Jaarlijks organiseert Stichting Oude Hollandse Waterlinie een fotowedstrijd. Dit jaar is het thema “Mijn Oude Hollandse Waterlinie”. Het idee is dat je jouw favoriete plek langs de Oude Hollandse Waterlinie […]

Het bericht Fotowedstrijd in de Oude Hollandse Waterlinie verscheen eerst op RPL Woerden.

De nieuwe website van Woerden Energie is live gegaan. Afgelopen maanden hebben ze hard gewerkt om een functionele website op touw te zetten. Met de nieuwe website is alles makkelijker […]

Het bericht Woerden Energie heeft een nieuwe website verscheen eerst op RPL Woerden.

Samen met vijf andere lokale omroepen heeft RPL Woerden de afgelopen tijd gewerkt aan de nieuwe website www.rtvmiddenholland.nl. Met deze website dragen de omroepen gezamenlijk bij aan de versterking van […]

Het bericht Lokale omroepen bundelen krachten in website verscheen eerst op RPL Woerden.

Goedemorgen! Het gerechtshof doet uitspraak in het hoger beroep over de moord op Peter R. de Vries en Feyenoord, Go Ahead Eagles, Utrecht en AZ komen Europees in actie.

Eerst het weer: vanochtend is het bewolkt en regionaal nevelig. Later op de dag breekt in het binnenland de zon af en toe door. Het blijft droog en bij een matige zuidenwind wordt het 9 tot 11 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

De Verenigde Staten hebben voor de Venezolaanse kust een olietanker in beslag genomen. Amerikaanse media melden dat het gaat om een tanker waartegen in 2022 al sancties zijn ingesteld vanwege banden met Iran en het Libanese Hezbollah.

President Trump noemt het een "grote tanker, de grootste die ooit in beslag genomen is". Het schip voer onder de Guyanese vlag, maar dat land zegt dat het daar niet geregistreerd staat.

Ook de Amerikaanse minister van Justitie bevestigt de inname, volgens haar zou het zijn ingezet "ter ondersteuning van buitenlandse terroristische organisaties".

Ander nieuws uit de nacht

En dan nog even dit:

De Nederlandse handbalsters bereikten gisteren in eigen land de kwartfinale van het WK door Hongarije met 28-23 te verslaan. In de catacomben werden ze opgewacht door koning Willem-Alexander die de overwinning met hen meevierde.

Fijne dag!

De schade door oplichting met beleggingstrucs ligt waarschijnlijk tien keer hoger dan wordt aangenomen. Vorig jaar deden slachtoffers aangifte bij de politie ter waarde van 75 miljoen euro. Dat is volgens de Autoriteit Financiële Markten (AFM) slechts het topje van de ijsberg, want slechts een klein deel van slachtoffers doet aangifte.

Op basis van een eigen berekening schat de toezichthouder dat de schade van beleggingsfraude vorig jaar op 750 miljoen euro uitkomt. "En dat is echt geen overdreven schatting", benadrukt AFM-voorzitter Laura van Geest.

Schaamte

Bij mensen die in de val van een beleggingsoplichter trappen is de schaamte bijzonder groot. Omdat slachtoffers de schuld ook vaak ook bij zichzelf zoeken, doen zij veelal geen aangifte.

Ook zijn er verschillende instanties die los van elkaar alle beleggingsfraude bijhouden. Naast politie en justitie houden ook bijvoorbeeld de AFM en de Fraudehelpdesk meldingen bij.

Jong en oud

Op basis van de informatie van alle instanties en een vergelijking met de gevallen in omliggende landen, vermoedt de AFM dat slechts 7 tot 10 procent van de slachtoffers zich ergens meldt. Daardoor denkt de AFM dat de werkelijke schade vorig jaar uitkomt op in totaal 750 miljoen euro.

De schade is zo groot, omdat het volgens de AFM bij zowel jong als oud voorkomt. "Achter die 750 miljoen euro gaan heel veel slachtoffers schuil. Jong, oud, hoogopgeleid, praktisch geschoold", somt Van Geest op. "Het kan ons allemaal overkomen."

Wat is beleggingsfraude?

Beleggingsfraude komt in vele soorten en maten voor. De AFM spreekt van beleggingsfraude als mensen worden misleid met valse informatie, misleidende beloftes over rendementen of (niet-bestaande) beleggingsproducten. Alleen de crimineel wordt er rijker van.

Een bekende oplichtingsvorm is een piramidespel, waarbij iedereen die geld inlegt hoge winst wordt beloofd als hij of zij nieuwe deelnemers werft. Bij ponzifraude worden winstuitkeringen gefinancierd met geld van nieuwe deelnemers, in plaats van werkelijke winst uit beleggingen.

Bij boilerroomfraude bellen fraudeurs op agressieve toon slachtoffers vanuit een callcenter. Ook worden slachtoffers vaak misleid met zeer complexe producten. Fraudeurs die zich voordoen als advocaten of toezichthouders vallen onder de term recoveryroom-fraude.

Tot slot is er ook nog pump en dump. Hierbij wordt de koers van aandelen expres omhooggeduwd zodat anderen die aandelen ook gaan kopen. Het aandeel stort ineen als de fraudeurs op de piek zelf hun winst pakken.

Op basis van slachtoffers die zich melden verwijst de AFM het vooroordeel dat alleen goedgelovige mensen in beleggingsfraude trappen naar de prullenbak. Veel gedupeerden blijken namelijk wel degelijk enige kennis van beleggen te hebben.

