Met een overnachting op landgoed Zwaluwenberg in Hilversum trappen Rob Jetten (D66), Henri Bontenbal (CDA) en Dilan Yesilgöz (VVD) vandaag de inhoudelijke besprekingen over een nieuw kabinet af. Nu Yesilgöz ook aan tafel zit, zal de "inhoudelijke en ambitieuze" agenda van Bontenbal en Jetten weer op de schop gaan. Wat zullen de belangrijkste discussiepunten worden?

In het stuk van Jetten en Bontenbal ontbrak nog het financiële plaatje. Daar komt nu verandering in: alle drie de partijen zetten de komende tijd hun financiële experts aan een andere tafel, om een lijstje op te stellen met waar de grote uitdagingen precies liggen.

Voor de komende jaren staat er niet alleen een bezuiniging van zo'n 7 miljard op de agenda, maar is het ook de wens om miljarden uit te trekken voor bijvoorbeeld defensie en investeringen in de economie. Duidelijk is dat als de drie partijen al die wensen willen doorvoeren, er tientallen miljarden euro's extra nodig zijn. Op de vraag waar die vandaan moeten komen, liggen tot nu toe slechts de contouren van een antwoord.

Over bezuinigingen op de zorg en de sociale zekerheid lijken de partijen het wel eens te kunnen worden. Maar daarna wordt het lastiger: de VVD wil bijvoorbeeld ook flink snoeien in het budget voor ontwikkelingssamenwerking, terwijl Jetten en Bontenbal dat juist willen ophogen.

D66 en CDA zien ook nog andere opties dan bezuinigen: het verhogen van de lasten en het laten oplopen van de staatsschuld. Het is de vraag hoe groot de weerstand van de VVD, die hier faliekant op tegen is, de komende weken zal blijven.

Op de achtergrond speelt ook nog de vraag in hoeverre de partijen vinden dat Nederland zich verder moet binden aan de plannen van de Europese Unie. VVD is bijvoorbeeld fel tegen het plan van Europese landen om gezamenlijk te gaan lenen. D66 en CDA hebben daar veel minder bezwaren tegen.

Wie verder leest in de agenda van Jetten en Bontenbal, ziet ook nog andere hordes op de weg. De hypotheekrenteaftrek bijvoorbeeld: zowel D66 en CDA is voorstander van de afbouw ervan, maar Yesilgöz ging daar tijdens de verkiezingscampagne juist hard tegenin door aan te kondigen niet in een kabinet te stappen dat de hypotheekrente aanpast.

Het is de vraag in hoeverre Yesilgöz hieraan vasthoudt. Deze week wilde ze alleen nog kwijt dat ze "haar best gaat doen" om D66 en CDA op dit punt te overtuigen.

Dan het rekeningrijden, of hoe D66 en CDA het in hun stuk beschrijven: "een systeem van betalen naar gebruik, plaats en tijd". De VVD is de afgelopen jaren hier meerdere keren over van standpunt veranderd, maar liet tijdens afgelopen campagne weten toch tegen te zijn. Wellicht hebben D66 en CDA de omschrijving dus bewust vaag gehouden om VVD op dit punt binnenboord te krijgen.

Asielwetten lopen door formatie heen

De strengere asielmaatregelen zullen vermoedelijk ook voor heel wat gesprekken aan de formatietafel zorgen. D66 en CDA willen vasthouden aan de spreidingswet, waar VVD juist weer op tegen is.

Dwars door die discussie loopt de Asielnoodmaatregelenwet: volgende week bespreekt de Tweede Kamer de strafbaarstelling van illegaal verblijf. De VVD is hier grote voorstander van, D66 is juist tegen.

Ook op andere dossiers kan het in de Tweede Kamer wel eens sneller gaan botsen dan aan de formatietafel. Zo wil het demissionaire kabinet volgende week een besluit nemen over de opening van Lelystad Airport, een onderwerp waarover de politiek al jaren verdeeld is.

