De omstreden Oekraïense stafchef Andri Jermak stapt op. De vertrouweling van president Zelensky lag onder vuur omdat hij betrokken zou zijn bij het omkoopschandaal rond het Oekraïense staatsenergiebedrijf Energoatom. Onderaannemers van het staatsenergiebedrijf zouden daarbij zijn gedwongen smeergeld te betalen in ruil voor contracten.

Jermak (54) was de rechterhand van president Zelensky en een machtig figuur binnen de Oekraïense regering. Zo werd hij vaak gezien met de president en leidde hij de Oekraïense delegatie voor de vredesonderhandelingen met de VS en Rusland. Zelensky en Jermak kennen elkaar al lang, nog uit de tijd dat Zelensky acteur was. Jermak werkte toen als televisieproducent.

Later meer

Het demissionaire kabinet neemt afstand van een X-bericht van vicepremier Mona Keijzer (BBB) over de berichtgeving van de NOS. Premier Schoof zegt dat het in een democratie belangrijk is dat de journalistiek onafhankelijk te werk kan gaan.

Keijzer reageerde deze week op een commentaar van een andere twitteraar op het vertrek van de NOS van X: "Maar wie moet hier dan voortaan de beslist betrouwbare informatie van het ministerie van gezondheid van Hamas letterlijk overtikken?" De minister zegt daarop: "Dat blijven ze doen. Ze krijgen hier alleen geen weerwoord meer. Lekker rustig."

Schoof zegt dat de publieke omroep, waar de NOS deel van uitmaakt, zelf gaat over "de inhoud". "Zij hebben de vrijheid om hierover besluiten te nemen. Dat is niet aan de overheid of de politiek."

De demissionaire minister-president heeft hier contact over gehad met Keijzer en haar erop aangesproken. Dat gebeurde naar verluidt niet in de ministerraad van vandaag, maar wel rond die wekelijkse vergadering van het kabinet.

'Persvrijheid groot goed'

Ook verschillende VVD-collega's lieten rond de ministerraad al kritiek horen op de tweet. "Ik zou deze tweet niet sturen", aldus VVD-vicepremier Hermans. Ze stelt dat persvrijheid een groot goed is en dat zij de kwaliteit van de journalistiek hoog heeft zitten. Ze wijst erop dat ontwikkelingen op andere plekken op de wereld laten zien dat persvrijheid niet vanzelfsprekend is.

Defensieminister Brekelmans (VVD) vindt dat een politicus terughoudend moet zijn met kritiek op de media en zegt daarbij: "Wat mij betreft spreekt het kabinet met één mond hierover."

Ook D66-leider Jetten vindt dat Keijzer te ver is gegaan. Hij zegt dat hijzelf eerder ook minister en vicepremier was in een kabinet en dat hij toen "een verantwoordelijkheid voelde om te staan voor een vrije pers". Hij vindt dat je je als bewindspersoon een beetje moet inhouden wat betreft commentaar op de publieke omroep.

Keijzer zelf vindt de reacties van andere politici overtrokken. Zij snapt niet dat het nu al dagen gaat over "een tweetje" dat volgens haar niet meer was dan een grappig bedoelde tongue-in-cheek-opmerking. Ze zegt daarbij dat een mediaorganisatie "niet ontheven is van kritiek".

Kamervragen

Ze ligt er ook niet wakker van dat de Kamerleden Mohandis (GroenLinks-PvdA) en Oualhadj (D66) Kamervragen hebben gesteld aan BBB-minister Moes (OCW) over het X-bericht.

De twee willen onder meer weten hoe hij naar deze tweet kijkt "in het licht van de wettelijke waarborg dat de publieke omroep (waar de NOS deel van uitmaakt, red.) onafhankelijk dient te zijn van politieke beïnvloeding". De Kamerleden willen ook meer duidelijkheid over het standpunt van het kabinet hierover.

Op hun vraag of zij in haar tweet het kabinetsstandpunt verwoordt, zegt zij: "Ik ben Kamerlid, minister en Mona, die dingen lopen in elkaar over."

Geen incident of uitglijder

Het is niet de eerste keer dat Keijzer op X insinuaties doet over de berichtgeving van de NOS. Het AD telde de afgelopen maand twaalf tweets van de bewindsvrouw met commentaar op de organisatie.

NOS-hoofdredacteur Giselle van Cann zegt daarop dat ze de uitingen niet anders kan zien dan als "verdachtmaking van onze journalistiek" Ze vindt het heel schadelijk dat Keijzer berichten verstuurt "die niet op feiten berusten".

"Kritiek hebben mag altijd. Daar gaan we zo goed mogelijk mee om. Maar deze tweets zijn geen incident of uitglijder. Ze lijken een bewuste keuze om onze journalistiek in een kwaad daglicht te stellen."

Er is opnieuw een persoon opgepakt op verdenking van een doodsbedreiging aan het adres van schrijfster en Telegraaf-columniste Lale Gül. Dat bevestigt Gül na een bericht van persbureau ANP.

Uit een mailwisseling tussen Gül en de politie, die door ANP is ingezien, blijkt dat de persoon gisterochtend is aangehouden. Over de identiteit is nog niets bekend. De politie wil hierover geen uitspraken doen.

Gül zegt dat de politie twee weken geleden voor haar huis ook iemand heeft aangehouden. Diegene had volgens haar inbraakmateriaal bij zich. De politie kan dit niet bevestigen.

Begin augustus werden twee mannen opgepakt voor het bedreigen van Gül. Later die maand werd nog een derde man gearresteerd. Volgens Gül hadden de mannen concrete plannen om haar iets aan te doen.

Tegen de NOS zegt ze dat ze wekelijks aangifte doet vanwege online doodsbedreigingen. Slechts in enkele gevallen leidt dat tot een arrestatie.

Ik ga leven

Gül zei vorige week dat ze zich ernstig zorgen maakt over haar veiligheid, omdat haar beveiliging op korte termijn wordt stopgezet. Ze zei de beslissing van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) te zullen aanvechten.

De 28-jarige Gül brak in 2021 door met haar debuutroman Ik ga leven, waarin ze vertelt over haar ervaringen tijdens het opgroeien in een streng islamitisch gezin in Amsterdam-West.

Sinds het verschijnen van dit boek heeft Gül te maken met (online) bedreigingen. De Turks-Nederlandse opiniemaker dook als gevolg daarvan onder. Na het verschijnen van dat boek zei Gül dat ze vanwege bedreigingen zou stoppen met schrijven over de islam.