Hoop en hebberigheid

Slachtoffers zijn meestal ouderen die hun pensioen willen aanvullen of werkenden die aan hun appeltje voor de dorst iets meer willen overhouden dan de spaarrente. Daarnaast zijn er nog jongeren die door mooie verhalen denken snel rijk te kunnen worden.

"Mensen worden langzaam, maar zeker toch verleid om in te stappen. Terwijl ze dat beter niet kunnen doen", zegt Van Geest. "Maar door al die hele mooie verhalen word je hoopvol en op zeker moment misschien ook een beetje hebberig. Dan let je niet zo goed op en stink je er tóch in. Hoop en hebberigheid zijn een dodelijke combinatie. Daar spelen die oplichters heel vakkundig op in."

In Nederland rukt beleggingsfraude de laatste jaren snel op. Enerzijds omdat veel Nederlanders online zijn en dus ook makkelijker te benaderen zijn door criminelen. Anderzijds omdat de technieken om mensen op te lichten steeds geraffineerder en ook goedkoper worden.

Oplichting inkopen

Van Geest wijst naar mogelijkheden om via kunstmatige intelligentie heuse nepwebsites te bouwen en amper van echt te onderscheiden filmpjes waarin bekende Nederlanders de beleggingsproducten aanprijzen: "Dat wordt steeds makkelijker en ook goedkoper. Op die manier wordt iemand naar binnen hengelen steeds eenvoudiger."

Eigenlijk hoeft een fraudeur niet eens meer technisch geschoold te zijn. Alleen een listig plan om iemand te verleiden is voldoende. "Onderdelen van de oplichtingspraktijk kun je gewoon op het dark web kopen bij aanbieders in Oost-Europa of Azië. Het is crime-as-a-service. Je hoeft het niet zelf te maken, maar koopt het gewoon in."

De AFM denkt dat beleggingsfraude een grotere prioriteit wordt om aan te pakken als alle meldingen niet meer zo versnipperd worden geregistreerd. Van Geest pleit daarom voor de invoering van één meldpunt.

De druk op het gevangeniswezen in Nederland blijft hoog. Door personeelstekorten en een tekort aan cellen zijn gevangenissen al langere tijd overvol. Strafrechtexperts en advocaten waarschuwen bovendien dat verdachten nog altijd te vaak of te snel in voorlopige hechtenis zitten.

Verdachten in voorarrest zijn niet veroordeeld en juridisch dus onschuldig. Het Centraal Bureau van Statistiek becijferde eerder dit jaar dat in 2024 bijna de helft van de mensen in detentie nog in afwachting was van de behandeling van hun zaak.

"Het zou een uitzondering moeten zijn om deze mensen op te sluiten, maar in Nederland is de praktijk anders", zegt strafrechtdeskundige Jacques Claessen van de Universiteit Maastricht.

Uit een enquête van NOS op 3 en platform voor onderzoeksjournalistiek Investico onder bijna 300 strafrechtadvocaten blijkt dat 90 procent van hen vindt dat verdachten te vaak of te lang in de cel moeten zitten tijdens het onderzoek naar een mogelijk strafbaar feit. Hoewel er op papier strenge criteria zijn om iemand vast te houden tot aan de rechtszaak, wordt daar in de praktijk volgens advocaten te soepel mee omgegaan.

Europese vergelijking

In Nederland worden verdachten in vergelijking met veel andere Europese landen vaker in voorlopige hechtenis geplaatst, meldde het College voor de Rechten van de Mens al in 2017. Dit najaar concludeerde het mensenrechteninstituut dat er sindsdien weinig is verbeterd en drong het opnieuw aan op maatregelen.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens tikte Nederland in 2021 op de vingers. Het oordeelde toen dat rechters verdachten te gemakkelijk vasthielden, zonder voldoende te motiveren waarom dat noodzakelijk was.

'Geen speerpunt'

Emeritus hoogleraar strafrecht Gerard Mols is kritisch op de ruime toepassing van voorlopige hechtenis. Hij wijst daarbij naar de Raad voor de Rechtspraak. "Zij hadden het na de veroordeling door het Europese Hof tot speerpunt moeten maken. Zij moeten zorgen voor meer capaciteit zodat rechters meer tijd krijgen om dit soort beslissingen te nemen", zegt hij.

De Raad voor de Rechtspraak zegt in een reactie "wel degelijk veel aandacht voor (de motivering van) de voorlopige hechtenis" te hebben. De Raad laat weten dat het belangrijk is dat rechters met elkaar het gesprek blijven voeren om "het aantal verdachten in voorlopige hechtenis zoveel mogelijk te beperken".

Overvolle gevangenissen

Dat zoveel verdachten in voorlopige hechtenis zitten is opvallend, want door het tekort aan cellen en personeel zijn gevangenissen al langere tijd overvol. Om de druk te verlichten, komen gevangenen daarom twee weken eerder vrij. Het kabinet zei eerder zo snel mogelijk van deze noodmaatregel af te willen, maar daar lijkt voorlopig geen sprake van.

Rechters kunnen in bepaalde zaken bij voorlopige hechtenis kiezen voor elektronische detentie in plaats van een celstraf. Daarbij wacht een verdachte met een enkelband thuis het vonnis af. Volgens strafrechtdeskundige Claessen, die onderzoek deed naar elektronische detentie, kan dat helpen om de druk op het gevangeniswezen te verminderen. "Als je kijkt naar de huidige situatie van code zwart, dan kan het opleggen van een enkelband bij sommige verdachten een deel van de oplossing zijn."

NOS op 3 onderzocht samen met onderzoeksjournalisten van Investico en de Groene Amsterdammer waarom Nederland zoveel nog onschuldige mensen opsluit: