Defensie krijgt een vliegbasis voor F-35's en een grote kazerne op Lelystad Airport. Dat heeft het demissionaire kabinet besloten. Het besluit is onderdeel van het landelijke plan 'Ruimte voor Defensie' dat over vijftig nieuwe locaties gaat.

Het demissionaire kabinet kon vrijdag, tot grote spijt van de direct betrokken bewindspersonen, geen compleet besluit nemen over de toekomst van Lelystad Airport. Een compleet besluit betekent dat er tegelijk over defensievluchten en vakantievluchten afspraken worden gemaakt met Flevoland en de luchthaven. Die zien mogelijkheden voor extra werkgelegenheid en inkomsten.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat het volgende kabinet een besluit neemt over vakantievluchten en daar houden de huidige bewindslieden zich aan. Maar ook al is het complete besluit er nog niet, het demissionaire kabinet doet toch een stap naar voren.

Want Defensie heeft geen tijd om te wachten, zegt staatssecretaris van Defensie Tuinman (BBB). "We nemen nu het besluit over de planologische inpassing voor de F-35's. Er moeten bijvoorbeeld al shelters gebouwd gaan worden. En we willen ook duidelijkheid geven aan de mensen die er wonen."

Vakantievluchten niet zeker

Shelters zijn de beschermende gebouwen waar de F-35's onder kunnen staan, zodat ze niet vanuit de lucht door bijvoorbeeld drones beschadigd kunnen worden. Ook voldoet de landingsbaan niet aan de NAVO-normen, die moet worden verlengd. Tuinman: "We zetten nu dit proces in gang en dat duurt nog wel een aantal maanden. Dan kan het nieuwe kabinet daarna mooi het besluit nemen over burgerluchtvaart."

Minister van Infrastructuur Tieman (BBB) had het liefst vorige week al het complete kabinetsbesluit bekendgemaakt. Hij wekte de indruk dat daar ruimte in zat voor vakantievluchten. "We doen op dit moment wat de Tweede Kamer wil, maar ik ben er wel voor gegaan", zei hij. Toen duidelijk werd dat Tieman het complete besluit wilde nemen, greep GL-PvdA in met een motie.

Tieman draagt het dossier nu met de nodige informatie en berekeningen over aan de formatietafel, met D66, CDA en VVD. D66 en CDA stemden vorige week tegen het openhouden van Lelystad Airport voor burgerluchtvaart, de VVD stemde voor.

Echt zeker dat er ook vakantievluchten gaan komen, is het dus niet. Minister Tieman: "Het is voor de regio nog een uitdaging om die wens over te brengen aan de landelijke politiek." Staatssecretaris Tuinman benadrukt dat het defensiebesluit niet nadelig hoeft uit te pakken. Zonder de F-35's was er helemaal weinig kans op goedkeuring voor vakantievluchten, redeneert hij.

Honderden miljoenen

Mochten er geen vakantievluchten mogen vertrekken, dan heeft Schiphol als eigenaar van Lelystad Airport al gewaarschuwd dat de afkoop daarvan een miljard euro kost. "We hebben dat op de formatietafel gelegd. Ik heb het bedrag gehoord. Die uitspraak laat ik even voor Schiphol, maar we hebben het niet over tientallen miljoenen." Met andere woorden: het gaat eerder om honderden miljoenen, maar dat wil Tieman niet zeggen.

Maar ook hij denkt, net als Tuinman, dat het nieuwe kabinet er niet lang over hoeft te doen. "De Kamer heeft gezegd: 'we willen niet dat deze ploeg een besluit neemt'. Als dat over drie maanden met een nieuw kabinet wel wordt gedaan, dan heb je een andere discussie met elkaar."

Het intrekken van het voornemen om de F-35's op Lelystad in te zetten is met dit besluit in ieder geval een stuk lastiger geworden. Aan de formatietafel zullen dus vooral de financiële belangen worden afgewogen van de Rijksoverheid, de regio en Schiphol, de overlast voor omwonenden en de 'stikstofruimte' die nodig is voor natuurvergunningen.

Zorgen over gevolgen

De provincie Gelderland en de gemeente Lelystad hebben inmiddels weinig enthousiast gereageerd op het kabinetsbesluit. Gelderland zegt in het duister te tasten over de gevolgen van de stationering van F-35's op Lelystad Airport. De provincie is fel tegen laagvliegroutes voor de jachtvliegtuigen over onder meer de Veluwe en hoe die routes eruit gaan zien, blijft in de plannen van Defensie onduidelijk.

"Wij begrijpen niet dat het kabinet een besluit neemt zonder inzicht in de gevolgen. Wij vragen duidelijkheid voordat er onomkeerbare stappen worden gezet", aldus de provincie.

De gemeente Lelystad heeft het ministerie van Defensie opgeroepen omwonenden en ondernemers rond Lelystad Airport "ruimhartig te compenseren". Volgens de gemeente ondervinden zij gevolgen van het steeds maar weer uitstellen van een besluit over openstelling van het vliegveld voor passagiersvliegtuigen.

Een trein is gisteravond op een auto gebotst op een spoorwegovergang in de Gelderse plaats Beltrum. De bestuurder van de personenauto is daarbij om het leven gekomen.

Volgens de Gelderlander raakte er in de trein niemand gewond. Wat er precies gebeurd is, wordt nog onderzocht, meldt de krant. Het treinverkeer was vanwege het politieonderzoek vanaf 22.00 uur gestremd tussen Vorden en Lichtenvoorde-Groenlo.

Het is al de tweede keer dit jaar dat er een dodelijk ongeluk plaatsvindt op de overgang aan de Nijkampsweg in Beltrum. In maart botste een trein daar ook op een personenauto, waarbij de bestuurder om het leven kwam.

De Verenigde Staten hebben gisteravond een aanval uitgevoerd in Syrië op meerdere doelen van Islamitische Staat (IS), meldt de Amerikaanse regering.

Volgens minister van Defensie Hegseth was de aanval een vergelding voor een aanslag van IS van afgelopen weekend in Centraal-Syrië. Daarbij kwamen een tolk en twee Amerikaanse soldaten om het leven en raakten drie andere soldaten gewond. "Dit is niet het begin van een oorlog, maar een wraakactie", stelde Hegseth.

Zeventig doelen

Defensie meldt dat meer dan zeventig doelen werden geraakt in het Centraal-Syrië. Daarbij zouden IS-leden en wapendepots zijn geraakt. Volgens Hegseth zijn er "veel vijanden gedood". Bij de aanval werden meerdere gevechtsvliegtuigen en helikopters ingezet en raketten die vanaf de grond werden afgevuurd. Ook Jordanië zou daarbij vliegtuigen hebben ingezet.

Na de dood van de drie bij de stad Palmyra had de Amerikaanse president Trump al "zeer serieuze vergeldingsmaatregelen" aangekondigd. In het oosten van Syrië zitten honderden Amerikaanse soldaten die onderdeel zijn van een coalitie die tegen IS vecht in Syrië. Trump meldt op zijn socialemediakanaal Truth Social dat de Syrische regering "volledig achter de aanval" staat.

Het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrische Observatorium voor de Mensenrechten meldt dat meerdere IS-doelwitten in de buurt van de steden Raqqa en Deir ez-Zor doelwit waren. Een prominente IS-leider en een aantal strijders zouden daarbij zijn gedood.