Volgende week moet duidelijk worden of er F-35-vliegtuigen op Lelystad Airport gestationeerd mogen worden. De gemeente Lelystad en de provincie Flevoland willen dat alleen als er ook vakantievluchten vanaf het vliegveld mogen vertrekken. Een meerderheid van de Kamer, waaronder de onderhandelende partijen D66 en CDA, wil dat het demissionaire kabinet over de vakantievluchten nu nog geen besluit neemt.

De VVD gaat daar dwars tegenin en roept het kabinet juist op om over alles tegelijk een besluit te nemen. Dat roept de vraag op in hoeverre de VVD, die nu in het demissionaire kabinet aan de knoppen zit, rekening zal houden met de toekomstige coalitiegenoten.

En ook als D66, CDA en VVD het eens worden, zijn de partijen er nog niet per se. Voor een meerderheid in de Tweede Kamer is minstens één andere partij nodig en ook die zal weer eigen wensen willen inbrengen.

Bij een auto-ongeluk op een weg tussen Schijndel en Heeswijk-Dinther zijn vannacht vier jongeren zwaargewond geraakt.

De auto waarin de jongeren zaten kwam in de berm terecht en kwam zijwaarts tegen een boom tot stilstand. Twee jongeren moesten door de brandweer uit de auto worden bevrijd. De auto moest eerst met een lier van de boom worden losgetrokken en weer op zijn wielen worden gezet.

Het eenzijdige ongeluk op verbindingsweg de Steeg gebeurde afgelopen nacht rond kwart over twee. Het was toen erg mistig, meldt Omroep Brabant. De politie vermoedt dat de mist een rol speelde bij het ongeluk.

Vijf ambulances, twee helikopters

De gewonden zijn naar ziekenhuizen in de omgeving gebracht. In totaal werden vijf ambulances en twee traumahelikopters opgeroepen. De omroep meldt dat de helikopters niet konden opstijgen vanwege de dichte mist. Een traumateam moest daarom met een auto naar de Steeg.

Het is nog niet duidelijk of de bestuurder van de auto onder invloed was van alcohol of drugs. De politie doet onderzoek.

Het aantal Amerikanen dat naar Nederland wil verhuizen, is in zeker tien jaar niet zo hoog geweest. Dat blijkt uit een analyse van cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) door de NOS en Nieuwsuur.

Tot en met november hebben 6690 Amerikanen een aanvraag ingediend voor werk-, gezins- en studiemigratie. Met de doorgaans drukke decembermaand nog te gaan liggen de getallen al hoger dan de eindcijfers van de vorige twee jaar.

Voor nagenoeg alle soorten migratie ligt het aantal aanvragen door Amerikanen hoger dan de afgelopen jaren, maar vooral in de categorieën gezin en kennis en talent. Die laatste is bedoeld voor vaak hoogopgeleide werknemers uit landen buiten de EU om te werken in functies waar specifieke kennis of ervaring voor nodig is.

Daarbij komen de laatste jaren opvallend veel ondernemers op een Dutch-American Friendship Treaty-visum naar Nederland. DAFT is een verdrag uit 1956, bedoeld om mensen uit de Verenigde Staten en Nederland de kans te bieden relatief eenvoudig te ondernemen in elkaars landen. Tot en met september dit jaar kregen al 700 mensen zo'n vergunning, terwijl dat er vijf jaar geleden zo'n 300 waren.

Startkapitaal

Van Amerikanen wordt 'slechts' verlangd dat zij een onderneming beginnen in Nederland en een startkapitaal van 4500 euro meebrengen. Bovendien maken ze een goede kans om na vijf jaar een permanente verblijfsvergunning te krijgen. Uit cijfers van de IND blijkt dat DAFT-aanvragen bijna altijd worden gehonoreerd.

Dat maakt Nederland een aantrekkelijk land om naartoe te emigreren, zegt Jana Sanchez. Zij is oprichter van GTFO Tours, dat Amerikanen helpt naar het buitenland te verhuizen.

"Amerikanen die willen emigreren, gaan meestal het liefst naar een Engelstalig land: Canada, Engeland of Ierland bijvoorbeeld", zegt Sanchez. "Maar daar is het bijna onmogelijk om een visum te krijgen. In tegenstelling tot Nederland, dat eigenlijk óók een Engelstalig land is. Bijna iedereen spreekt hier de taal."

