Israël wordt niet uitgesloten van deelname aan het Eurovisie Songfestival, volgend jaar in Oostenrijk. Dat is de uitkomst van de vergadering van Europese publieke omroepen bij de EBU in Genève.

AVROTROS trekt zich vanwege dat besluit terug uit het Songfestival voor komend jaar. De omroep zegt dat de NPO gaat zorgen dat het Songfestival voor het Nederlandse publiek beschikbaar blijft.

Volgens de algemeen directeur van AVROTROS, Taco Zimmerman, is het besluit "niet over één nacht ijs gegaan". "Het Songfestival is heel waardevol voor ons. Cultuur verbindt, maar niet ten koste van alles. Dat wat er het afgelopen jaar is gebeurd, raakt aan onze grenzen. Universele waarden als menselijkheid en vrije pers zijn ernstig geschonden en voor ons niet onderhandelbaar."

AVROTROS en vier andere omroepen (uit Ierland, IJsland, Spanje en Slovenië) wilden Israël uitsluiten vanwege de oorlog in Gaza. AVROTROS zei in september dat de deelname van Israël niet langer verantwoord kon worden "gezien het voortdurende en ernstige menselijke leed". Het staakt-het-vuren in de Gazastrook, dat sinds oktober geldt, veranderde het standpunt van de omroep niet.

'Politiek instrument'

Ook zei de omroep dat het Eurovisie Songfestival door de Israëlische regering als "politiek instrument" is ingezet, vanwege een promotiecampagne van de Israëlische overheid voor de Israëlische inzending. "Dat druist in tegen het apolitieke karakter van het Songfestival."

De vergadering in Genève vond plaats onder hoogspanning. Een aantal andere EBU-landen was juist fel tegen een boycot, waaronder Duitsland en Oostenrijk.

Oostenrijk organiseert het songfestival volgend jaar in de hoofdstad Wenen. De Oostenrijkse omroep ORF vond het gezien het eigen oorlogsverleden ondenkbaar dat Israël niet meedoet aan het liedjesevenement. Duitsland gebruikte hetzelfde argument.

Songfestival-organisator EBU had eerder al nieuwe regels aangekondigd om manipulatie met publieksstemmen te beperken. Zo kunnen kijkers voortaan maximaal twintig in plaats van tien stemmen per persoon uitbrengen. Ook worden 'buitensporige' mediacampagnes ontmoedigt, al is nog onduidelijk wat daar precies mee wordt bedoeld.

'Schokkend' en 'bijzonder pijnlijk', de reacties op de gebeurtenissen op de begraafplaats Essenhof in Dordrecht liegen er niet om. Tien jaar geleden werden daar in het geheim experimenten uitgevoerd op lichamen van overledenen. Met medeweten van de toenmalig wethouder werden graven meerdere keren geopend zonder dat nabestaanden werden geïnformeerd of dat er een vergunning voor was. Dat blijkt uit een rapport van een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de gemeente.

"Dit had nooit op deze manier mogen gebeuren", zegt de huidige wethouder Marc Merx. "Mensen vertrouwen hun dierbaren toe aan onze begraafplaats en gaan ervan uit dat daar op de meest respectvolle manier mee wordt omgegaan. Dat is hier niet gebeurd." Burgemeester Nanning Mol (VVD) zegt met "verbijstering het rapport te hebben gelezen".

De overledenen werden in 2007 begraven en de zogenoemde grafrechten - die tien jaar gelden - waren bij het openen van de graven nog niet verlopen.

Onverteerbaar

Essenhof is de grootste gemeentelijke begraafplaats van Dordrecht met honderden keldergraven. Zo'n keldergraf bestaat uit een soort gemetselde ruimte onder de grond waar vier lichamen op elkaar worden begraven. De bedoeling is dat deze lichamen daarin verteren, alleen op deze begraafplaats gebeurt dat volgens de wethouder niet snel genoeg vanwege een gebrek aan zuurstof in het graf.

Het vermoeden dat veel lichamen in die graven niet verteerden werd bevestigd in 2013, nadat één keldergraf was opengemaakt. Daarna begon de begraafplaats vanaf 2015 heimelijke proeven om het ontbindingsproces wel op gang te brengen.

"In twee jaar tijd zijn in totaal drie keldergraven met elk vier kisten geopend", zegt Merx. "De kisten zijn eruit gehaald en van acht personen zijn lichamen besprenkeld met een bepaalde vloeistof, zonder toestemming van de nabestaanden en de gemeente." In totaal gebeurde dat vier keer waarbij soms ook foto's werden genomen.

Memo

In een memo uit 2015 dat vorig jaar werd gevonden in de kluis van de begraafplaats valt onder meer te lezen dat de leiding van Essenhof in de maag zat met het gegeven dat de lichamen niet verteerden. Zo staat er dat de begraafplaats graag wilde meedoen aan een onderzoek van de belangenorganisatie voor begraven en begraafplaatsen (LOB). "Deelname is de enige kans op een mogelijke oplossing voor 1200 onverteerde lijken in de toekomst", zo staat er.

Dat onderzoek richtte zich op de ontwikkeling van een nieuw soort bacterie die de ontbinding van een lichaam zou versnellen. Daarvoor waren niet alleen laboratoriumproeven nodig, "het is ook van belang om te onderzoeken of de betreffende bacteriën ook in de praktijk hun werk doen".

