Mensen met weinig geld die zijn verzekerd bij Menzis hoeven vanaf komend jaar niet meer hun eigen risico te betalen wanneer zij zorg nodig hebben. Vanaf 1 januari kunnen kwetsbare mensen in bepaalde regio's in het noorden en oosten van het land een aanvullende polis krijgen. Daarmee krijgen zij de kosten binnen het eigen risico vergoed.

De verzekerden hoeven voor deze aanvullende polis geen hogere premie te betalen. De overheid moet deze kosten later via het zorgverzekeringsfonds vergoeden aan de zorgverzekeraar. Het is aan de gemeenten om te bepalen of iemand recht heeft op deze regeling.

"Dat is voor gemeenten niet ingewikkeld", zegt Dirk Jan Sloots, vicevoorzitter van de raad van bestuur van Menzis. "Gemeenten weten wie kwetsbaar is omdat deze inwoners nu al geholpen worden met minimapolissen of compensatie voor hoge energieprijzen."

Maatwerk

Menzis, een van de vier grote zorgverzekeraars, zet deze opvallende stap terwijl er in de politiek discussie is over het al dan niet verlagen of verhogen van het eigen risico. Bij het verlagen van het eigen risico zal de zorgpremie voor iedereen veel hoger gaan uitvallen. Bij een verhoging zullen nog meer financieel kwetsbare mensen, die juist vaker zorg nodig hebben, een bezoek aan de dokter gaan mijden vanwege de kosten.

Volgens Menzis kunnen beide nadelen met dit plan worden aangepakt. "Want op deze manier wordt een specifieke groep mensen waarvan bekend is dat die vanwege financiële nood zorg mijdt, heel gericht geholpen", zegt Sloots. "Dit is goedkoper dan voor iedereen het eigen risico te verlagen. Dus de premie zal dan minder sterk hoeven stijgen."

Andere zorgverzekeraars zullen deze methode dan wel dan op den duur moeten overnemen. "Ik hoop dat de andere zorgverzekeraars zich willen aansluiten bij ons plan", zegt Sloots. "Dan wordt het gewoon een regeling die via de gemeenten wordt uitgevoerd."

Voorlopig zal deze vergoeding van het eigen risico alleen mogelijk zijn in de regio's Groningen, Twente, Achterhoek en Arnhem, waar Menzis de grootste zorgverzekeraar is.

Andere grote zorgverzekeraars konden nog niet inhoudelijk op het plan van Menzis reageren. Financieel kwetsbare mensen kunnen nu al bij gemeenten en verzekeraars terecht voor hulp bij onder andere het betalen van de zorgpremie. Die hulp is alleen niet bedoeld voor het eigen risico.

Premies blijven nagenoeg gelijk

Ondertussen is duidelijk dat de zorgpremies in 2026 niet of nauwelijks zullen stijgen. Eind september maakte DSW als eerste zorgverzekeraar de premie voor het basispakket bekend. Bij DSW blijft de premie gelijk.

Meestal betekent dat dat de andere verzekeraars hun prijzen ook niet al te veel verhogen. Alle zorgverzekeraars hadden tot woensdag tot middernacht om die premies bekend te maken. Over een week moeten ook de maandelijkse kosten voor de duurdere, aanvullende verzekeringen bekend zijn.

Dat de premies niet zo hard stijgen komt omdat er meer geld zit in het zorgverzekeringsfonds. Naast geld van klanten krijgen de verzekeringen geld uit dat overheidsfonds. Dat wordt gevuld met inkomensafhankelijke premies die via werkgevers worden afgedragen. De lonen zijn gestegen en de afdrachten stegen mee.

Meekijkconsult

De inhoud van het basispakket blijft komend jaar vrijwel onveranderd. Wel mogen rokers vaker meedoen aan stoppen-met-rokenprogramma's. Nu vergoeden de verzekeraars dat nog één keer per jaar. In 2026 wordt dat drie keer.

Mensen die ernstig worden beperkt door een bepaalde vorm van hardnekkige rugpijn mogen onbeperkt gebruikmaken van oefentherapie onder begeleiding van een fysio- of oefentherapeut. Hier was al een tijdelijke regeling voor, en die wordt nu verlengd.

Eigen risico

Het verplichte eigen risico blijft 385 euro. Voor bepaalde behandelingen moet je, tot dat bedrag, eerst zelf betalen voordat de zorgverzekering de kosten overneemt. Zorg voor kinderen en huisartszorg is hiervan uitgezonderd.

Het eigen risico is bedoeld om de drempel om naar een zorgverlener te stappen iets te verhogen. Het is een terugkerend punt van politieke discussie. Het demissionaire kabinet-Schoof wil een flinke verlaging, van 385 euro nu naar 165 euro in 2027. Meerdere partijen gaven in de verkiezingscampagne aan juist het eigen risico te willen verhogen.

Voor huishoudens met een laag inkomen bestaat een maandelijkse zorgtoeslag. Net als in 2025 gaat dat om maximaal 131 euro. Wie met meerdere mensen een huishouden vormt kan maximaal 250 euro krijgen.

Het Openbaar Ministerie in Italië onderzoekt of Italiaanse burgers in de jaren 90 op 'snipersafari's' zijn gegaan naar Bosnië. Italiaanse burgers zouden zijn afgereisd naar de belegerde hoofdstad Sarajevo om daar te betalen om op burgers te schieten.

