De autoriteiten in Georgië hebben vorig jaar een chemisch middel gebruikt, dat ook werd gebruikt in de Eerste Wereldoorlog. Dat blijkt uit onderzoek van de BBC. Het middel werd ingezet om anti-regeringsprotesten de kop in te drukken.

Het zou gaan om het Franse middel camite. Het Franse leger gebruikte dat in de Eerste Wereldoorlog tegen Duitsland. Sinds de jaren 30 werd het niet meer gebruikt, omdat er zorgen waren over de schadelijke effecten ervan op lange termijn.

Er is niet veel bekend over het middel. Een Georgische demonstrant zegt dat hij "het water voelde branden", toen hij in de hoofdstad Tbilisi door het waterkanon werd natgespoten. Een andere demonstrant zegt dat het wassen van de huid daarna niet hielp. "Het maakte het juist erger."

Demonstranten zeggen verder dat ze last hadden van kortademigheid, hoesten en overgeven. Die klachten hielden wekenlang aan.

Waterkanonnen vermengd

De BBC zegt gesproken te hebben met experts in chemische wapens, klokkenluiders binnen de Georgische politie en artsen. Daaruit leidt de omroep af dat camite is ingezet. Een Georgische arts die zelf slachtoffer werd, zegt dat ongeveer 170 mensen zich bij hem gemeld hebben die ook langdurige klachten hadden.

Een voormalig hoofd van de wapenafdeling van de oproerpolitie zegt dat er in ieder geval tot 2022 waterkanonnen werden vermengd met het middel. Daarna stapte hij op en verliet hij Georgië.

De Britse omroep schrijft dat politiekorpsen volgens internationaal recht chemische middelen mogen gebruiken om mensenmassa's in bedwang te houden, maar alleen als het proportioneel wordt gebruikt en geen langdurige effecten heeft.

Protesten tegen regering

De autoriteiten gebruikten camite bij protesten tegen het besluit van de regering om het toetredingsproces tot de Europese Unie op te schorten. De pro-Russische regeringspartij Georgische Droom kwam vorig jaar aan de macht. Sindsdien wordt er iedere dag tegen de regering geprotesteerd. Die protesten worden ook steeds harder neergeslagen.

Op een veiling in Versailles is 2,9 miljoen euro betaald voor een schilderij van de Belgische schilder Pieter Paul Rubens. Het doek Christus aan het kruis was eeuwenlang vermist en dook pas een paar maanden geleden weer op.

Het schilderij is gemaakt in 1613. Op het doek is Jezus Christus aan het kruis te zien, tegen een donkere hemel. Volgens de veilingmeester staat het schilderij symbool voor "het prille begin van de barokke schilderkust", schrijft de VRT.

Het doek was honderden jaren vermist, maar werd in september gevonden tijdens de inventarisatie en verkoop van een herenhuis in Parijs. De Antwerpse organisatie Rubenianum, dat zich bezighoudt met het oeuvre van Rubens, zegt dat het een authentiek schilderij is.

Rubens heeft nog zeker drie keer Christus aan het kruis geschilderd. Het bekendste exemplaar is te zien in de Alte Pinakothek in München. Het doek dat gisteren geveild is, was eigendom van de 19e-eeuwse schilder William Bouguereau, en daarna van de eigenaren van het herenhuis waar het werd gevonden.

De omzet van de honderd grootste wapenbedrijven ter wereld is in 2024 gestegen tot een recordhoogte. Dat heeft het internationale onderzoeksinstituut Sipri berekend. Wapenbedrijven behaalden een recordomzet van omgerekend zo'n 585 miljard euro.

Dat is een toename van 5,9 procent vergeleken met 2023. Volgens de onderzoekers komt dat vooral door de oorlogen in Gaza en Oekraïne.

Met name in Europa nam de vraag naar wapens sterk toe. Landen die Oekraïne militair steunen in de oorlog tegen Rusland moesten hun wapenvoorraden opnieuw aanvullen. Ook wordt er meer geïnvesteerd in het uitbreiden en moderniseren van het eigen leger.

39 van de grootste wapenbedrijven ter wereld komen uit de Verenigde Staten. Hun gezamenlijke omzet bedroeg vorig jaar omgerekend zo'n 288 miljard euro, ongeveer de helft van het wereldtotaal.

Ook Europese bedrijven verkopen meer

Europese wapenfabrikanten, waaronder Rheinmetall uit Duitsland en het Britse BAE Systems, zagen een omzetstijging van 13 procent tot 130 miljard euro.

Sipri verwacht dat de vraag naar wapens zal blijven stijgen, maar stipt wel een mogelijk probleem aan. Voor wapens zijn grondstoffen nodig, zoals titanium. Maar het wordt steeds moeilijker om daar aan te komen.

"De afhankelijkheid van kritieke mineralen zal de Europese herbewapeningsplannen waarschijnlijk compliceren", zegt onderzoeker Jade Guiberteau Ricard.

Wat volgens Sipri verder opvalt, is dat er in de top 100 van grootste wapenbedrijven drie Israëlische bedrijven staan. Zij zagen hun omzet met 16 procent stijgen tot bijna 13 miljard euro. "De groeiende onvrede over de Israëlische acties in Gaza lijkt weinig invloed te hebben gehad op de interesse in Israëlische wapens", schrijft het instituut.