'Opkomend fascisme'

De belangrijkste reden om te vertrekken uit de VS, laat zich volgens haar samenvatten in één woord: Trump. "Er is grote angst over het opkomende fascisme onder zijn leiding. Zeker mensen met Latijns-Amerikaanse wortels of een andere geaardheid zijn heel erg bang op het moment."

Ook het dure zorgsysteem en het vele vuurwapengeweld zijn belangrijke redenen om te vertrekken, ziet Sanchez. "Je wilt gewoon niet bang hoeven zijn dat je kind wordt neergeschoten. Of dat je duizenden dollars moet betalen als je een keer naar de eerste hulp moet."

Het zijn precies de redenen die Daniel (39) en Jolissa (38) Acosta noemen. Op 17 november landden de geboren Texanen met hun 1-jarige dochtertje Sophia op Schiphol. Ze speelden altijd al met het idee om eens in het buitenland te gaan wonen en Nederland vonden ze al langer interessant. "We hadden documentaires gezien over het Nederlandse onderwijs- en zorgsysteem. Daar zijn we heel erg enthousiast over."

Nu de ontwikkelingen in de VS "snel de verkeerde kant opgaan", hebben de Acostas hun plannen dit jaar doorgezet. "We zijn allebei geboren en getogen Amerikanen, maar hebben wel Mexicaanse wortels. We zien nu ook verhalen van mensen die worden opgepakt, terwijl ze gewoon in de VS zijn geboren. Dat is behoorlijk beangstigend. Door de combinatie van Trump én de mogelijkheid om via het DAFT-visum naar Nederland te komen, hebben we besloten om nu de stap te zetten."

De Acostas hadden allebei een goede baan in de VS: Jolissa als IT'er in de financiële sector en Daniel in de horeca. Jolissa gaat hier proberen iets in haar eigen vakgebied te vinden, maar wil eerst vloeiend Nederlands leren spreken. Daniel is druk bezig met het opzetten van zijn eigen cateringbedrijf. "Het wordt een combinatie van Mexicaanse pittigheid met Texaanse grill."

Kritische geluiden

Op sociale media vertellen tal van Amerikanen enthousiast hoe ze zich dankzij DAFT in Nederland hebben kunnen vestigen. Diverse bureautjes - zoals dat van Sanchez - ondersteunen Amerikanen met hun aanvraag. De interesse in Nederland als emigratiebestemming groeit volgens deze bureaus snel. Na de publicatie artikel in The New Yorker van afgelopen week - waarin DAFT een prominente rol heeft - zal dat vermoedelijk niet minder worden.

Er zijn onder Amerikanen ook kritische geluiden over Nederland te horen. Zo gaat het vaak over de crisis op de woningmarkt en de relatief hoge kosten voor levensonderhoud.

Is DAFT daarmee vooral voor de happy few? "Wij hebben het geluk gehad dat we de financiële mogelijkheden hadden om deze stap te zetten, maar we hebben ook verhalen gehoord van mensen met heel weinig geld die naar Nederland zijn gekomen", zegt Daniel Acosta.

Ook meer asielaanvragen

Wie niet voor de DAFT-route kiezen, zijn Amerikanen die in Nederland asiel aanvragen. Dat aantal is dit jaar ook opvallend gestegen, naar 67 - en dan zijn de laatste twee maanden nog niet meegeteld.

Ook dit kan niet los worden gezien van de angst voor het beleid van president Trump, in het bijzonder onder lhbti'ers. Dat zegt Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support, een ngo die zich inzet voor lhbtiq+-asielzoekers. "Deze groep wordt nu door de regering-Trump gezien als extremisten. Voor trans en queer mensen is de VS helaas een bijzonder onveilige plek geworden."

Maar asielaanvragen worden vooralsnog niet gehonoreerd, omdat Nederland de Verenigde Staten als een 'veilig land' beschouwt. Wel werd afgelopen voorjaar het reisadvies voor lhbti'ers die naar de Verenigde Staten willen reizen aangescherpt.