Inwoners van Iran maken zich grote zorgen over hun veiligheid door de aanvallen van Israël. Sommigen proberen hoofdstad Teheran te ontvluchten, maar dat is lastig.

"We horen de aanvallen en explosies, maar er is geen alarm om ons te waarschuwen", zegt een 35-jarige vrouw uit Teheran die de NOS sprak. Ook de 62-jarige Roya uit Teheran maakt zich zorgen, zegt ze tegen Al Jazeera. Ze schrok midden in de nacht wakker van explosies. "Mijn hart klopte in mijn keel. Ik zag rook aan de horizon en dacht dat de aanvallen ver weg waren. Maar toen ik 's ochtends de beelden zag, kwam ik erachter dat er ook een huis was geraakt dat slechts een paar blokken van ons was verwijderd."

Op beelden die mondjesmaat uit Iran komen, zijn lange rijen auto's te zien bij benzinestations. "Mensen willen de stad uit, maar de wegen worden afgesloten of er worden checkpoints opgezet", zegt de 35-jarige vrouw. Ze zegt dat het regime vooral op zoek is naar Israëlische spionnen. "De benzine is ook heel schaars, mensen zijn heel zuinig op hun brandstof. Dus hoe kunnen we dan weg?"

Uit veiligheidsoverwegingen wil ze haar naam niet zeggen. "Eigenlijk mogen we geen interviews geven van de overheid, we worden erover gewaarschuwd op het nieuws en krijgen er berichten over op onze telefoons. We mogen van de overheid ook geen foto's delen van aanvallen. De overheid denkt dan dat we spionnen zijn."

Uit angst voor het regime, willen ook Iraniërs die andere nieuwsmedia spraken niet bij naam genoemd worden. Aan BBC News zegt een inwoner van Teheran dat de stad door de luchtaanvallen "duidelijk niet veilig is". Deze inwoner wist de stad wel te ontvluchten. "Ik heb nog niet kunnen verwerken dat ik nu in een oorlogsgebied woon." Hij of zij zegt geen kant te willen kiezen in het conflict tussen Israël en Iran. "Ik wil dit gewoon met mijn familie overleven."

In Israël zijn onder veel woningen schuilkelders gebouwd en klinkt het luchtalarm als er aanvallen komen. Schuilkelders heeft Iran niet, zegt Mehdi Chamran, voorzitter van de gemeenteraad in Teheran tegen The Guardian.

Inwoners van Iran klagen vooral over de gebrekkige communicatie over de Israëlische aanvallen. "We krijgen het advies om te schuilen in de moskee of in de metro's, maar gisteravond schenen de metrostations dicht te zijn. We hebben daar niet veel vertrouwen in", zegt de 35-jarige vrouw. Ook de inwoners die BBC sprak, hebben die zorgen. "We horen explosies en hopen dat ons huis niet is geraakt", zegt een vrouw. "Maar waar kunnen we naartoe? Het voelt nergens veilig."

Chamran roept inwoners op om tunnels en kelders te gebruiken als geïmproviseerde schuilkelders. Een inwoner van de stad zegt tegen The Guardian geen vertrouwen te hebben dat moskeeën, scholen, metrostations en andere plekken veilig zullen zijn bij een bominslag. "Wat als ik er onder begraven raak?", zegt hij.

'Aanvallen bij markten en parken'

Onder anderen leden van de Iraanse Revolutionaire Garde zijn doelwit van de aanvallen. De 35-jarige vrouw uit Teheran zegt niet te weten waar die zich verstoppen en of zij daardoor risico loopt. "Ook zijn er in de buurt van parken en markten aanvallen geweest. Volgens Israël zijn daar dan schuilplaatsen van de Revolutionaire Garde."

Hoeveel mensen er bij de aanvallen zijn gedood, is lastig te bepalen. Het Iraanse ministerie van Volksgezondheid spreekt over zeker 220 doden. Israël stelt dat het gerichte aanvallen uitvoert. Daarbij zijn meerdere kopstukken van onder meer de Revolutionaire Garde gedood en wetenschappers die zich bezighielden met het Iraanse atoomprogramma, maar duidelijk is dat ook burgers die daar niets mee te maken hebben om het leven zijn gekomen.

Tegen het Iraanse staatspersbureau IRNA zegt een dokter dat de slachtoffers "veelal vrouwen en kinderen zijn" die aan het slapen waren. Dat is lastig onafhankelijk te controleren, maar meerdere inwoners melden in internationale media dat in hun buurt slachtoffers zijn gevallen.

Gisteren sprak persbureau Reuters ook met Iraniërs in Teheran. Die zeggen de aanvallen op Israël te steunen, al is niet duidelijk hoe vrij ze kunnen spreken:

Een 74-jarige man heeft in de rechtbank bekend dat hij zijn woning in een appartementencomplex in Heemstede heeft laten gebruiken als drugslab. In het complex woedde afgelopen maart een korte brand.

Het vuur in het wooncomplex ontstond aan het begin van de middag en was na een half uur uit. De veiligheidsregio omschreef de brand als "kort, maar heftig". Twee bewoners ademden rook in en moesten naar het ziekenhuis. In totaal moesten vijftig mensen worden geëvacueerd. Onder hen waren vijftien bewoners van een woonzorgcentrum. Zij konden snel weer naar huis.

Kort na de brand vond de politie in een van de woningen een drugslab waar crystal meth werd geproduceerd. In de woning lag 49 kilo methamfetamine. Snel daarna werd de 74-jarige bewoner aangehouden.

'Ik ben heel nalatig geweest'

Vanmorgen verscheen de bewoner voor het eerst voor de rechter bij een inleidende zitting. De verdachte zat naar eigen zeggen in geldnood en was daarom "blij met een paar centen". Hij zei dat hij geld kreeg zodat anderen zijn appartement mochten gebruiken, schrijft regionale omroep NH.

De verdachte zei niet te weten dat er in zijn woning drugs werden gemaakt. "Noem me naïef, maar ik heb geen moment aan crystal meth gedacht", zei hij tijdens de zitting. "Ik ben heel nalatig geweest."

De verdachte zit sinds zijn arrestatie in de gevangenis. Zijn advocaat hoopt nu dat de man het vervolg van het proces in vrijheid mag afwachten. "Je kan betogen dat hij niet wist wat er zich in zijn appartement afspeelde. En hij had er geen controle over."

De officier van justitie vindt de zaak daarom niet minder ernstig. "De verdachte heeft 'wat te doen bij inademen giftige dampen' gegoogeld, en wist wel degelijk wat er in zijn appartement gebeurde."

Tweede aanhouding

NH sprak vlak na de brand met verschillende buren uit het flatgebouw. Die merkten op dat er soms laat mensen in en bij appartement van de verdachte rondliepen. Ook zou er soms een steekkarretje bij de deur van het appartement hebben gestaan. "Ik weet niet of hij het gedaan heeft, maar het is wel daar gebeurd en wij zijn in gevaar gebracht", zei een buurvrouw.

Afgelopen week is er een tweede verdachte in de zaak aangehouden: een 42-jarige man uit Uithoorn. Volgens de verdachte benaderde die man hem met het geld. Het Openbaar Ministerie zoekt nog naar twee andere verdachten. De volgende pro-formazitting van de verdachte staat gepland op 1 september. Morgen bepaalt de rechter of de man het vervolg van het proces in vrijheid mag afwachten.

Het demissionaire kabinet komt morgen met een richtlijn om sociale media onder de 15 jaar af te raden. Ook zouden kinderen niet voor groep 8 een smartphone moeten gebruiken.

Het gaat om de richtlijn 'Gezond schermgebruik' die morgen door het demissionaire kabinet wordt gepresenteerd, bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving RTL nieuws. De leeftijden komen niet in een wet, maar in een richtlijn. Het gaat dus om een advies.

Ouders, wetenschappers en een Kamermeerderheid riepen het demissionaire kabinet de afgelopen tijd al op om het gebruik van smartphone en sociale media onder kinderen en jongeren aan banden te leggen.

Ruim 1400 artsen, wetenschappers en deskundigen schreven een brandbrief waarin ze voorstellen kinderen pas vanaf hun veertiende een eigen smartphone te geven en pas vanaf hun zestiende toegang tot sociale media. Kinderen die dat eerder doen zouden met veel te negatieve effecten voor hun fysieke en mentale gezondheid te maken krijgen.

Ook peuter- en kleuteradvies

Ingewijden melden dat demissionair staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) zal voorstellen om de minimumleeftijd voor sociale media op 15 te leggen. Ook de smartphone vanaf groep 8 zou in het voorstel staan. Ook voor peuters en kleuters zouden er adviezen in de richtlijn staan.