Twee kinderen van 9 en 10 jaar zijn de afgelopen drie jaar ernstig mishandeld en verwaarloosd in een gezinshuis in het noorden van Nederland. Ook moesten ze zwaar en gevaarlijk werk doen, blijkt uit een tussenuitspraak van de kinderrechter.

De jongen en het meisje waren drie jaar geleden uit huis geplaatst en woonden sindsdien in een gezinshuis; een kleinschalige woonvorm voor kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, met een of twee professionele gezinshuisouders.

Na een maand begonnen daar de mishandelingen, vertelden de kinderen aan de rechter. Ze werden geslagen met een vuist of een vlakke hand, en aan hun oren getrokken. Ook lieten de gezinshuismoeder en haar partner de kinderen bijten door hun hond.

Voor straf geen eten

Daarnaast moesten de kinderen allerlei werk doen in en om het huis, dat een boerderij is. Zo moesten ze in de stal werken, hokken uitmesten, dode dieren opruimen en andere schoonmaakwerkzaamheden verrichten. Als ze het niet afkregen of het niet goed deden naar de zin van de gezinshuisouders, kregen ze voor straf geen eten. De rechter ziet dit als "ontoelaatbare kinderarbeid".

De zaak kwam aan het licht na signalen van de school waar de kinderen op zaten. De school ontdekte dat het meisje een hondenbeet had die niet behandeld was. De jongen had een litteken van een beet. Ze vertelden dat ze daar niet mee naar de huisarts mochten en er ook niet over mochten praten.

Gedetailleerd en consistent verhaal

In de uitspraak van de rechter staat ook dat er al langer twijfels waren over de pedagogische vaardigheden van de personen die het gezinshuis runden. Onder meer de vader van de kinderen maakte zich daar zorgen over. Zo droegen de kinderen kleding die niet paste en hadden ze vettig haar. Na de concrete, ernstige signalen over verwaarlozing zijn de kinderen onlangs overgeplaatst naar een andere instelling.

De rechter heeft daarna met de kinderen gesproken en oordeelt dat hun verhaal gedetailleerd en consistent is, en klopt met andere feiten en bewijsmateriaal. Er zijn geen aanwijzingen dat ze door iemand zijn beïnvloed en hun verhaal bevat details die moeilijk verzonnen kunnen zijn.

William Schrikker Stichting

De kinderen stonden onder voogdij van William Schrikker Stichting. Dat is dezelfde organisatie die het Vlaardingse pleegmeisje onder haar hoede had. Naar aanleiding van die zaak kreeg de stichting veel kritiek van de inspecties. In deze zaak heeft de William Schrikker Stichting melding gedaan bij de inspectie. Ook wordt aangifte gedaan tegen de gezinshuisouders.

De stichting wil geen inhoudelijk commentaar op de zaak geven uit privacyoverwegingen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zegt bekend te zijn met de melding, maar doet ook geen inhoudelijke uitspraken.

Gisteren werd bekend dat bijna vijftig sterfgevallen worden onderzocht die mogelijk verband houden met gebruik van medicatie of drugs die op de site Funcaps.nl zijn gekocht. Waarschijnlijk vervuilde pillen en poeders, waardoor ze én sterk verslavend waren én zeer gevaarlijk. Klanten konden op de Nederlandse site zonder recept deze middelen kopen.

Lucas (20) was een van hen. "Ik was 15 toen ik begon te experimenteren met drugs", zegt hij. Samen met zijn vrienden begon hij jointjes te roken, maar dat was niets voor hem. Al snel stapte hij over op xtc en speed. "Ik vond het geweldig. Ik ben van nature best verlegen, maar door die middelen durfde ik veel meer, werd ik veel socialer."

Hij ging minder xtc en steeds meer speed gebruiken. "Van speed werd je niet moe en ik gebruikte het gewoon de hele dag door." Lucas had in de stad waar hij woonde een vaste dealer.

Op een avond ging het zo mis met de drugs dat hij een ambulance belde. Het was het moment dat zijn ouders, die van niets wisten, erachter kwamen hoe erg het met hem gesteld was. Ze schrokken zich dood, waren boos en begrepen niet waarom hij dit deed. Zijn vader greep in en zorgde ervoor dat zijn dealer geen drugs meer aan hem verkocht.

