Op eerste kerstdag zijn zowel in Oekraïne als Rusland doden gemeld door bombardementen. Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn de afgelopen 24 uur zeker vier mensen gedood door Russische aanvallen. Nog eens tientallen mensen raakten gewond.

Ondertussen heeft president Poetin nog niet gereageerd op het twintigpuntenplan van de Oekraïense president Zelensky. Het voorstel om de oorlog te stoppen wordt nog bestudeerd, zegt een woordvoerder van het Kremlin.

Afgaand op eerste reacties van Russische functionarissen zal Moskou niet gelijk akkoord gaan met het voorstel. Kyiv heeft het plan in samenwerking met Washington opgesteld.

Geen kerstbestand

Oekraïne had Rusland opgeroepen tot een staakt-het-vuren tijdens de kerstperiode. Vanuit Moskou is dat voorstel verworpen. Het Kremlin stelt dat er pas wordt gestopt met vechten als er een deal is gesloten over een einde aan de oorlog. Orthodoxe christenen in Rusland en Oekraïne vieren kerst overigens op 7 januari.

Oekraïense leiders beschuldigden Moskou van terrorisme tijdens de kerstperiode. Ook de afgelopen dag zijn energie-installaties aangevallen door Rusland. Volgens de Oekraïense minister van Energie heeft dat geleid tot stroomuitval in heel het land. Oekraïense burgers zitten steeds vaker zonder verwarming of elektriciteit door Russische bombardementen.

Drie doden gemeld in Rusland

Rusland meldt drone- en raketaanvallen door het Oekraïense leger. De Oekraïense legerleiding zegt dat het aanvallen heeft uitgevoerd op olie- en gasinstallaties. De Russische autoriteiten zeggen dat er drie mensen zijn gedood door Oekraïense aanvallen.

De grootschalige Russische invasie duurt inmiddels bijna vier jaar. De VS probeert de oorlog te stoppen en praat daarvoor met Rusland en Oekraïne. President Trump presenteerde ongeveer een maand geleden een plan, dat grotendeels overlapte met de Russische oorlogsdoelen.

Oekraïne stelt gedeeltelijke terugtrekking voor

In samenwerking met Europese bondgenoten heeft Oekraïne tegenvoorstellen ingediend. Afgelopen dinsdagavond presenteerde Zelensky het nieuwste voorstel aan Rusland, dat is goedgekeurd door Washington.

Oekraïne toont zich bereid tot concessies en zal zijn troepen terugtrekken uit een deel van de regio Donetsk - als Rusland dat ook doet en het gebied gedemilitariseerd blijft. Het plan moet nog wel worden voorgelegd aan de Oekraïense bevolking in een referendum.

Poetin heeft tot nu toe steeds geëist dat Rusland de gehele Donbas zal bezetten, een gebied veel groter dan alleen Donetsk. Ook het voorstel van Kyiv dat een internationale troepenmacht toezicht komt houden op een bestand in Oekraïne is al eens verworpen door Rusland.

Terwijl het aantal katholieke priesters in Nederland al jaren daalt, zitten de kerkbanken met kerst nog altijd vol. Voor veel parochies betekent dat een logistieke puzzel: hoe organiseer je meerdere vieringen op een dag, met steeds minder geestelijken? Steeds vaker komt de oplossing van buiten Nederland. Buitenlandse priesters vangen de kerstdrukte op en worden onmisbaar in de parochies.

Volgens cijfers van het Katholiek Studie- en Informatiecentrum (Kaski) van de Radboud Universiteit neemt het aantal priesters de afgelopen jaren gestaag af: van 610 in 2020 naar 542 in 2024. De nieuwe aanwas is minimaal, met jaarlijks slechts enkele benoemingen.

Pastoor René Wilmink van de Sint-Jorisparochie in Eindhoven merkt de drukte met kerst elk jaar opnieuw. Gisteren verzorgde hij vier missen tot in de nacht, en ook vandaag doet hij verschillende kerken aan.

"Het is al een langdurend gebeuren dat we met minder mensen op grotere gebieden werken", zegt Wilmink. "En dan hebben wij het niet eens zo beroerd, sommige parochies hebben veel kerken in meerdere dorpjes, zij rijden immense afstanden deze dagen."

Internationale oplossing

Een oplossing voor het priestertekort wordt steeds vaker gevonden in het buitenland. In het bisdom Den Bosch, waar de Eindhovense parochie onder valt, is volgens Wilmink inmiddels een op de vijf priesters afkomstig uit andere landen. Hij ziet die ontwikkeling versnellen: "Het gebeurt niet alleen hier, maar in andere bisdommen ook, bij de een wat meer dan de ander."

