De beschikbaarheid van essentiële geneesmiddelen om patiënten in ziekenhuizen goede zorg te bieden of zelfs in leven te houden, staat op het spel. Dat komt door EU-regels die in de maak zijn. Dat zeggen de verenigingen van ziekenhuisapothekers (NVZA), apothekers (KNMP) en gespecialiseerde bereidingsapotheken (NGB) tegen de NOS.

Demissionair zorgminister Bruijn deelt deze zorgen en zegt met Brussel te overleggen. Hij hoopt zo deze problemen te voorkomen.

Vanuit Nederland wordt gevreesd dat in de EU-geneesmiddelenwetgeving, die op dit moment wordt herzien, geen wettelijke basis komt die essentieel is voor de gespecialiseerde apotheken. Zonder zo'n wettelijke basis kunnen de speciale apotheken (die onmisbare medicijnen maken) hun middelen niet aan de Nederlandse ziekenhuizen leveren.

'Levensbedreigende risico's'

"Als dat gebeurt zullen patiënten, zowel volwassenen als kinderen, op de spoedeisende hulp, intensive care en operatiekamer levensbedreigende risico's gaan lopen", zegt Claartje Samson, ziekenhuisapotheker en voorzitter van de beroepsvereniging NVZA.

"Stel dat een patiënt een ernstige bloeding of infectie heeft. Dan kan diegene in shock raken. Dan heb je meteen medicatie nodig om de dalende bloeddruk en omlaaggaande hartslag tegen te gaan en overlijden te voorkomen. De beschikbaarheid van zulke middelen staat nu op het spel."

Veel van dergelijke essentiële medicijnen worden niet of beperkt gemaakt door de farmaceutische industrie zelf. Afzetmarkten zijn soms, qua opbrengsten, niet interessant. Het gaat dan bijvoorbeeld om drankjes die gebruiksvriendelijk zijn om kinderen te kunnen verdoven, hun hoge bloeddruk tegen te gaan of om bij hen epileptische aanvallen te voorkomen.

Ook voor volwassenen maken de bereidende apothekers levensreddende middelen. Bijvoorbeeld flucytosine, een middel tegen levensbedreigende schimmelinfecties, dat niet meer door farmaceuten wordt geleverd sinds de registratiehouder failliet is gegaan.

Gedogen

Vroeger maakten veel meer apothekers in Nederland zelf medicijnen. Maar omdat de productie van dit soort geneesmiddelen moet voldoen aan steeds strengere kwaliteitsregels, zijn er in Nederland nog maar een beperkt aantal apothekers die zelf medicijnen mogen en kunnen bereiden. Zij leveren binnen de Nederlandse zorg waar nodig. Dit heet collegiaal doorleveren.

Eigenlijk is deze vorm van doorleveren nu al niet expliciet toegestaan volgens de huidige Europese wetgeving. Daarom gedoogt Nederland deze praktijk op dit moment via aparte beleidsregels.

In Brussel is al langere tijd een proces gaande om de geneesmiddelenwetgeving te verbeteren. Nederland wilde van deze herziening gebruikmaken om het collegiaal doorleveren helemaal te legaliseren.

Ook de brancheorganisatie van de farmaceutische industrie, in Nederland de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, zegt een goede wettelijke basis voor het doorleveren vanuit apothekers te steunen. "Zij spelen een belangrijke rol in het beschikbaar houden van onmisbare medicijnen", zegt een woordvoerder.

'Patiënt heeft altijd recht op geneesmiddel'

Maar uit de conceptwetteksten van de Europese Commissie, die op een later tijdstip aan het Europese Parlement worden voorgelegd, blijkt dat collegiaal doorleveren juist geen wettelijke basis krijgt. Dat is problematisch omdat nationale gedoogconstructies veel minder worden geaccepteerd wanneer er sprake is van nieuwe wetgeving.

"Daarom ben ik afgelopen dinsdag naar Brussel gereisd", zegt demissionair minister Bruijn. "Om daar met een aantal leden van het Europees Parlement en ook de betreffende Eurocommissaris te spreken en ons punt te maken. Wij zijn er sterk op tegen dat dit (collegiaal doorleveren, red.) onmogelijk gemaakt zou worden. Wij vinden dat een patiënt altijd het geneesmiddel moet krijgen dat hij nodig heeft."

Onder meer België, Oostenrijk, Italië en Kroatië hebben soortgelijke bezwaren als Nederland. Minister Bruijn zegt meer en meer steun te krijgen van andere landen.

Waarom de Europese Commissie niet zelf heeft gezorgd voor een wettelijke basis voor doorleveren blijft vooralsnog onduidelijk. De Commissie wil pas met een reactie komen als de wet wordt gepresenteerd.

