De Friese gemeente Dantumadiel heeft per ongeluk persoonlijke gegevens van inwoners openbaar gemaakt. In een door de gemeente verstuurde e-mail waren de e-mailadressen van alle 108 geadresseerden voor iedereen zichtbaar.

Het datalek staat niet op zichzelf. Uit interne stukken blijkt dat de gemeente haar privacybeleid structureel niet op orde heeft, meldt Omrop Fryslân.

Het datalek vond vorige week plaats, toen de gemeente een e-mail over een woningbouwproject verstuurde. De adressen waren on de gewone adresbalk van de mail gezet, in plaats van verborgen in de BCC. De gemeente laat weten dat er een melding is gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Volgens Dantumadiel zijn geen andere persoonsgegevens gedeeld.

Zorgen over privacybeleid

Volgens Omrop Fryslân blijkt uit interne stukken dat er al langer zorgen zijn over het privacybeleid van de gemeente. De functionaris gegevensbescherming, de interne toezichthouder, sloeg de afgelopen jaren meermalen alarm over de manier waarop de gemeente met privacy en gegevensbescherming omgaat.

Zo had Dantumadiel tot dit jaar geen verwerkingsregister. Daarin moeten bedrijven vastleggen welke gegevens ze verwerken. Zo'n register is sinds 2018 verplicht onder de privacywet.

Ook heeft de gemeente geen privacy officer. Die functionaris is verantwoordelijk voor het privacybeleid binnen een overheidsinstantie en voert dit uit. Omdat de gemeente geen aparte privacy officer heeft, worden taken als bijvoorbeeld het melden van datalekken ondergebracht bij andere ambtenaren. De functionaris gegevensbescherming waarschuwt dat dezelfde personen hierdoor zowel uitvoering als toezicht doen: "Een slager die zijn eigen vlees keurt".

Eerdere fouten

In mei bleek uit onderzoek van Omrop Fryslân dat de gemeente was vergeten de domeinnaam dantumadiel.nl te registreren, waardoor mails met persoonsgegevens en andere vertrouwelijke informatie makkelijk konden worden onderschept. Verder raakten in 2023 twee enveloppen met inloggegevens kwijt en belandde vorig jaar een Wmo-verslag met medische gegevens bij de verkeerde persoon.

In een reactie laat de gemeente aan de regionale omroep weten dat er "concrete stappen" zijn gezet om de privacy en gegevensbescherming te verbeteren. Zo is er een vacature voor een privacy officer uitgezet en heeft de gemeente sinds een jaar een verwerkingsregister. De gemeente geeft wel toe dat er nog geen compleet overzicht is van de gegevens van burgers en bedrijven.

Sinds kort een zelfstandige organisatie

Dat de basis nog niet op orde is, geeft de gemeente zelf toe. De interne score voor gegevensbescherming was eind 2024 een 0,9 op een schaal van 5. Digitalerechtenbewaker Bits of Freedom noemt de score "extreem laag", gezien het feit dat de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) al zeven jaar van kracht is.

Volgens Dantumadiel komt die lage score door de ontvlechting met buurgemeente Noardeast-Fryslân: de twee gemeenten werkten jarenlang nauw samen, maar sinds vorig jaar is Dantumadiel weer een zelfstandige organisatie met eigen personeel. Met alle maatregelen verwacht de gemeente dat bij de volgende meting begin volgend jaar de score "aanzienlijk verbeterd" zal zijn.

'Overheid moet zich houden aan de wet'

Bits of Freedom reageert scherp. "Dit kun je echt niet maken. Het verwerkingsregister hadden ze echt al tien keer geregeld moeten hebben", zegt beleidsadviseur Nadia Benaissa tegen Omrop Fryslân.

Omdat de gevolgen van een datalek ingrijpend kunnen zijn, zou de bescherming de hoogste prioriteit moeten krijgen, zegt ze. "Stel je voor dat een kind met een depressie kampt, en zijn dossier lekt uit waardoor alle klasgenoten kunnen meelezen. Dat kan mensen echt tot wanhoop drijven."

Er is bovendien het risico dat gevoelige data in criminele handen terechtkomen. "Het minste wat overheden kunnen doen is zich houden aan de wet."

De Duitse Bondsdag heeft ingestemd met omstreden pensioenmaatregelen. Daarmee is een regeringscrisis afgewend.

Een groep jonge Bondsdagleden van coalitiepartij CDU/CSU verzette zich tegen de maatregelen, vanwege de hoge kosten. Toch heeft een deel van de 'pensioenrebellen' ingestemd. 319 Bondsdagleden stemden vóór. Als het drie stemmen minder waren geweest, was de coalitie afhankelijk van de oppositie geweest.

Tot op het laatste moment was de coalitie, die rust op een meerderheid van 12 zetels, onzeker over de stemverhoudingen. Ingewijden meldden aan Duitse media dat bij een proefstemming afgelopen dinsdag tien tot twintig CDU/CSU'ers tegen het plan stemden, met name leden van de jongerenorganisatie Junge Union.

De regering dreigde met de val van het kabinet als het plan zou worden weggestemd. Voortaan zou ieder compromis door een kleine groep getorpedeerd worden, waarschuwde SPD-minister Bas. Met een beroep op de stabiliteit van Duitsland en daarmee van heel Europa, probeerde bondskanselier Merz de pensioenrebellen in het gareel te krijgen.