Cultuurtheoloog Frank Bosman van de Universiteit Tilburg herkent een bredere wereldwijde beweging. "Dit is het fenomeen van de reversed missionary, de omgekeerde missionaris. Nederland was vroeger wereldkampioen missionarissen uitzenden, vooral naar Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Door secularisatie is dat nu omgekeerd: priesters uit die regio's komen naar West-Europa."

Binnen de parochie van pastoor Wilmink werken kapelaan Arockiadoss Belavendran uit India en kapelaan JohnBosco Ezedimbu uit Nigeria. Ezedimbu, met wie pastoor Wilmink vandaag een internationale mis verzorgde, kwam in 2021 naar Nederland en is sinds 2024 officieel kapelaan, met speciale aandacht voor de Engelstalige en internationale gemeenschap.

Ook voor hem is het een drukke dag, maar wel de kers op de taart. "Het is de mooiste dag voor mij." Binnen de parochie voelt hij zich op zijn gemak. "Ik ben erg blij dat ik hier kan werken. Ik ben vier jaar in Nederland en dit was de eerste plek waar ik ging werken", vertelt hij. "Het vergt een hoop energie, tijd en toewijding om dit te doen, en ik ben heel erg blij hier, ja."

Volgens Ezedimbu zijn er meer dan dertien nationaliteiten bij de internationale mis aanwezig. "Maar er zijn ook een hoop Nederlandse mensen hier, en de voertaal is Engels." Dat werkt goed, zegt Wilmink. "Eindhoven is een internationale stad, en dan is het heel handig om internationale priesters te hebben."

Druppel op de gloeiende plaat

Uit Kaski-cijfers blijkt dat niet alleen het aantal priesters daalt, maar ook het aantal kerkgebouwen en parochies. In veel regio's zijn kerken gesloten of samengevoegd. Toch zitten met kerst de bankjes vol. "Op een normale zondag zitten er misschien 180 mensen in de kerk, en op kerstavond misschien wel 600", zegt Wilmink.

Theoloog Bosman noemt de volle kerken rond kerst geen teken van herstel. "Ondanks drukte en de positieve geluiden dat generatie-Z steeds meer geïnteresseerd is in het geloof en toetreden tot de kerk. Dat blijft een druppel op een gloeiende plaat."

Want ook het aantal geregistreerde katholieken blijft afnemen, van ruim 3,6 miljoen in 2022 naar 3,45 miljoen in 2024. Volgens Bosman kunnen buitenlandse priesters het tekort wel verzachten, maar niet oplossen. "De reversed missionaries kunnen niets doen aan de structurele neergang. Die blijft doorzetten, ook met deze internationale inzet."

Toch ziet hij de komst van buitenlandse priesters als een logische fase. "Voor nu zijn het goede tussenoplossingen. Hoelang ze nodig blijven, is volgens Bosman onzeker. "De vraag is of ze blijven. En als het kerkelijk landschap verder krimpt, kan het zelfs zijn dat ze op termijn niet meer nodig zijn."

Bij een controle in Rotterdam-Zuid heeft de politie gisteravond in een auto met vier inzittenden twee vuurwapens aangetroffen. Toen daarna een aantal woningen werd doorzocht, vond de politie nog eens twee vuurwapens. In een van de woningen bevond zich een vijfde verdachte. Alle vijf zijn opgepakt.

Omdat de politie vreesde voor de veiligheid, werd de "benaderingstechniek gevaarlijke personen" toegepast.

Volgens een woordvoerster verrichten de agenten de arrestaties van de verdachten in de auto met getrokken pistool. Bij de aanhouding in de woning gebeurde dat niet.

De politie kwam gisteravond rond 20:00 uur in actie, toen op de Spijkenissestraat een "verdachte auto" werd gezien. Toen agenten naar de auto toeliepen, stapte een van de vier inzittenden uit, meldt omroep Rijnmond. Naast het voertuig lag toen al een voorwerp dat een vuurwapen bleek te zijn.

Getrokken pistool

Uiteindelijk hield de politie met getrokken pistool de vier inzittenden van de auto aan: vier mannen van 26, 29, 31 en 35 jaar uit Rotterdam. Bij het doorzoeken van de auto werd een tweede vuurwapen gevonden.

Na deze arrestaties doorzocht de politie meerdere woningen die iets met de vier verdachten te maken hadden in IJsselmonde, de Tarwewijk en Vreewijk. In twee van die woningen werd opnieuw een vuurwapen gevonden. In een woning arresteerde de politie de vijfde verdachte, een 32-jarige man uit Rotterdam.

Over wat de vijf mannen van plan waren, is niets meegedeeld.