Schrijfster en columniste Carl Friedman is overleden. Ze stierf vrijdag op 67-jarige leeftijd in haar woonplaats Amsterdam na een ziekbed, meldt uitgeverij Van Oorschot.

Friedman, geboren als Carolina Klop, werd bekend met haar debuut, de novelle Tralievader uit 1991. Ook de roman Twee koffers vol (1993) was een succes. In de boeken staan de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor Joodse overlevenden en hun omgeving centraal. Beide boeken werden in meerdere talen vertaald en verfilmd, het laatste in 1998 door Jeroen Krabbé onder de titel Left Luggage.

Joodse afkomst?

In 2005 ontstond ophef over de herkomst van Friedman. Door haar boeken was in binnen- en buitenland de indruk ontstaan dat ze een Joodse achtergrond had, maar dat bleek niet zo te zijn. Wel had haar katholieke vader in een Duits concentratiekamp gezeten.

Het werd haar kwalijk genomen dat ze in interviews nooit had ontkend dat ze Joods was. "Alles wijst erop dat Friedman in de greep is van wat wel heet 'het verlangen Joods te zijn'", schreef Joost Zwagerman begin 2006 in NRC. Friedman reageerde nooit op de aantijgingen, maar haar schrijverschap viel stil en ze publiceerde amper nog.

Behalve verhalend proza schreef Friedman columns voor Trouw en Vrij Nederland. Voor haar hele oeuvre kreeg ze van de gemeente Tilburg en de Universiteit van Tilburg de E. du Perronprijs 2003.

Steeds meer sectoren doen een oproep aan de overheid om ook in aanmerking te komen voor de eenmalige gift van 4000 euro. Deze overheidssteun was in eerste instantie bedoeld voor bedrijven die in opdracht van de overheid moesten sluiten, maar ondernemers die hier niet onder vallen hopen ook op deze steun.

Zaken hebben hun inkomsten namelijk met rap tempo zien dalen, terwijl de vaste lasten blijven doorlopen. Ook blijkt de overheidssteun niet voor elke ondernemer voldoende, zo vertellen diverse bedrijven aan de NOS.

Geen steun, wel nodig

De Amsterdamse drukkerij FSDP kan geen aanspraak doen op de 4000 euro steun, maar zou die goed kunnen gebruiken. De huur van het pand en de inkoop van materiaal leiden tot hoge lasten, terwijl de omzet al met vijftig procent is gedaald, zeggen oprichters Hamid Firoozi Sheshtamad en Mohsen Ghassemi.

Er komen steeds minder aanvragen voor het bedrukken van flyers of het bestickeren van auto's. Firoozi Sheshtamad: "We hebben daarbij nog zo'n 3000 euro openstaan in rekeningen, maar slechts een derde daarvan wordt momenteel betaald." Niet alle klanten betalen hun openstaande rekeningen omdat ook zij met geldproblemen kampen.

'Zou veel schelen'

"Het is een kettingreactie", zegt Firoozi Sheshtamad. "Als bijvoorbeeld de horeca gesloten is, betekent dit dat wij geen opdrachten meer uit die sector krijgen. De gevolgen van corona zijn heel groot in onze branche, we krijgen nog maar een paar kleine opdrachten. Onze klanten moeten ook kosten besparen, dus plaatsen veel minder bestellingen."

Het bedrijf heeft geen personeel en kan dus geen aanspraak maken op de NOW-regeling, die betekent dat de overheid maximaal 90 procent van het werknemersloon betaalt. Het uitstellen van belasting betalen kan wel, maar is maar een tijdelijke lastenverlichting. Uiteindelijk moet er wel betaald worden, zeggen de ondernemers. F

iroozi Sheshtamad: "een aanvraag voor een lening is vandaag afgewezen omdat we een jong bedrijf zijn. De bank heeft er geen vertrouwen in dat we het kunnen terugbetalen. Zoals het er nu uitziet kunnen we het nog twee maanden uitzingen. De steun zou ons echt kunnen helpen."

Ook bedrijven die wel in aanmerking komen voor de steun, luiden de noodklok. Zoals theaterproducent Michael van Hoorne, die aangeeft dat ook commerciële bedrijven in de cultuursector extra hulp nodig hebben. Van Hoorne: "Met die NOW-regeling kan ik wel mijn werknemers betalen, maar mijn grootste kostenposten zijn de vaste lasten, zoals bijvoorbeeld het betalen van de studio's. Dan is 4000 euro niet zo veel."

Vrijdagmiddag maakte minister Van Engelshoven in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat er extra maatregelen worden genomen voor culturele organisaties. Zo kan subsidiegeld voor het derde kwartaal nu al worden aangevraagd en kunnen gekochte kaartjes worden omgezet in vouchers.

Theaterlandschap

Maar dit geldt alleen voor gesubsidieerde culture instellingen en theaterproducent Van Hoorne Entertainment is er daar niet een van. Van Hoorne: "Het gesubsidieerde deel van de cultuursector verkoopt maar 30 procent van de kaarten, maar krijgt nu 100 procent van de hulp. Er moet extra steun komen voor de hele sector, anders zal vanaf september het theaterlandschap er totaal anders uitzien."

Het probleem in de theatersector is met name een liquiditeitsprobleem. Producties die aan het einde van het jaar zullen plaatsvinden, vergen nu al investeringen. 4000 euro is volgens Van Hoorne niet voldoende geld om die producties nu al in gang te zetten: "Nooit is er door deze commerciële groep aan de overheid om ook maar één euro gevraagd, maar nu hebben wij het nodig."

De politieke partij Denk was al in 2018 op de hoogte van een buitenechtelijke relatie van fractievoorzitter Tunahan Kuzu. Hem is daarop tijdelijk het fractievoorzitterschap ontnomen, staat in een verklaring die het bestuur vanavond naar buiten heeft gebracht.

Die verklaring is een reactie op de berichtgeving van HP De Tijd, dat gisteren meldde dat Kuzu zijn vertrek uit de politiek heeft aangekondigd omdat hij achtervolgd wordt door de affaire. Hij heeft zijn fractievoorzitterschap overgedragen aan Farid Azarkan en zal na de verkiezingen niet meer terugkeren.

Kuzu zelf zegt dat hij opstapt omdat de politiek een te grote impact heeft op zijn persoonlijk leven. Ook in de verklaring van het bestuur van vanavond wordt dat als reden gegeven.

Wederzijds goedvinden

Over de buitenechtelijke relatie schrijft het bestuur dat het niet om een stagiaire of een medewerker van Denk ging, zoals HP De Tijd schreef. "Maar dat doet niets af aan de ontstane situatie." Volgens de partij ging het om een relatie met wederzijds goedvinden en was die inmiddels beëindigd toen de betrokken vrouw contact zocht met Denk.

"Als gevolg hiervan zijn vanuit de fractie en het bestuur indringende gesprekken gevoerd met Tunahan Kuzu. Uit deze gesprekken bleek dat zijn gedrag niet past bij de kernwaarden van Denk. Dat heeft destijds geleid tot het ontnemen van het fractievoorzitterschap."

Die laatste zin is opmerkelijk, want destijds werd gezegd dat Kuzu tijdelijk terugtrad om de gemeenteraadsfracties van zijn partij te ondersteunen. Denk was bij de gemeenteraadsverkiezingen in dertien plaatsen voor het eerst in de raad gekomen. Zelf was hij gekozen in Rotterdam. Achteraf blijkt die verklaring dus niet waar.