In Denemarken wordt vandaag de laatste brief bezorgd die in de dagelijkse postronde in een brievenbus is gestopt. Het postbedrijf Postnord, vergelijkbaar met PostNL in Nederland, stopt helemaal met brieven bezorgen en richt zich vanaf nu op pakketten - een markt die alleen maar groter wordt. Dat kondigde het bedrijf in maart van dit jaar al aan, en sindsdien zag het geen reden terug te komen van dat besluit.

De reden voor deze stap, zoals Postnord het uitlegt: Denemarken is een van de meest gedigitaliseerde landen ter wereld, en dagelijkse postbezorging met een groot netwerk van brievenbussen is simpelweg financieel niet meer haalbaar. Sinds 2000 daalde het aantal verstuurde enveloppen met 90 procent, zegt het bedrijf.

Afgelopen jaar werden al zo'n 1500 van de 4600 werknemers ontslagen. Door een wetswijziging in 2024 is het bedrijf ook niet meer verplicht om dagelijks post te bezorgen.

Veiling

De afgelopen maanden haalde Postnord al de 1500 brievenbussen weg die het land rijk is, en doneerde deze aan Danmarks Indsamling, een samenwerkingsverband van Deense hulporganisaties. De meeste daarvan werden de afgelopen tijd geveild: voor bedragen tussen omgerekend 200 en 270 euro konden particulieren hun eigen 'iconische' rode brievenbus kopen, afhankelijk van hoe beschadigd ze waren. In januari gaat er nog een lichting van zo'n 200 brievenbussen in de veiling.

De stap van Postnord betekent niet dat Denen geen verjaardagskaartje of liefdesbrief meer kunnen versturen: concurrenten zoals het Deense bedrijf DAO nemen nog enveloppen aan, maar die moeten worden afgeleverd bij een van de 1500 servicepunten van het bedrijf. Ook moet die al van tevoren via internet zijn gefrankeerd en geadresseerd. Het bedrijf heeft dan zo'n vijf dagen om de brief te bezorgen.

Van een naar drie dagen

In Nederland werd het staatspostbedrijf PTT al tientallen jaren geleden omgetoverd tot de beursgenoteerde opvolger PostNL. Dat bedrijf heeft wettelijk nog steeds de taak om een netwerk van brievenbussen te onderhouden en de post binnen een bepaalde termijn te bezorgen, ongeacht waar die heen gaat. Tot voor kort mocht het bedrijf daar slechts één dag over doen, maar afgelopen jaar stemde het kabinet er mee in om dat te verlengen naar drie dagen.

"Ik kan niet van een bedrijf vragen om een overheidsaanwijzing met verlies uit te voeren op lange termijn", zo gaf demissionair minister Karremans van Economische Zaken als uitleg. "Daarom moet regelgeving met zijn tijd meegaan, en verruim ik de regels iets, om een betrouwbare postbezorging te blijven garanderen."

Het afgelopen jaar was het in Nederland minder warm dan de twee recordwarme jaren ervoor. Toch zat ook 2025 bij de tien warmste jaren sinds het begin van de metingen in 1901, meldt het KNMI.

In die top tien staan nu zeven van de afgelopen tien jaren. "Dat toont duidelijk dat we in een tijd met een opwarmend klimaat zitten", zegt KNMI-onderzoeker Karin van der Wiel. "Als het klimaat niet zou veranderen, dan zouden de tien warmste jaren evenredig zijn verdeeld over de hele tijdlijn."

Zowel in juli als augustus was er een landelijke hittegolf. Daarbij was het vijf dagen boven de 25 graden Celsius en minimaal drie dagen boven de 30 graden. Het was pas voor de vijfde keer sinds het begin van de metingen dat Nederland te maken kreeg met twee hittegolven in één jaar.

In de nieuwe editie van de 'streepjescode' die het KNMI publiceert kun je met één blik zien hoe de gemiddelde temperatuur in Nederland zich sinds 1900 ontwikkelde. Koele jaren krijgen een blauw streepje, en warme jaren een rode streep.

Het streepje voor 2025 is rood, maar niet zo donkerrood als de twee jaren ervoor. In 2023 was het gemiddeld 11,8 graden Celsius, een record. Dat werd een jaar later geëvenaard. Dit jaar komt de temperatuur enkele tienden lager uit, een eindje onder het record. Maar 2025 hoort wel bij de warmste jaren sinds het begin van de metingen.