Geheimhouding

In het memo noemt de leiding van de begraafplaats zo'n onderzoek "wenselijk", maar staat er ook dat het voor "onnodig leed en grote emoties" bij nabestaanden kan zorgen als zoiets in de openbaarheid komt. Het onderzoek vond daarom steeds plaats na sluitingstijd van de begraafplaats en alle betrokkenen hadden een geheimhoudingsplicht.

Volgens het memo zouden er ook twee andere begraafplaatsen in Nederland betrokken zijn bij het onderzoek met bacteriën. In die gevallen zou het gaan om onverteerde lichamen in algemene zandgraven. Om welke begraafplaatsen dat gaat, blijft onduidelijk. Ook is niet bekend of nabestaanden daarover wel zijn geïnformeerd.

"Er is toen geprobeerd rekening te houden met de gevoelens van nabestaanden om ze niet te confronteren met het beeld van een onverteerd lichaam", blikt de huidige wethouder terug op het werk van zijn voorganger. "Maar dit had nooit mogen gebeuren zonder toestemming van de nabestaanden."

Het nieuws is ook hard aangekomen bij andere bezoekers van de begraafplaats. "Ik vind het verschrikkelijk dat dit in het geheim heeft plaatsgevonden", zegt een vrouw van wie veel familieleden op de begraafplaats liggen. "Niemand zou hier toch z'n medewerking voor gegeven? Ik in ieder geval niet." Volgens een ander geeft het nieuws veel onrust en is het vertrouwen weg.

Geen strafrechtelijk onderzoek

Het Openbaar Ministerie laat in een reactie weten geen strafrechtelijk onderzoek te gaan doen. "Mocht er al sprake zijn van strafbare feiten, dan zijn ze verjaard", zegt een woordvoerder. Onderzoeksinstituut TNO doet nog wel onderzoek naar mogelijke gezondheidsrisico's die medewerkers van de begraafplaats bij het werk in de kelders liepen.

Het probleem in Dordrecht is nog niet opgelost, voorlopig blijven de lichamen daarom in de huidige graven liggen.

De 29-jarige Braziliaanse Luana Lopes Lara is door Forbes uitgeroepen tot jongste vrouwelijke selfmade miljardair. Dankzij haar goksite Kalshi heeft ze volgens het Amerikaanse zakentijdschrift een geschat vermogen van 1,3 miljard dollar opgebouwd (omgerekend 1,1 miljard euro).

Via Kalshi kan worden gegokt op allerlei evenementen en verschijnselen wereldwijd, zoals verkiezingen, het weer en sportwedstrijden. Daarmee krijgt het ook een voorspellende waarde.

Lopes Lara stoot de Amerikaanse tech-ondernemer Lucy Guo, die op haar 30ste miljardair werd, van haar troon. Guo nam op haar beurt die titel over van zangeres Taylor Swift.

De Braziliaanse wist binnen een half jaar de waarde van haar bedrijf te vervijfvoudigen door meer dan een miljard dollar aan investeringen binnen te halen. Volgens Forbes is haar bedrijf Kalshi inmiddels 11 miljard dollar waard.

Voorheen ballerina

In haar moederland Brazilië studeerde ze aan de Bolsjojtheater-school waar ze opgeleid werd tot ballerina.

De zware balletopleiding, waarin Lopes Lara dagelijks acht uur lang op haar spitzen stond, heeft haar een grote discipline bijgebracht. Een eigenschap die haar heeft geholpen bij het opstarten van Kalshi, zei ze in een interview met Bloomberg in 2022.

Ze danste negen maanden als ballerina in Oostenrijk maar besloot om zich om te scholen en computerwetenschappen en wiskunde te gaan studeren aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit Massachusetts Institute of Technology (MIT). Daar leerde ze de Amerikaans-Libanese mede-oprichter en leeftijdsgenoot Tarek Mansour kennen. Met hem begon ze in 2018 haar platform.

Samen begonnen ze Kalshi, met het idee om gokken op allerlei evenementen toegankelijker te maken. In zes jaar tijd wist het tweetal van Kalshi het grootste platform op het gebied van voorspellingen te maken. Er kan bijvoorbeeld via Kalsi ook op verkiezingen en wedstrijden in Nederland worden gegokt, zoals op alle wedstrijden in de eredivisie.

In 2020 kregen Lopes Lara en Mansour groen licht van de Amerikaanse toezichthouder CFTC om met hun platform online te gaan. Na een juridische strijd met CFTC kreeg Kalshi vorig jaar van de rechter toestemming om ook gokken op politieke uitslagen aan te bieden. Daarmee waren ze volgens Forbes het eerste bedrijf in honderd jaar dat dit mag in de Verenigde Staten.

Door het succes van het platform willen steeds meer organisaties en bedrijven ermee samenwerken. Zo ging Kalshi in zee met Google Finance en de National Hockey League (NHL). Onlangs maakte Kalshi bekend dat het exclusief gaat samenwerken met CNN. De nieuwsomroep gaat de geleverde data van Kalshi (live) inzetten voor de eigen berichtgeving, zoals bijvoorbeeld over peilingen.

Door de samenwerking met CNN willen Lopes Lara en Mansour uitdragen dat ze een betrouwbare bron zijn op het gebied van voorspellingen.