Honderden sjorders in de Rotterdamse haven stoppen met staken. Ze hebben vanochtend "massaal" voor het cao-akkoord gestemd dat gisteren door vakbond FNV en havenbedrijven ILS en Matrans werd bereikt. Volgens FNV-bestuurder Niek Stam ging ruim driekwart van de ongeveer 700 sjorders akkoord met het opschorten van de acties.

De komende weken zullen de vakbondsleden schriftelijk stemmen over het resultaat. Daar krijgen ze drie weken de tijd voor. Stam: "De mensen moeten thuis in alle rust kunnen nadenken over het bereikte akkoord. Ongeveer half november moet dan van hen een definitief akkoord volgen."

De FNV-onderhandelaar Stam zelf is ook tevreden. Volgens hem stemde ongeveer 85 procent van de sjorders van Matrans voor het opschorten van de stakingen, bij ILS was dat zo'n 70 procent. "Dit is geen kantje-boord-akkoord."

Tot 20 procent meer loon

In het cao-akkoord is afgesproken dat de lonen voor sjorders in drie jaar tijd tussen de 17 en 20 procent omhooggaan. Dat is inclusief de voor havenwerkers gebruikelijke automatische compensatie van de inflatie voor de jaren 2025 en 2026. Daarnaast komen er twee fondsen die moeten leiden tot betere werkomstandigheden.

De staking die vorige week begon, had grote impact op de haven, omdat containerschepen niet konden laden en lossen door de acties. Volgens de ondernemersvereniging in de haven van Rotterdam, Datalinqs, bedroeg de schade van de eerste staking van vijf dagen "tientallen miljoenen euro's".

Via de rechter werd een compromis bedongen, waarbij de staking van afgelopen maandagochtend tot vanochtend 7.00 uur werd opgeschort.

In de Keniaanse hoofdstad Nairobi zijn vier doden gevallen toen de politie het vuur opende in het stadion waar mensen afscheid konden nemen van Raila Odinga. De op woensdag overleden oud-premier was jarenlang het gezicht van de oppositie en van het verzet.

Vanaf donderdagochtend lokale tijd gingen duizenden volgers van Odinga de straten op om voor het laatst afscheid van hem te nemen. Ze verzamelden zich in groten getale bij een stadion in Nairobi, waar zijn kist stond opgesteld.

Het stadion zat bomvol en er waren nog veel mensen die naar binnen wilden. Ze braken een hek open en stormden naar binnen.

Daarop begon de politie te schieten, is te zien op beelden:

Volgens de Britse omroepvan BBC is het onduidelijk of de politie met scherp schoot of met rubberkogels. Ook zetten politie en leger traangas in om de enorme menigte uiteen te drijven.

Eerder op de dag bestormden duizenden aanhangers met takken en Keniaanse vlaggen de internationale luchthaven van Nairobi. Hierdoor moest een ceremonie worden stilgelegd waarbij president William Ruto en andere functionarissen het lichaam van Odinga in ontvangst zouden nemen.

De 80-jarige Odinga overleed woensdag in India aan een hartaanval, waar hij was voor een medische behandeling. Van 2008 tot 2013 was Odinga premier van Kenia. Hij deed vijf keer een gooi naar het presidentschap, maar zonder succes. In 2013 en 2017 vocht hij de resultaten aan bij het Hooggerechtshof. Hij was een sleutelfiguur in de strijd voor democratie in Kenia.

Ruto beschrijft Odinga als een "meester van democratie" en een "onverschrokken vrijheidsstrijder" en heeft zeven dagen van nationale rouw afgekondigd. Odinga was jarenlang het gezicht van de oppositie en zette zich tijdens zijn politie loopbaan voor democratische hervormingen.

Odinga gaarde bekendheid in de jaren tachtig als tegenstander en politiek activist van het autoritaire regime van president Daniel arap Moi, dat het land onder een eenpartijstelsel regeerde. Odinga moest daarvoor acht jaar de gevangenis in. Nadat Kenia in 1992 een meerpartijenstelsel invoerde, bleef Odinga zich inzetten voor democratische hervormingen.

Fraude en corruptie

In 2007 leek hij met zijn partij, de Orange Democratic Movement, de presidentsverkiezingen te winnen. De overwinning werd uiteindelijk toegekend aan Mwai Kibaki, wat leidde tot grootschalig geweld en politieke onrust, waarbij ongeveer 1200 mensen omkwamen. Veel waarnemers beschouwden de omstreden verkiezingen als frauduleus.

"Hij vocht onvermoeibaar voor de meerpartijendemocratie in Kenia, en vandaag genieten we van die vrijheden vanwege zijn strijd", zei universiteitsstudent Felix Ambani Uneck tegen persbureau Reuters, die bij de uitvaart aanwezig was.

Het is niet de eerste keer dat er in Kenia doden vallen bij confrontaties tussen de politie en betogers. Afgelopen zomer vielen bij anti-regeringsdemonstraties zeker tien doden en 29 gewonden, en zette de politie een waterkanon in om de betogers uiteen te drijven. De demonstranten eisten het aftreden van president Ruto en protesteerden ook tegen corruptie en politiegeweld in het land.

Sinds 1 oktober moeten klanten van tankstations die tabak willen kopen altijd een legitimatie laten zien, ongeacht hun leeftijd. Dat leidt tot veel extra spanningen, zeggen pomphouders tegen RTV Oost.

Een medewerkster van een pompstation in Zwolle zegt dat ze dagelijks wordt uitgescholden. "Het werk was altijd heel erg leuk, maar op deze manier verdwijnt mijn motivatie", zegt de vrouw anoniem tegen de omroep.

Andere tankstationmedewerkers herkennen dat beeld. De kopers hebben weinig begrip voor het nieuwe beleid, zeggen ze. "Vroeg in de ochtend word ik al uitgescholden en dat gaat de hele dag zo door", zegt een medewerker van een pompstation in Almelo.

De zogenoemde 100procent-regel is ingevoerd op advies van brancheverenigingen als NOVE en BOVAG. Het beleid is niet wettelijk verplicht, maar tankstations wordt dringend aangeraden het beleid te volgen. Doel is juist om agressie tegen personeel te voorkomen, omdat er geen uitzonderingen meer worden gemaakt.

Klanten lopen weg

Dat werkt niet, zegt een tankstationeigenaar in Borne. Zij zijn na een week gestopt het met vragen om ID-kaarten aan mensen boven de 25, vanwege de toename van scheldpartijen en agressief gedrag.

Een pompeigenaar in Rijssen heeft zijn personeel geadviseerd om bij klanten die overduidelijk volwassen zijn maar moeilijk doen over de identiteitscheck, de rookwaren maar gewoon mee te geven. "Ik heb jonger personeel, voor hen wil ik niet dat het uit de hand loopt", zegt hij tegen de omroep.

Ook wil de eigenaar in Rijssen geen klandizie verliezen en dat gebeurt wel, zegt hij. Klanten laten bij een controle hun spullen staan en lopen weg. "Zo raak ik heel veel klanten kwijt. Mensen gaan dan naar een ander, waar ze zich niet hoeven te legitimeren."

Nieuw normaal

Andre Braakman van branchevereniging Drive roept tankstationpersoneel op om door te gaan met de 100procent-controles. "Zodra het als normaal wordt gezien dat iedereen zijn legitimatie laat zien bij het kopen van rookwaren, wordt de agressie minder", verwacht hij.