De streepjescode is een idee van de Britse klimaatwetenschapper Ed Hawkins van de universiteit van Reading. Hij baseerde het op een deken die een collega had gehaakt, maar paste de kleuren aan. In de jaren erna is het breed omarmd om over klimaatverandering te communiceren naar het grote publiek.

'Gezicht voor de data'

Zo duiken de strepen veelvuldig op in klimaatrapporten, maar ook daarbuiten. Jaarlijks vindt de Climate Classic plaats, een wielerwedstrijd waarbij deelnemers rijden in 'streepjestruien'. Voetbalclub Reading FC speelde een seizoen met de strepen op de schouders.

Het KNMI wil klimaatverandering zichtbaar maken. "Het geeft een gezicht aan de data", zegt KNMI-onderzoeker Van der Wiel. "En dit blijkt heel effectief te zijn. Ik doe ook wetenschappelijke onderzoeken. Die publiceer ik in wetenschappelijke bladen met hele saaie grafieken erin, maar die worden niet gelezen door het grote publiek."

Afgelopen jaren klonk er ook kritiek op de afbeelding. Door te kiezen voor de kleuren blauw en rood krijg je in een opwarmend klimaat als vanzelf felle rode strepen aan de rechterkant. Daarmee zou de streepjescode, luidde de kritiek, expres zo alarmerend mogelijk zijn gemaakt.

Van der Wiel vindt de keuze voor rood en blauw juist logisch. Die kleuren worden op veel plekken in de samenleving gebruikt als symbool voor warm en koud. "De kracht is juist dat je in één oogopslag ziet wat er aan de hand is", zegt ze. Van der Wiel ziet de streepjescode vooral als een manier om het gesprek over klimaatverandering te starten.

Wereld ook iets minder warm

Ook wereldwijd lijkt de gemiddelde temperatuur wat lager uit te komen dan afgelopen jaar. In 2024 ging de aarde voor het eerst over de grens van 1,5 graad Celsius opwarming heen, ten opzichte van de periode voordat mensen grootschalig olie, steenkool en gas gingen verbranden.

In het klimaatverdrag van Parijs beloofden in 2015 vrijwel alle landen nog om de wereldwijde opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, en nog liever onder de 1,5 graad. Voorlopige cijfers wijzen erop dat de wereld dit jaar net iets minder dan 1,5 graad warmer was maar de definitieve getallen komen pas in januari.

Voor het verdrag van Parijs wordt niet gekeken naar losse jaren maar naar de gemiddelde temperatuur over een paar jaar. Het is de verwachting dat de opwarmende trend aanhoudt en de wereld ergens in de komende jaren officieel door de grens van 1,5 graad opwarming gaat.

Goedemorgen! Maleisië hervat vandaag de zoektocht naar vlucht MH370. In 2014 verdween het vliegtuig, een Boeing 777, toen het onderweg was van Kuala Lumpur in Maleisië naar Peking in China. En in Heerenveen is de vijfde en laatste dag van het kwalificatie-schaatstoernooi voor de Olympische Spelen.

Eerst het weer: Vandaag is het lange tijd zonnig winterweer, alleen in de kustgebieden komt het tot een enkele bui. Later volgt vanuit het noorden meer bewolking. Het wordt tussen de 3 en 6 graden met een matige noordenwind.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

In een verklaring zegt de Australische federale politie dat de twee daders van de aanslag op Bondi Beach alleen handelden. Volgens hen zijn er geen aanwijzingen dat de mannen bij een groter terreurnetwerk hoorden of in opdracht handelden.

Op 14 december openden twee mannen het vuur tijdens een chanoekaviering op het strand in Sydney. Daarbij werden 15 mensen doodgeschoten. Volgens de politie was de aanslag geïnspireerd door terreurgroep IS.

Een paar weken voorafgaand aan de aanslag bezochten de daders de Filipijnen, waar veel takken van IS actief zijn. Volgens de politie is er vooralsnog geen bewijs dat de mannen daar contact hadden met extremisten.

Ander nieuws uit de nacht

En dan nog even dit:

Nederlanders verstuurden het afgelopen jaar meer dan 170 miljoen Tikkies, een recordaantal. De app is verreweg het meest gebruikt om de rekening voor het eten te delen.

Fijne dag!