De Amerikaanse buitenlandminister Rubio is aangekomen in Genève voor overleg met een hoge delegatie van Oekraïne. Op tafel ligt het 28-puntenplan voor een einde aan de oorlog met Rusland, dat president Trump deze week presenteerde.

Ook de Amerikaanse speciale gezant Witkoff schuift aan in Zwitserland. Namens Oekraïne is een delegatie veiligheidsfunctionarissen aanwezig, onder leiding van Zelensky's topadviseur Jermak.

Het plan bevat onderdelen die zeer nadelig zijn voor Oekraïne en eerder door Kyiv als onbespreekbaar zijn afgedaan. In het voorstel staat dat Oekraïne de hele Donbas moet opgeven, inclusief gebied dat Rusland niet bezet houdt. Ook zou het land nooit lid mogen worden van de NAVO en moet het zijn eigen leger flink verzwakken. Wel zou Oekraïne veiligheidsgaranties ervoor terugkrijgen van Amerika en Europese bondgenoten, maar het is nog onduidelijk hoe die eruit moeten gaan zien. Voor Kyiv komt het plan neer op een gedeeltelijke overgave aan Rusland.

De Oekraïense president Zelensky kondigde gisteren aan dat hij met een alternatief plan zou komen. Wat daarin staat, is nog onduidelijk.

De Russische president Poetin noemde het plan "de basis voor een oplossing van het conflict", al zei ook hij dat hij een aantal aanpassingen wilde.

Wat staat er in het 28-puntenplan?

Dit is een aantal van de afspraken die in de gelekte stukken over het 28-puntenplan staan:

Ondertussen is er ook onduidelijkheid over hoe het 28-puntenplan tot stand is gekomen en in hoeverre er nog ruimte is voor aanpassingen.

Een groep Democratische senatoren zegt dat minister Rubio ze heeft verteld dat het plan eigenlijk van Rusland komt, en dus niet is bedacht door de Amerikanen zelf. Ook zou Rubio het hebben gehad over een "wensenlijst", met dus voornamelijk Russische wensen, schrijft onder meer CBS News.

Een woordvoerder van Rubio ontkent dat en noemt het "ronduit onjuist". De minister schrijft op X dat het vredesvoorstel door de VS is opgesteld. "Het is gebaseerd op input van Russische zijde, maar ook op eerdere en lopende input van Oekraïne."

Ook de Poolse premier Tusk heeft vragen over de herkomst van het plan. Op sociale media schrijft hij dat Europese leiders, Canada en Japan, ondanks enige scepsis, bereid zijn om aan de slag te gaan met het 28-puntenplan. "Maar voordat we aan het werk gaan, zou het goed zijn als we weten wie het plan heeft opgesteld en waar dat is gebeurd."

Trump zei vrijdag dat Zelensky het plan zal moeten accepteren. Al krabbelde hij gisteren een beetje terug, en leek hij toch ruimte te laten voor onderhandelingen. "Nee, dit is niet mijn laatste aanbod", zei hij tegen Amerikaanse verslaggevers. "We proberen een eind aan de oorlog te maken, linksom of rechtsom."

Europese landen willen aanpassingen

Ook Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk nemen deel aan de gesprekken. Bronnen melden aan persbureau DPA dat "Europa" voorafgaand aan de meeting in Genève veranderingen aan het voorstel van Trump heeft ingediend bij de VS. Onduidelijk is welke Europese landen daarbij betrokken waren en om wat voor aanpassingen het gaat.

Gisteren was er tijdens de G20-top in Zuid-Afrika spoedberaad van de Europese landen. De Duitse bondskanselier Merz zei na afloop dat "oorlogen niet beëindigd kunnen worden door grootmachten, over de hoofden van betrokken landen".

De Franse president Macron zegt dat het 28-puntenplan moet worden "versterkt". Wat er veranderd moet worden, zegt hij niet. Wel benadrukt hij Oekraïne te steunen. "De veiligheid en vrijheid van heel Europa staan op het spel."

President Zelensky benadrukt dat Rusland in de tussentijd volop doorgaat met aanvallen. Zo kwamen deze week 33 mensen om het leven door een aanval op een flat in Ternopil. "Parallel aan het diplomatieke traject moeten we er alles aan doen om onze verdediging tegen deze kwaadaardige Russische aanvallen te versterken."

Een gouden zakhorloge van een Titanic-passagier die om het leven kwam bij het zinken van het schip heeft bij een Britse veiling 1,78 miljoen pond opgebracht, omgerekend ruim 2 miljoen euro. Volgens veilinghuis Henry Aldridge and Son Auctioneers is er niet eerder zo veel betaald voor Titanic-memorabilia.

Het veilinghuis had gerekend op een opbrengst van omgerekend 1,1 miljoen euro.

Het 18-karaats horloge van de destijds 67-jarige Isidor Straus stopte om 02.20 uur 's nachts met tikken, toen het luxueuze passagiersschip volledig onder water verdween. Straus, geboren in Duitsland en in zijn kinderjaren geëmigreerd naar de Verenigde Staten, was mede-eigenaar van de Amerikaanse warenhuisketen Macy's.

Straus en zijn vrouw Ida hoorden volgens The New York Times bij de rijkste mensen aan boord van het passagiersschip dat in 1912 in botsing kwam met een ijsberg in de Atlantische Oceaan en zonk. Volgens het veilinghuis was het zakhorloge een cadeau van Ida aan haar echtgenoot in 1888.

Het gouden horloge is gegraveerd met de initialen van Straus.

Geportretteerd in film Titanic

In Titanic, een van de succesvolste films aller tijden, wordt het koppel geportretteerd in een scène waarin ze elkaar op bed vasthouden tijdens het zinken. In werkelijkheid werd het stel volgens CNN op basis van overlevenden voor het laatst samen op het dek gezien, waar ze elkaars hand vasthielden.

Het verhaal gaat dat Ida een plek in de reddingsboot weigerde, omdat ze bij haar man wilde blijven. Het lichaam van Ida is na de scheepsramp nooit gevonden.

Het lichaam van Isidor Straus werd geborgen en zijn bezittingen werden overgedragen aan zijn nabestaanden. De afgelopen 113 jaar had de familie van Straus het gouden horloge in bezit. Een achterkleinzoon van Straus liet het uurwerk repareren en restaureren.

Vorig jaar werd ook een horloge geveild van iemand die betrokken was bij de ramp met de Titanic. Dat was van een kapitein die te hulp was geschoten en honderden Titanic-passagiers wist te redden. Voor dat uurwerk werd 1,87 miljoen euro betaald.

Defensie heeft gisteravond weer drones gezien boven luchtbasis Volkel. Dat bevestigt het ministerie van Defensie aan de NOS. Defensie heeft na de waarnemingen zogeheten "contra-dronemiddelen" ingezet om ze weg te sturen.

Het is de derde keer dit weekend dat er drones zijn gesignaleerd: gisteravond werden de onbemande vliegtuigjes waargenomen bij het vliegveld van Eindhoven en op vrijdagavond ook bij de vliegbasis Volkel.

Defensie zegt niet te weten om wat voor drones het ging. Vanochtend zei demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman in het televisieprogramma WNL Op Zondag dat het gaat om kleine drones "die gewoon in de Media Markt te koop zijn".

Ruben Brekelmans, demissionair minister van Defensie, zei later in Buitenhof dat "het moeilijk vast te stellen is met wie we te maken hebben". "Dat geldt ook voor andere landen waar het eerder was. Wat we de afgelopen dagen hebben gezien, is dat naar waarschijnlijkheid niet steeds dezelfde type drones waren. Het zou kunnen dat bij verschillende incidenten verschillende types achter zitten, daar zullen we onderzoek naar moeten doen."

De staatssecretaris wil, net als minister Brekelmans gisteren, niets kwijt over het type wapens dat Defensie gebruikte om de drones weg te krijgen of neer te halen. Wel zegt Brekelmans dat de zwaarste middelen niet zijn ingezet.

De drones hebben niet onbedreigd kunnen rondvliegen omdat er volgens Defensie direct is ingegrepen. De F-35-straaljagers, die op luchtbasis Volkel staan, zouden niet in gevaar zijn geweest.

Onduidelijk wie drones bestuurde

Tuinman wil ook geen uitspraken doen over wie de drones boven Volkel en Eindhoven bestuurde. "Alles is mogelijk. Het kunnen mensen zijn die niet weten dat ze daarboven niet mogen vliegen", zegt hij. "Het is ook mogelijk dat het iemand uit het criminele circuit was".

De derde mogelijkheid is dat het "kwaadwillenden" zijn die jongeren hebben ingezet "om op het gebied van cyber wat op te zoeken", zegt de staatssecretaris.

Afgelopen tijd zijn drone-acties en sabotage-acties op Europees grondgebied in verband gebracht met Rusland. Tuinman liet zich niet expliciet uit over de mogelijkheid dat de Russen betrokken zijn bij de acties in Nederland.

Soft of hard kill

Als er een drone wordt waargenomen, zijn er twee mogelijkheden, zegt Tuinman. "Dat is een soft kill of hard kill". Zo kan het signaal van de drone worden geblokkeerd, maar kan deze ook uit de lucht worden gehaald. De staatssecretaris wil niet zeggen welk middel is ingezet.

Defensie heeft in 2023 voor de bestrijding tegen drones systemen gekocht die bestaan uit speciale sensoren om drones te detecteren, classificeren en identificeren. Ze worden gebruikt voor drones tot maximaal 20 kilo.