Tijdens de vierjarige belegering van Sarajevo kwamen 11.000 inwoners om. De stad werd belegerd door Bosnisch-Servische troepen onder leiding van Ratko Mladic. Vanuit de heuvels rondom de stad hadden scherpschutters goed zicht op grote delen van de stad. Een van de belangrijkste straten in de stad werd berucht als sniper alley, ofwel sluipschutterstraat.

Er gaan al langer geruchten dat rijke mensen afreisden naar het door oorlog verscheurde Bosnië om daar voor hun plezier mensen neer te schieten. Ze zouden daarvoor grote sommen geld hebben betaald aan de troepen van Mladic.

Documentaire

Journalist en schrijver Ezio Gavazzeni verzamelde allerlei getuigenissen over de 'snipertoeristen' en stuurde die samen met een rapport van de voormalige burgemeester van Sarajevo naar het Italiaanse OM. Dat besloot vervolgens een onderzoek te beginnen.

Gavazzeni las voor het eerst over het scherpschuttertoerisme in de Italiaanse krant Corriere della Sera. Die schreef zo'n dertig jaar geleden al over de geruchten, maar leverde daarbij weinig bewijs. Nadat Gavazzeni de in 2022 uitgekomen documentaire Sarajevo Safari zag, besloot hij onderzoek te doen naar de beschuldigingen.

De journalist zou meerdere Italianen hebben geïdentificeerd die betrokken waren bij de schietpartijen op burgers. De komende weken zullen zij worden ondervraagd door het OM.

Tot een ton betaald

In de bewijsstukken van de journalist is ook een getuigenis van een Bosnische militaire inlichtingenofficier opgenomen. Volgens hem zouden zijn Bosnische collega's aan het einde van 1993 de safari's hebben ontdekt. Ze deelden de informatie met de Italiaanse inlichtingendienst. Binnen enkele maanden stopten de reisjes vanuit Italië, volgens de officier.

Bosnische oorlog

Na het uiteenvallen van de republiek Joegoslavië liepen de spanningen in Bosnië en Herzegovina op. In 1992 mondde dat uit in een bloedige burgeroorlog die aan meer dan 100.000 inwoners het leven kostte.

Drie verschillende bevolkingsgroepen stonden in de oorlog tegenover elkaar: de Bosnische Kroaten, Bosnische moslims (Bosniakken) en de Bosnische Serven.

De oorlog werd gekenmerkt door etnische zuiveringen, zoals bij de massamoord op Bosnische moslims in Srebrenica door het Bosnisch-Servische leger.

In 1995 maakte het Verdrag van Dayton een eind aan de burgeroorlog. Het land werd in twee entiteiten opgedeeld.

De 'toeristen' zouden de Bosnisch-Servische militairen destijds omgerekend tussen de 80.000 en 100.000 euro hebben betaald om vanuit de Servische posities in de heuvels op de burgers te schieten. Voor kinderen moesten ze naar verluidt een meerprijs betalen. Het neerschieten van ouderen zou gratis zijn geweest.

Volgens de Italiaanse krant Il Giornale zouden er zeker honderd Italianen betrokken zijn geweest. Ook uit andere westerse landen zouden mensen naar Bosnië zijn gegaan om daar met scherp te schieten op burgers. Onder meer de Verenigde Staten, Canada, Rusland, Frankrijk en Duitsland worden als landen van herkomst van de schutters genoemd.

Internationaal Strafhof

De scherpschuttertoeristen werden eerder ook al genoemd in de rechtszaak bij het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag in de zaak tegen Ratko Mladic. Een van de getuigen beschreef in die zaak dat hij meerdere keren mensen had gezien die afgaande op hun kleding en wapens volgens hem toeristen moesten zijn.

Mladic werd door het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag veroordeeld tot levenslang.

De gemeente Utrecht neemt extra maatregelen tegen de aanhoudende overlast in meerdere parkeergarages. Er komen nachtwakers, extra beveiligingsrondes en aanpassingen aan de toegangsdeuren, meldt RTV Utrecht.

Aanleiding zijn de vele meldingen van onder meer drugsgebruik, overlast door dak- en thuislozen en intimidatie van bezoekers.

Vooral bij parkeergarage Kop van Lombok liep de situatie de afgelopen maanden uit de hand. Maar ook bij de garages Springweg, Paardenveld en P+R Westraven is sprake van overlast.

Schoonmaken onder politiebegeleiding

In september was de situatie in Kop van Lombok zo onveilig dat er wekenlang niet werd schoongemaakt. Half oktober is de garage onder politiebegeleiding gereinigd.

Sindsdien surveilleert een beveiligingsbedrijf 's ochtends en 's avonds en is er 's nachts een nachtwaker aanwezig. Volgens de gemeente is de garage nu "veilig en schoon". Abonnementhouders konden tijdelijk elders parkeren.

Om onbevoegden te weren zijn verbodsborden geplaatst en kan het beveiligingsbedrijf toegangsverboden uitdelen. Bij overtreding daarvan wordt de politie ingeschakeld. De gemeente zegt de overlastgevers hulp te hebben aangeboden, maar een groot deel van de betrokkenen weigert die.

Extra kosten

De schoonmaak, extra beveiliging, nachtbewaking en onderzoeken kosten dit jaar in totaal zo'n 100.000 euro. Dat wordt betaald uit een reservepotje voor het parkeerbeleid.

Vanaf volgend jaar wordt dat moeilijker, zegt het gemeentebestuur. "De structurele dekking van deze kosten is vanaf 2026 niet haalbaar vanuit de parkeerexploitatie." De gemeente onderzoekt hoe de maatregelen in de toekomst kunnen worden bekostigd.