Psychotische aanvallen

Lucas moest toen op zoek naar een andere manieren om aan zijn drugs te komen, want hij was inmiddels flink verslaafd. Via anderen hoorde hij over Funcaps.nl. Hij liet pakketjes bezorgen bij een afhaalpunt, zodat zijn ouders niets in de gaten kregen. Hij bestelde vooral ethyl-pentedron, ook wel NEP genoemd. Een middel dat op de website werd beschreven als vergelijkbaar met speed. Maar het bleek veel sterker te zijn. Zo sterk dat hij er mentale klachten van kreeg.

Lucas had onderliggende psychische problemen. "Dit middel leek dat zodanig te activeren dat ik psychotische aanvallen kreeg. Door de speed werd ik zo opgefokt dat ik om te kunnen slapen weer andere pillen ging bestellen, een soort slaapmiddel waar ik een complete black-out van kreeg. Ik raakte compleet van het padje."

Hij belandde in een afkickkliniek, maar eenmaal weer thuis verviel hij gelijk in zijn oude gedrag, zelfs nog een graadje erger. Hij liep op straat te bedelen om sigaretten en drugs en maakte schulden bij nieuwe dealers, want hij had geen geld meer om online te bestellen.

Podcast De Dag

De NOS-podcast De Dag sprak met Lydia Bottenburg, wier zoon Mathias stierf nadat hij kalmeringsmiddelen van Funcaps had genomen. Ze vertelt in de podcast beeldend en openhartig over de nacht waarop er plotseling twee agenten voor de deur stonden.

Huisartsen krijgen de laatste tijd regelmatig te maken met patiënten die om herhaalrecepten vragen van verslavende middelen die ze op illegale websites hebben gekocht, zegt Iddo de Ruiter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). "Het is een duivels dilemma. Want wat doe je in zo'n geval? Het zijn mensen die verslaafd zijn geraakt aan die middelen, en je wilt hen ondersteunen bij het afbouwen. Als je ze niet helpt, gaan ze misschien weer illegale middelen kopen met alle gevolgen van dien. Als je wel helpt, heb je te maken met mensen van wie je niet precies weet wat ze allemaal gebruikt hebben, en wat ze naast jouw medicatie nog meer innemen."

Steeds meer huisartsen krijgen hier volgens De Ruiter mee te maken. De LHV waarschuwt huisartsen dan ook voor de risico's van het illegale circuit. "Het is cruciaal om in gesprek te gaan met de patiënt. Huisartsen zijn niet voor niets heel terughoudend met het voorschrijven van medicatie die verslavend is: zo kort mogelijk en met goede voorlichting. Via het illegale circuit raken wij het zicht kwijt op wat er allemaal geslikt wordt en dat is zeer zorgelijk."

Opnieuw afkicken

Lucas kickte een tweede keer af en heeft nu twee jaar geen drugs meer gebruikt. Als die sites er niet waren geweest, was het nooit zo erg uit de hand gelopen, denkt hij. "Die middelen zijn zo zwaar en er is zo makkelijk aan te komen dat je uiteindelijk als een zombie door het leven gaat."

Lucas heeft vrienden die helemaal kapot zijn gegaan door drugsgebruik. Hij heeft er vertrouwen in dat hij er nu van afblijft. "Want als ik weer ga gebruiken, raak ik alles kwijt dat ik nu heb opgebouwd en ga ik mensen, zoals mijn vriendin en ouders, heel veel pijn doen."

De VN-Veiligheidsraad heeft gisteravond een Amerikaanse resolutie aangenomen die de inzet van een internationale troepenmacht in Gaza mogelijk maakt. De bedoeling is dat deze troepenmacht zo snel mogelijk gevormd en ingezet wordt bij het herstellen van de veiligheid en het voorbereiden van een nieuw politiek bestuur voor het gebied.

In Gaza klinkt vooral scepsis en frustratie over het gebrek aan Palestijnse zelfbeschikking in de plannen. Vijf vragen en antwoorden over de aangenomen resolutie.

Wat heeft de Veiligheidsraad besloten?

De resolutie maakt de oprichting mogelijk van een Internationale Stabilisatie Macht, vaak aangeduid als ISF. Naast het herstellen van de veiligheid en het bewaken van de grensovergangen moet die ook gaan toezien op het demilitariseren van gewapende groepen zoals Hamas.

Ook moeten de grensovergangen verder open worden gesteld zodat humanitaire hulp onbelemmerd de Gazastrook kan bereiken.

De tekst verwijst bovendien naar een traject richting een Palestijnse staat, wanneer een hervormde Palestijnse Autoriteit de bestuurlijke verantwoordelijkheid kan oppakken.

