In Iran zijn twee organisatoren van een marathon gearresteerd omdat ze vrouwen hadden laten meedoen zonder hoofddoek. Dat gebeurde nadat er online beelden waren verschenen van vrouwelijke deelnemers van wie het haar was te zien.

De hardloopwedstrijd was vrijdag op het eiland Kish, voor de zuidkust van Iran. In totaal deden 2000 vrouwen en 3000 mannen mee, gescheiden van elkaar.

Online was te zien dat een aantal vrouwelijke deelnemers, in rode kleding, geen hoofddoek droegen. Volgens de lokale aanklager was de manier waarop de marathon is georganiseerd überhaupt "in strijd met de openbare zedelijkheid". De organisatoren zouden vooraf zijn gewaarschuwd om geen vrouwen te laten meedoen zonder hoofddoek.

Conservatieve commentatoren in Iran noemen het sportevenement respectloos en in strijd met de islamitische wetten. Nieuwssite Iran International citeert iemand die de marathon beschreef als "discomarathon".

Ook klinkt er juist lof voor de vrouwen. Volgens voorstanders van verandering in Iran bewijzen de arrestaties dat vrouwen worden beperkt in hun vrijheid.

Het is niet de eerste keer dat sportevenementen in Iran leiden tot controverse: in mei 2023 trad het hoofd van de Iraanse atletiekfederatie af nadat vrouwen zonder hoofddoek hadden deelgenomen aan een sportwedstrijd in de stad Shiraz.

Goedemorgen. In Den Haag wordt de explosie aan de Tarwekamp herdacht en in Abu Dhabi strijdt Max Verstappen in de laatste Formule 1-race van het seizoen om de wereldtitel.

Eerst het weer: overwegend droog met in de ochtend kans op wat zon. Vanmiddag neemt de bewolking toe en gaat het regenen. Het waait flink bij maximaal 14 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

Chinese straaljagers hebben gisteren hun vuurleidingsradar gericht en vastgezet op Japanse vliegtuigen. De radarsystemen worden gebruikt om wapens goed te kunnen richten op een doelwit. De Japanse vliegtuigen vlogen boven internationale wateren.

Japan noemt het incident gevaarlijk en wil dat China maatregelen neemt. De afgelopen tijd liepen de spanningen tussen de twee landen al op. Vorige maand zei de nieuwe Japanse premier dat een eventuele Chinese aanval op Taiwan een militaire reactie vanuit Tokio zou kunnen beteken. China reageerde daar woedend op.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog dit:

In Londen hebben activisten in de Tower of London taart op de glazen vitrine van de kroonjuwelen gesmeerd. De jonge actievoerders wilden met de actie aandacht vragen voor financiële ongelijkheid in het Verenigd Koninkrijk. Vier mensen zijn aangehouden. De groep Take Back Power eiste de actie op.

Fijne dag!

Minder dan twee weken na de dodelijkste ramp in decennia mogen de Hongkongers vandaag naar de stembus. Terwijl het stadsbestuur de schuld voor de fatale brand die minstens 159 mensen het leven kostte neerlegt bij de betrokken renovatiebedrijven, wijzen veel Hongkongers naar het gebrekkige toezicht van het stadsbestuur.

Lange tijd was het niet duidelijk of de verkiezingen zouden doorgaan. Maar afgelopen dinsdag stelde de leider van Hongkong, John Lee, dat het juist belangrijk is om nieuwe wetgevers te kiezen. Wetgevers die de hoognodige hervormingen in de bouwsector kunnen doorvoeren en kunnen voorkomen dat een ramp als deze ooit nog zal gebeuren. Maar daar zit nu net de pijn. Zoveel valt er voor de Hongkongers niet meer te kiezen. In plaats daarvan bepaalt Peking de koers van de stad.

Intimidatie

In de aanloop naar de verkiezingen zijn verschillende mensen die zich kritisch uitlieten na de brand aangehouden op verdenking van "opruiing" en "het aanzetten tot haat tegen de regering". De Hongkongse leider Lee waarschuwde dat "exploitatie" van de tragedie, door bijvoorbeeld kritiek te uiten op de regering, niet getolereerd zal worden.

Peking herhaalde deze boodschap en prees de manier waarop Hongkong met zijn nationale veiligheidswet geen ruimte laat voor verzet. Aan de vooravond van de verkiezingen werden ook internationale media op het matje geroepen door de Chinese veiligheidsdiensten en gewaarschuwd geen "lastercampagne" te voeren tegen de manier waarop de regering omgaat met de brand in Hongkong. Dat Peking zich hiermee bemoeit, is niet zo gek, want veel van het verzet richt zich tegen de Chinese invloed in Hongkong.

Rond de verkiezingen zijn in totaal elf mensen gearrsteerd voor het aanzetten van anderen om niet te stemmen of ongeldige stemmen uit te brengen. Dat is een strafbaar feit in Hongkong. John Lee riep de mensen eerder met klem op om de verkiezingen op deze manier niet te saboteren.

Regering Hongkong

Hongkong wordt geleid door een Chief Executive, een regeringsleider die niet door de bevolking, maar door een pro-Peking-selectiecommissie wordt gekozen en daarna door Peking wordt benoemd. Daaronder werken ministers die het dagelijks bestuur voeren.

Wetten worden gemaakt door de Legislative Council, het parlement, waar de Hongkongers vandaag voor mogen stemmen. In totaal telt het parlement negentig zetels. Twintig zetels worden door de bevolking gekozen, dertig zetels door beroeps- en sectorgroepen en veertig door de leden van het door Peking gedomineerde Verkiezingscomité. Sinds 2021 geldt dat alleen "patriotten" zich kandidaat kunnen stellen. Dat zijn mensen die door de veiligheidsdiensten tot loyaal aan de staat zijn bestempeld.

Hongkong als brug

Hongkong speelt een cruciale rol in China's economische ontwikkelingsplan. Ondanks stimuleringsmaatregelen van het Chinese vasteland loopt het aantal buitenlandse investeringen al jaren terug. Dit is niet alleen kwalijk voor de economische groei en de werkgelegenheid van China op de korte termijn; op de lange termijn betekent het ook dat er minder kennis en kunde het land in komt.

Hongkong daarentegen is een belangrijk financieel en investeringsknooppunt in de wereldwijde handel en vormt daarmee een essentiële schakel tussen China en de rest van de wereld op het gebied van zowel handel als kennis. Dankzij zijn geavanceerde juridische en financiële structuur, internationale karakter, strategische ligging en sterke kennissector blijft de stad aantrekkelijk voor investeerders en internationaal talent.

Invloed in het parlement

Om gebruik te maken van al deze voordelen hebben steeds meer Chinese bedrijven de afgelopen jaren in Hongkong geïnvesteerd. Zo'n 30 procent van alle buitenlandse investeringen kwam in 2024 uit China. Deze snelle groei van Chinese aanwezigheid in Hongkong is de afgelopen jaren mede mogelijk gemaakt door het parlement.

Uit een analyse van de South China Morning Post blijkt dat het gebruik van woorden als "vasteland", "investeringen" en "talent" de afgelopen regeerperiode in het parlement sterk is toegenomen. Thema's waar de Hongkongers jarenlang over geprotesteerd hebben, zoals de nationale veiligheidswet, werden veel minder genoemd. Dit zal de aankomende regeerperiode niet anders zijn. Bijna een derde van alle verkiesbare kandidaten heeft banden met Chinese bedrijven, een toename van 50 procent ten opzichte van de vorige verkiezingen.

Lage opkomst

In de ogen van Peking dient Hongkong als verlengstuk voor zijn economische ambities. En daar moet, net als op het vasteland, alles en dus ook alle woede over de flatbrand voor wijken. Bij de vorige verkiezingen in 2021 was de opkomst 30 procent, het laagste percentage sinds de teruggave van Hongkong aan China in 1997. De verwachting is dat de opkomst vandaag niet veel beter zal zijn.