Het Israëlische leger meldt dat het vannacht vier personen heeft gedood die tunnels verlieten in Rafah, in het zuiden van de Gazastrook. Het leger spreekt van terroristen. Israëlische media melden dat het gaat om vier hooggeplaatste Hamas-leden, onder wie een bataljonscommandant.

De aanval was in een gebied dat wordt gecontroleerd door de Israëlische krijgsmacht. Vooral mogelijke tunnels zouden goed in de gaten worden gehouden door Israël. Volgens het leger zijn de afgelopen weken "ongeveer veertig terroristen" in het gebied gedood toen ze probeerden te vluchten uit tunnels in het zuiden van Gaza.

Zo werden volgens het leger vrijdag nog negen mogelijke Hamas-leden gedood en afgelopen woensdag ook nog eens zes toen ze uit een tunnelschacht kwamen. Media in Israël melden dat de Hamas-leden zich wekenlang verschansten in tunnels en nu op zoek zijn gegaan naar alternatieve schuilplaatsen.

Staakt-het-vuren

Sinds 10 oktober geldt er een staakt-het-vuren in de Gazastrook. Het bestand wordt echter regelmatig geschonden. Sinds het staakt-het-vuren is ingegaan zijn 354 Palestijnen door Israël gedood, onder wie minstens 67 kinderen, meldden de Gazaanse gezondheidsautoriteiten gisteren.

De regering van Israël maakte deze maand duidelijk dat Hamas-strijders die nog ondergronds zitten niet op een veilige aftocht hoeven te rekenen. In het Gaza-plan van Trump dat leidde tot een staakt-het-vuren werd "amnestie of vrije doorgang beloofd naar het buitenland" voor Hamas-leden die hun wapens neerleggen. Maar binnen Israël heeft dat tot veel kritiek geleid.

Onder de dichtbevolkte Gazastrook ligt een kilometerslang ondergronds gangenstelsel. Hoe lang en waar die tunnels precies zijn, is onbekend. Volgens Israël bevinden zich momenteel zo'n 200 Hamas-strijders in de tunnels onder de door het Israëlische leger gecontroleerde delen van Zuid-Gaza, met name in Rafah.

Gisteren concludeerden de Gazaanse gezondheidsautoriteiten die onder controle staan van Hamas dat er sinds oktober 2023 meer dan 70.000 doden zijn gevallen in de Gazastrook. Bij dat cijfer wordt geen onderscheid gemaakt tussen burgers en strijders.

Vier dagen na de verwoestende brand in een groep woontorens in Hongkong worden nog altijd meer dan veertig mensen vermist. Mogelijk bevinden zij zich in een van de uitgebrande torens.

Hulpdiensten hebben inmiddels vier van de zeven getroffen gebouwen doorzocht, maar het kan nog weken duren voordat de zoekacties worden afgerond. Binnen is het zicht slecht. Het grondig controleren van de honderden appartementen gaat daardoor langzaam. "De overgebleven gebouwen zijn het lastigst", zei een politiecommandant op een persconferentie.

Nu 146 slachtoffers

Het dodental van de brand is inmiddels opgelopen tot 146. Vanwege het grote aantal vermisten wordt er rekening mee gehouden dat meer mensen om het leven zijn gekomen.

Op het complex Wang Fuk Court woonden zo'n 4600 mensen in iets minder dan 2000 appartementen. Het stadsbestuur heeft inmiddels voor 1800 mensen vervangende woonruimte georganiseerd. Uiteindelijk moeten zo'n 2000 woningen beschikbaar komen voor langetermijnbewoning.

Bloemenzee

Eén van de acht torens op het complex bleef woensdag gespaard. Toch is het voor bewoners van die toren te gevaarlijk om naar huis te gaan. Het hele rampgebied blijft afgesloten totdat alle forensische en technische onderzoeken zijn afgerond. Inmiddels is wel duidelijk dat er geen instortingsgevaar is.

Ook vandaag hebben veel Hongkongers hun medeleven betuigd op de rampplek. Daar is een bloemenzee ontstaan. Aan het begin van de avond was er volgens lokale media een rij van zo'n 2 kilometer van mensen die bloemen wilden leggen.

De politie heeft gisteren een man aangehouden die een petitie was gestart met daarin vier eisen aan het stadsbestuur. In de petitie werd onder meer gevraagd om een onafhankelijk onderzoek naar de brand en naar toezicht op bouwplaatsen. De man, een student van 24, wordt verdacht van opruiing. Tegen media had hij zich ook kritisch uitgelaten over het stadsbestuur.

Hongkong was als voormalige Britse kolonie lange tijd een soort vrijhaven in het communistische China. De stad heeft nog altijd andere wetten en regels dan de rest van het land, maar de afgelopen jaren zijn veel vrijheden ingeperkt en is er veel meer overheidscontrole.

Op de plek waar vrijdag en gistermiddag veel mensen samenkwamen om te rouwen, stonden gisteravond tenten van de politie. Mensen mochten het plein toen niet meer betreden. Ook het doneren en uitdelen van spullen op de rampplek is beperkt. Dat gebeurde gisteravond nog wel, maar door kleine groepjes mensen die niet uit Hongkong kwamen.

Steunbetuigingen

In de wijk rond de uitgebrande torens zijn steunbetuigingen te zien voor de slachtoffers, in de vorm van post-its achter ramen. Op de briefjes zijn teksten te lezen als "Hongkong, zet hem op" en "rust in vrede".

De post-its doen denken aan de zogeheten Lennon Wall uit de Parapluprotesten in Hongkong in 2014. Betogers plakten toen tienduizenden post-its met protestleuzen, gevoelens en politieke wensen op een muur in het centrum van de stad. Ook bij latere protesten gebeurde dat.

Demissionair minister van Binnenlandse Zaken Rijkaart veroordeelt de bedreigingen en intimidatie waar lokale bestuurders steeds vaker mee te maken hebben. Hij noemt deze acties verschrikkelijk en vindt dat actievoerders "een rode lijn" overgaan.

Ook veroordeelt hij het optreden van PVV-leider Wilders, die zegt dat bewoners de komst van asielzoekerscentra niet moeten accepteren. "Het hele toontje, de setting, is enorm opruiend", zei de BBB-minister in het tv-programma WNL op Zondag. Hij vindt dat Wilders "hele grove uitspraken" doet, "die tegen de randen aan schuren die je aan uitlatingen kan doen".

De PVV-leider reageerde vervolgens op X door te stellen dat Rijkaart een "naïeveling" is met "slappe teksten". "We zijn nog maar net begonnen, maak je borst maar nat."

Handen af

De afgelopen tijd is er veel discussie over burgemeesters, wethouders en andere lokale bestuurders die steeds vaker te maken hebben met bedreigingen en intimidatie. Dat heeft vaak te maken met de komst van asielzoekerscentra. Demissionair minister Rijkaart spreekt over ondermijning van de democratie. "Blijf met je handen af van het bestuur."

De provincie Limburg plaatste dit weekend in de krant een oproep van meer dan 900 bestuurders om te stoppen met "schreeuwen, beledigen, intimideren en bedreigen. We zijn er helemaal klaar mee." De aanleiding voor de advertentie was de beveiliging die burgemeester Scholten uit Venlo moest krijgen vanwege ophef over de komst van een asielzoekerscentrum.

Stoppen

De Limburgse bestuurders, maar ook andere gemeenten in Nederland, willen meer steun uit Den Haag. De twee overgebleven politieke partijen in het huidige demissionaire kabinet, de VVD en BBB, willen stoppen met de spreidingswet die gemeenten verplicht om opvangplekken voor asielzoekers te regelen. Maar deze wet bestaat nog wel en moet dus worden uitgevoerd.

Het kabinet zorgt zo voor een verwarrende dubbele boodschap, vindt ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Dit wakkert de weerstand aan en maakt lokale bestuurders extra kwetsbaar, zo wordt benadrukt.

De minister erkent dat er sprake is van "een lastige boodschap", maar benadrukt ook dat gemeenten de wet moeten uitvoeren die er nu ligt. "De wet is de wet en daar sta ik achter."

Het kabinet heeft eerder 3 miljoen euro uitgetrokken om raadsvergaderingen veiliger te laten verlopen. Nu komt Rijkaart niet met aanvullende maatregelen; hij doet vooral een morele oproep aan iedereen "om rustig te blijven".

Halfhartigheid

In het tv-programma Buitenhof zei VNG-voorzitter Dijksma dat zij niet alleen van Rijkaart, maar ook van demissionair premier Schoof meer actie verwacht. Ze verwijt het kabinet "halfhartigheid".

Haagse politici keuren de bedreigingen weliswaar af, maar geven tegelijkertijd het signaal af dat er allemaal "dilemma's" zijn. Dat werkt averechts. "Maak beleid, maar zorg dat de mensen in de frontlinie gesteund worden."

Ze vindt de uitspraken van Wilders onacceptabel. "Het is over de rand. Hij luistert niet naar het gezag."