolonie werd. Bovendien waren we als oorspronkelijke bewoners ook de eersten die tot slaaf werden gemaakt."

Het gesprek dat de inheemse leider samen met andere leden van het Traditioneel Gezag met de koning gaat hebben, is dan ook belangrijk en iedereen heeft er zo zijn eigen verwachtingen van. Het Traditioneel Gezag bestaat uit leiders van Afro-Surinaamse organisaties, marronleiders, nazaten van gevluchte plantageslaven, en uit de vertegenwoordigers van inheemse gemeenschappen.

Voor Remon Clemens, marronleider van de Kwinti-bevolking, is het belangrijk dat er op de excuses van de koning en zijn verzoek om vergiffenis in 2023, een antwoord komt vanuit de nazaten zelf in Suriname.

"De koning moet niet met lege handen komen en er zullen ook bepaalde rituelen moeten plaatsvinden", zegt Clemens. "Bij ons binnenlandbewoners is het zo dat als je iets hebt gedaan, het eerst goed gemaakt moet worden. Er moet dan een offer worden gebracht en dat ritueel moet op de juiste manier worden gedaan."

Wordt het niet op de juiste manier gedaan, dan zijn de problemen niet echt opgelost, aldus de marronleider. Het afgelopen jaar vonden verschillende bijeenkomsten plaats in het binnenland en in de verschillende districten waarbij nazaten, verenigd in verschillende organisaties, zich bogen over de excuses van de koning. Het antwoord zal maandag volgen tijdens het gesprek met de koning, zo is de verwachting.

Gevoeligheden

Dat er in aanloop naar het bezoek al de nodige gevoeligheden zijn, bleek afgelopen week toen er commotie ontstond bij verschillende Afro-Surinaamse gemeenschappen over de keuze van het beeld waar de koning een krans zal leggen. Dat zal nu gebeuren bij het beeld van Mama Sranan, dat een moederfiguur voorstelt die verschillende kinderen in haar armen houdt; een verwijzing naar de verschillende bevolkingsgroepen van Suriname.

Volgens Iwan Wijngaarde, voorzitter van de Federatie voor Afrikaanse Surinamers, zou de koning ook een krans bij het Kwaku-monument moeten leggen, het nationaal symbool in Suriname voor de afschaffing van de slavernij. "Door een krans te leggen bij ons nationaal monument laat de koning zien dat hij zijn woorden van excuses en vergiffenis echt meent. Je kunt het niet overslaan, dat zou een blamage zijn." Wijngaarde hoopt dat het alsnog aan het programma wordt toegevoegd.

"Het gaat veel over de doorwerking van het slavernijverleden en hoe dat bij de nazaten nog steeds een rol speelt. Juist daarom is het ook erg belangrijk dat de koning juist bij het Kwaku-beeld een krans legt, het geeft aan dat de pijn erkend wordt'', aldus Wijngaarde.

Aanwezigheid van voorouders

De inheemse leider Jubithana hoopt dat het koningspaar tijdens hun fotomoment in de Palmentuin ook een stuk van de geschiedenis van de plek mee zal krijgen. "Deze plek is verbonden met onze identiteit als inheemsen, maar ook met de natuur. Je hoort hoe de wind door de palmen waait. We zien ze niet, maar we voelen de aanwezigheid van onze voorouders als we hier lopen. Als het koningspaar er open voor staat zullen ze dat ook kunnen ervaren."

In de Spaanse hoofdstad Madrid zijn vandaag tienduizenden mensen de straat opgegaan om het vertrek te eisen van premier Sánchez. De demonstranten beschuldigen de huidige regering van corruptie en willen nieuwe verkiezingen.

De demonstratie was georganiseerd door de rechtse partij Partido Popular (PP), die in de oppositie zit. Volgens die partij deden zo'n 80.000 mensen mee aan het protest; de Spaanse autoriteiten houden het op 40.000 deelnemers.

De voorzitter van Partido Popular, partijleider Alberto Núñez Feijóo, zei in een toespraak tijdens het protest dat de corruptie binnen de Spaanse Socialistische Arbeiderspartij (PSOE) van premier Sánchez systematisch is en dat "Spanje zo niet langer kan doorgaan". Overigens lopen er ook tegen politici van de PP corruptieonderzoeken.

Steekpenningen

Aanleiding voor de demonstratie was het voorarrest van een partijgenoot van Sánchez, de voormalige minister van Transport Ábalos. Die is verwikkeld in een corruptieschandaal. In 2021 moest hij als minister vertrekken en in 2024 werd hij uit de partij gezet. Een Spaanse rechter bepaalde afgelopen donderdag dat hij in afwachting van zijn proces de gevangenis in moet wegens vluchtgevaar.

Ábalos wordt ervan verdacht overheidsopdrachten te hebben toegekend aan bedrijven in ruil voor steekpenningen. Een assistent hielp hem daarbij. De oud-minister kan daar 24 jaar gevangenisstraf voor krijgen, zijn assistent 19 jaar.

De corruptieaffaire is een van vele die de partij van Sánchez teistert. In dezelfde zaak werd afgelopen zomer een ander lid van de PSOE gearresteerd, Santos Cerdán. Hij was de secretaris van zijn partij en vertrouweling van Sánchez. De rechter bepaalde eerder deze maand dat Cerdán het onderzoek in vrijheid mag afwachten.

Onderzoek naar vrouw van Sánchez

Justitie deed eerder ook onder meer onderzoek naar de vrouw van Sánchez, nadat een extreemrechtse actiegroep aangifte had gedaan. Ze zou overheidssteun hebben geregeld voor een luchtvaartmaatschappij in ruil voor sponsoring. Het onderzoek naar haar loopt nog.

De Spaanse premier bood meerdere keren zijn excuses aan voor de affaires. Ook kondigde hij eerder maatregelen aan tegen corruptie. Hij weigert echter op te stappen, zoals de oppositie graag wil.