Dat heeft enkele dissidenten doen inbinden. De leiders van de Junge Union stemden echter tegen. "Dit plan druist in tegen al mijn overtuigingen. Daarom zal ik niet voor stemmen", zei voorzitter Pascal Reddig. Zijn medestanders applaudisseerden luid. Wie precies voor of tegen heeft gestemd, wordt later bekend.

Pijnlijke pensioenkeuzes

Twistpunt was het minimumpensioen, dat de komende jaren wordt vastgezet op 48 procent van het gemiddelde loon. De pensioenrebellen vinden de kosten (naar schatting 120 miljard euro) te hoog en onrechtvaardig tegenover jonge generaties. Ook zou het pensioenstelsel eerst hervormd moet worden, inclusief pijnlijke keuzes, voordat cadeaus uitgedeeld kunnen worden, stellen zij.

De Duitse regering bleef vasthouden aan het pensioenpakket. Wel werd toegezegd haast te maken met beloofde hervormingen. Duitsland vergrijst snel. En anders dan in Nederland, wordt er relatief weinig belegd in pensioenfondsen. Het pensioenstelsel is een tikkende tijdbom; onbetaalbaarheid ligt op de loer.

De kans is groot dat volgende pensioenbesluiten nog moeizamer tot stand zullen komen. Als het uitdelen van pensioenregelingen al tot een mogelijke regeringscrisis leidt, dan zullen besparingen zeker tot spanningen leiden. Een commissie zal zich nu over hervormingen buigen.

Gezag Merz

De CDU/CSU-fractie zal flink bij zichzelf te rade gaan, om zulke politieke krimi's in de toekomst te voorkomen. Fractievoorzitter Jens Spahn moet mogelijk voor zijn positie vrezen. Eerder ontspoorde onder zijn leiding al een belangrijke rechterbenoeming, nu kreeg hij slechts op het nippertje zijn fractie onder controle.

Een meevaller is dat de coalitie niet op steun van de oppositie hoefde te leunen. Die Linke schoten te hulp, door zich te onthouden van stemming. Daardoor waren er minder stemmen nodig voor een meerderheid. Merz zei vooraf dat het pensioenplan zonder oppositiesteun goedgekeurd zou moeten worden. Dat zou zijn gezag herstellen. Dat is gelukt.

Toch heeft hij opnieuw een kras opgelopen. Partijgenoten verwijten hem niet naar interne kritiek te luisteren. In eigen kring moest hij een machtswoord spreken, door te dreigen met het opstappen van zijn kabinet. Volgens Der Spiegel zei hij bij het CDU-overleg: "Ik kan zien wie hier applaudisseert en wie niet."

Merz richt zich graag op het buitenland. Vanavond is hij in Brussel, om met de Belgische premier te spreken over het inzetten van Russische tegoeden voor Oekraïne. Dit weekend volgt een belangrijk bezoek aan Jordanië en Israël. Op het internationale toneel wordt hij gewaardeerd. Maar zolang er binnenlandse onrust is, kan Merz zich niet te veel focussen op het buitenland.

Nu het pensioenpakket gered is, kan de Duitse coalitie enigszins adem halen. Gerustgesteld over de komende tijd zullen ze echter niet zijn.

Streamingdienst Netflix koopt film- en tv-studio Warner Bros. voor 82,7 miljard dollar (70 miljard euro). Het bedrijf krijgt daarmee ook streamingdienst HBO Max in handen. Dat maken de twee bedrijven vandaag bekend in een verklaring.

Met de overname wordt Netflix eigenaar van de film- en tv-studio's die onder meer verantwoordelijk zijn voor de Harry Potter- en The Lord of The Rings-filmreeks, de recente verfilmingen van Stephen Kings It en de Austin Powers-films. Ook de filmstudio van het superheldenuniversum DC (onder meer Superman en Batman) komt in handen van Netflix.

Daarnaast wordt Netflix eigenaar van een concurrent: streamingdienst HBO Max. De dienst is onder meer bekend van de populaire fantasyserie Game of Thrones en de dramaseries The White Lotus en Succession.

Netflix en HBO Max

Warner Bros. zegt dat Netflix-klanten door de overname toegang krijgen tot HBO-titels, maar het is onduidelijk hoe precies.

Het zou kunnen dat HBO als merk onderdeel wordt van Netflix, maar het is ook mogelijk dat Netflix en HBO als losse streamingdiensten naast elkaar blijven bestaan. Netflix vindt het te vroeg om daar iets over te zeggen, zegt het bestuur in een toelichting.

Daarnaast kunnen een aantal HBO-films en -series beschikbaar worden op Netflix. Netflix hint erop dat dit een voor de hand liggende mogelijkheid is, waarbij verschillende Netflix-abonnementen toegang geven tot meer of minder films en series die bij Warner Bros. vandaan komen.

'Filmstudio's blijven werken zoals nu'

Netflix benadrukt wel dat de filmstudio's van Warner Bros. blijven werken zoals ze nu doen. Dat betekent dat Warner Bros.-films nog steeds in de bioscoop worden uitgebracht.

Daarnaast blijven de Warner Bros.-filmstudio's ook films maken voor andere online diensten dan Netflix. Zo is Warner Bros. een van de producenten van de comedy-dramaserie Ted Lasso, die alleen te zien is op Apple TV+.

Als de overname doorgaat, is het een van de grootste ontwikkelingen in de wereld van film- en tv-streaming. De overname moet worden goedgekeurd door de Amerikaanse toezichthouder. Netflix verwacht dat het een jaar tot anderhalf jaar duurt voor de overname is afgerond.