Onderzoekers van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam hebben in de Westerschelde een nieuwe dolfijnsoort aangetroffen. Het gaat om een nieuwe tak aan de stamboom van spitssnuitdolfijnen, de Flandriacetus gijseni.

De bijzondere vondst is gebaseerd op fossielen die in 2015 in de Westerschelde vlakbij Zeeuws-Vlaanderen werden aangetroffen en daarna zijn onderzocht. De dolfijn zelf leefde 8,1 tot 7,5 miljoen jaar geleden en is dus al heel lang geleden uitgestorven.

"De fossielen zijn gevonden in de vaargeul vlakbij Terneuzen", vertelt conservator Bram Langeveld van het Natuurhistorisch Museum bij Omroep Zeeland. De fossielen die allemaal vlakbij elkaar lagen, werden zo'n tien jaar geleden opgevist. Daarna volgde het onderzoek.

"Hoe meer fossielen je vindt, hoe moeilijker het onderzoek wordt. Je moet bij elk fossiel kijken of het niet een andere soort is", legt Langeveld uit.

Complete schedel

Nu de uitkomsten bekend zijn, kan Langeveld ook met zekerheid zeggen dat de vondst uniek is. "Vaak worden fossielen beschreven op basis van een brokstukje. Maar van de Flandriacetus gijseni hebben we niet alleen een complete schedel gevonden, maar ook nog tien andere bijna complete schedels", aldus de conservator. "Daarmee is deze soort meteen de best bekende fossiele spitssnuitdolfijn ter wereld."

De Flandriacetus gijseni had veel tanden en dook nog niet diep. De verschillende soorten spitssnuitdolfijnen die nu rondzwemmen hebben nauwelijks tanden meer en zuigen op dieptes tot meer dan 2,5 kilometer inktvissen op.

Hoe bijzonder de naam ook klinkt, de dolfijn is in feite vernoemd: Flandriacetus verwijst naar Zeeuws-Vlaanderen waar de dolfijn gevonden is. Gijseni is een eerbetoon aan de Belgische amateurpaleontoloog en fossielenverzamelaar Bert Gijsen.

De meest complete schedel van de nieuwe soort is vanaf vandaag te zien in het Rotterdamse museum.

Na het voor de Tweede Kamer onbevredigende mestdebat van gisteravond wil een meerderheid het mestplan van demissionair minister van Landbouw Wiersma (BBB) van tafel hebben. De Kamer denkt dat dit plan slecht is voor de waterkwaliteit.

Een ruime meerderheid, 101 voor en 49 tegen, stemde voor het voorstel van de ChristenUnie. Opvallend is dat ook regeringspartij VVD voor stemde, die nog samen met BBB in het demissionaire kabinet zit.

Wiersma wil boeren de komende vier jaar meer mest uit laten rijden op plaatsen waar dat volgens haar kan zonder dat de waterkwaliteit verslechtert. Een groot deel van de andere ministers in het kabinet, onder wie BBB-minister van Waterstaat Tieman en de VVD-bewindspersonen, denken dat er juist meer meststoffen in het water terechtkomen.

Door het onderlinge conflict heeft het kabinet nog steeds geen besluit genomen. Dat terwijl het nieuwe mest- en waterbeleid voor de komende vier jaar volgens Europese afspraken per 1 januari moet ingaan. Daarbij moet Nederland laten zien dat het meer doet aan het verbeteren van het water in bijvoorbeeld sloten en oppervlaktewater.

Aan volgende kabinet

Het voorstel van de ChristenUnie houdt in dat het volgende kabinet het nieuwe mest- en waterbeleid gaat bepalen. Hierdoor lopen de mestregels van dit jaar volgend jaar nog even door, tot het nieuwe kabinet ermee aan de slag kan.

Voor boeren betekent dit dat zij voorlopig nog in onzekerheid zijn over wat zij de komende jaren wel en niet met hun mest mogen.

Ondanks protest van dierenbeschermers mag de provincie Friesland 250 steenmarters doden om zo weidevogels te beschermen. De Raad van State heeft daarvoor ontheffing verleend.

Het conflict over het bejagen van steenmarters speelt al jaren. De steenmarter is een beschermde diersoort, maar staat er ook om bekend dat hij eieren rooft uit nesten.

In Friesland wordt de marter, waarvan er duizenden zijn, medeverantwoordelijk gehouden voor de achteruitgang van het aantal weidevogels. Dat was reden voor de provincie om al in 2022 ontheffing te verlenen aan jagers om 429 steenmarters te vangen en te doden in 21 zogenoemde 'weidevogelkerngebieden'.

Dierenrechtenorganisaties zoals Fauna4Life, de Marterstichting en Animal Rights vochten die ontheffing aan. Zij wezen bij de Raad van State op de beschermde status van de marter en benadrukten dat het "iets beter" gaat met de weidevogels.

Voederbakken

Het probleem zit hem niet in het gedrag van de marter, maar in de wijze van boeren, zei Edo van Uchelen van de Marterstichting eerder bij Omrop Fryslân. Boeren richten steeds vaker kleine stukken van hun land zo in dat weidevogels er terechtkunnen, maar vergeten dat die dan ook aantrekkelijk zijn voor marters. "Die stukken land zijn nu voederbakken voor steenmarters", zegt Van Uchelen.

Hij vindt dat er in plaats van die kleine stukken land één groot leefgebied voor weidevogels moet komen waar kuikens veilig uit het ei kunnen kruipen en opgroeien. Als je dan gebieden afbakent met een sloot, heb je geen last van de marter. "Steenmarters hebben een hekel aan water", zegt Van Uchelen. "Dan hoef je 'm ook niet af te schieten."

Alle mogelijke maatregelen

In de uitspraak van vanmiddag stelt de Raad van State dat zo'n ingrijpende landschapsaanpassing "als dat al op korte termijn kan worden gerealiseerd" niet tot verbetering van de toestand van weidevogels hoeft te leiden. Bovendien zijn volgens de Raad "met het oog op de bescherming van de weidevogels alle mogelijke maatregelen nodig".

De Raad van State zegt ook dat het ondanks een kleine verbetering nog steeds slecht gaat met de weidevogels, terwijl "de steenmarter zich daarentegen in een gunstige staat van instandhouding bevindt".

De Raad verleent nu ontheffing voor het vangen en doden van maximaal 250 steenmarters. Dat zijn er minder dan de provincie had gevraagd, maar genoeg om te voorkomen dat te veel eieren worden geroofd.

De jagers moeten meteen aan de gang, schrijft Omrop Fryslân: de jacht op steenmarters is de komende drie maanden het meest effectief nu de weidevogels nog geen eieren leggen.