De Veiligheidsraad is het belangrijkste besluitvormende orgaan van de VN. Vijf grote landen hebben vetorecht. De besluiten zijn bindend voor alle VN-lidstaten.

Bekijk de stemming hieronder:

Wie steunen het plan en om welke redenen?

Een meerderheid van de Veiligheidsraad stemde vóór de resolutie. Vooral westerse landen schaarden zich achter het Amerikaanse plan. Zij zien het als een stap om de wapenstilstand te stabiliseren, humanitaire hulp te vergroten en een begin te maken met een politiek traject zonder Hamas.

Rusland en China onthielden zich van stemming. Beide uitten zorgen dat Palestijnen onvoldoende betrokken zouden zijn bij de uitwerking van het veiligheidsmodel en waarschuwden dat het document te weinig garanties biedt voor een toekomstig Palestijns bestuur van Gaza.

Toch bleef de beoordeling diplomatiek: geen van beide gebruikte zijn veto, waardoor het voorstel werd aangenomen.

Waarom klinkt er zoveel scepsis onder Palestijnen?

De reacties uit zowel Gaza als de Westelijke Jordaanoever zijn overwegend sceptisch en in veel gevallen ronduit negatief. Veel Palestijnen zien de komst van een internationale troepenmacht als een verlengstuk van de bezetting. Ook klinkt de vraag of de ISF daadwerkelijk bescherming kan bieden tegen Israëlische luchtaanvallen, die ondanks de wapenstilstand nog geregeld voorkomen.

Hamas heeft de VN-resolutie afgewezen. De terroristische beweging noemt het plan een poging om "internationaal voogdijschap over Gaza" op te leggen. Volgens de groep is er te weinig aandacht voor het beëindigen van de bezetting, de terugkeer van ontheemden en de wederopbouw van de Gazastrook.

Israël steunt onderdelen van het plan maar wil strengere garanties dat Hamas definitief wordt uitgeschakeld en geen rol meer kan spelen in het bestuur van Gaza.

Wordt dit een klassieke VN-vredesmacht?

Nee. Volgens VN-analist Daniel Forti van de International Crisis Group wordt de stabilisatiemacht geen reguliere blauwhelmenmissie. "De ISF zal niet worden geleid door de VN en niet gebonden zijn aan de gebruikelijke VN-procedures", zegt Forti tegen de NOS. De Veiligheidsraad verleent wel juridische legitimiteit, maar landen beslissen zelf of ze troepen of geld leveren.

"De zogenoemde Board of Peace, die nog moet worden samengesteld, krijgt de taak om te beslissen over de inzet van de missie, het personeel en de rules of engagement. Dat zijn de regels die bepalen wanneer en hoe geweld mag worden gebruikt", zegt Forti.

Veiligheidsraadresoluties zijn vaak vrij algemeen geformuleerd. "Bij klassieke VN-vredesmissies levert dat zelden problemen op, omdat de regels al zijn vastgelegd in bestaande VN-protocollen. In het geval van de ISF ligt dat anders. Omdat deze missie niet onder de standaard VN-structuren valt, zijn er veel meer onzekerheden over de precieze opdracht, bevoegdheden en commandostructuur."

Wat betekent dit voor de komende weken?

De urgentste vraag is welke landen bereid zijn deel te nemen en hoe de militaire commandostructuur eruit zal zien. Er zijn nog geen landen aangekondigd maar Trump heeft laten weten dat hij vooral een beroep wil doen op Arabische en islamitische landen.

Turkije, Qatar, Saudi-Arabië, Egypte en Jordanië steunen de resolutie maar hebben nog geen toezeggingen gedaan. De Verenigde Arabische Emiraten hadden eerder al gezegd dat het mandaat niet duidelijk genoeg is om deel te nemen.

Dat Nederland gaat meedoen aan de troepenmacht ligt volgens een woordvoerder van Buitenlandse Zaken niet voor de hand. "Voor het draagvlak van de missie acht het kabinet het van belang dat regionale partners hier een belangrijke bijdrage aan leveren."

Intussen blijft onzeker hoe snel Israël zich zal terugtrekken uit delen van Gaza en of Palestijnen naar hun verwoeste wijken kunnen terugkeren. Vanuit de Palestijnse politiek wordt steeds meer de vraag gesteld of deze route uiteindelijk leidt tot erkenning van een Palestijnse staat.

De Israëlische premier Netanyahu heeft recent nog gezegd tegen een Palestijnse staat te zijn en niets wijst erop dat Israël stappen zet in die richting.