Natuurbeheerders in Canada geven de poging op om een grizzlybeer te vangen die een paar weken geleden een groep scholieren en leraren aanviel. De afgelopen weken werden er acht grizzlyberen gevangen, maar geen van hen bleek de dader.

Bij de aanval op een wandelpad in Bella Coola in Brits-Columbia raakten vorige maand drie leerlingen en een leraar zwaargewond. Dat gebeurde toen de groep lunchpauze hield. De leraren probeerden de kinderen te beschermen door de grizzly met pepperspray en een speciaal afschrikapparaat tegen beren weg te jagen.

Sinds het incident werd naar de beer gezocht. Bij de acht beren die sindsdien zijn gevangen, is uit dna-onderzoek gebleken dat die het niet waren.

Winterslaap

Volgens Canadese media wordt de zoektocht gestaakt, omdat de grizzlyberen nu holen gaan graven waarin ze straks hun winterslaap houden.

De acht gevangen beren worden weer vrijgelaten. Wel krijgen ze halsbanden met gps om, zodat ze in de gaten kunnen worden gehouden.

In Canada is het verboden om op grizzlyberen te jagen. De aanval leidde ertoe dat sommige groeperingen de discussie over het jachtverbod probeerden te heropenen. Volgens natuurbeheerders en de oorspronkelijke bewoners in het gebied zijn aanvallen door grizzlyberen ongebruikelijk.

Samenleven

Een lid van de oorspronkelijke Nuxalk-bevolking zei eerder tegen het Canadese CBC News: "We leven al duizenden jaren naast hen. Onze relatie is er een van respect. Ze worden vereerd en geëerd." Volgens hem kunnen beren en mensen makkelijker naast elkaar leven als er genoeg voedsel is voor de dieren, maar raken ze gestrest als er geen voedsel beschikbaar is.

President Trumps speciale gezant Witkoff en een belangrijke Oekraïense onderhandelaar gaan vandaag voor de derde dag op rij met elkaar in gesprek over de toekomst van Oekraïne. De VS en Oekraïne zijn het erover eens dat een einde aan de oorlog afhangt van de bereidheid van Rusland om vrede te sluiten, zo schrijft Witkoff op X.

De gesprekken tussen de VS en Oekraïne zijn in Miami. Namens de VS is behalve Witkoff ook Jared Kushner erbij, hij is de schoonzoon van president Trump. Oekraïne wordt vertegenwoordigd door onderhandelaar Oemerov en Hnatov, stafchef van het Oekraïense leger.

Beide partijen spreken van "constructieve gesprekken". De vertegenwoordigers van de VS en Oekraïne zouden overeenstemming hebben bereikt over "noodzakelijke afschrikmiddelen om een duurzame vrede te waarborgen".

Soevereiniteit

Ook zouden ze vooruitgang hebben geboekt over een veiligheidskader voor een naoorlogs Oekraïne. Het woord veiligheidsgaranties wordt in de verklaring van Witkoff op X niet gebruikt. Wat er is afgesproken, is niet bekendgemaakt.

Uit een gezamenlijke verklaring blijkt dat Oemerov in de gesprekken nogmaals heeft benadrukt dat de prioriteit van Oekraïne ligt bij onafhankelijkheid, bescherming van de soevereiniteit, veiligheid van burgers en een welvarende en democratische toekomst.

Gesprek met Poetin

De gesprekken in Florida volgen op een ontmoeting tussen Witkoff, Kushner en de Russische president Poetin, afgelopen dinsdag. Dat gesprek duurde vijf uur en een Russische diplomaat beschreef het overleg als "nuttig, constructief en betekenisvol", maar zei ook dat de partijen niet dichter bij een oplossing waren gekomen.

Tot nu toe liepen alle diplomatieke pogingen om een einde aan de oorlog in Oekraïne te maken op niets uit. De Oekraïense president Zelensky en Europese leiders beschuldigen Poetin ervan dat hij de onderhandelingen vertraagt en frustreert, terwijl het Russische leger aan de frontlinie probeert om meer land te veroveren.

Macron

Gisteren zei een Russische diplomaat nog dat de bondgenoten van Kyiv in Europa "voortdurend eisen stellen die onacceptabel zijn voor Moskou". "Op zijn zachtst gezegd helpt Europa Washington en Moskou niet om een oplossing te vinden voor de Oekraïense kwesties."

De Franse president Macron benadrukte bij een bezoek in Peking wederom dat Oekraïne veiligheidsgaranties nodig heeft om er zeker van te zijn dat Rusland na een einde van de oorlog niet opnieuw aanvalt. Volgens hem is het essentieel dat de VS, Europa en Oekraïne samen optrekken.