Israël heeft zich met de verdrijving van tienduizenden mensen uit vluchtelingenkampen op de bezette Westelijke Jordaanoever schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Dat schrijft mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) in een rapport.

In januari en februari van dit jaar werden bij elkaar 32.000 Palestijnen verdreven uit de vluchtelingenkampen Jenin, Tulkarem en Nur Shams, die al tientallen jaren bestaan en dicht bebouwd zijn. Tot op de dag van vandaag mogen ze niet terugkeren en honderden huizen zijn door het Israëlische leger vernietigd, concludeert HRW.

Het Israëlische leger gaf de Palestijnen destijds onder meer via luidsprekers gemonteerd op drones te verstaan dat ze moesten vertrekken, staat in het rapport. Militairen drongen huizen binnen, haalden woningen overhoop en onderwierpen bewoners aan verhoren. Er werden Apache-helikopters, pantservoertuigen, drones en honderden militairen ingezet. Defensieminister Katz noemde het gebied een "broeinest van terroristen".

Bulldozers

Een alternatieve verblijfplaats zou de Palestijnen niet zijn geboden, noch kregen ze hulpgoederen. Mensen zagen zich gedwongen om bij familie in te trekken of zochten hun toevlucht in moskeeën en scholen terwijl ze zagen hoe hun huizen met bulldozers werden gesloopt. Slechts een klein deel van de mensen van wie hun huis gesloopt zou worden, hebben de mogelijkheid gekregen om spullen op te halen.

Israël zegt dat 'Operatie IJzeren Muur' nodig was vanwege de dreiging die uitging van de vluchtelingenkampen. Er zouden zich steeds meer "terroristische elementen" hebben opgehouden. Die zouden gebruikmaken van het dichtbevolkte gebied. Israël noemt onder meer Hamas. Israëlische troepen hebben explosieven onschadelijk gemaakt en vuurgevechten uitgevochten met militanten, benadrukt het leger.

HRW schrijft dat Israël geen antwoord heeft gegeven op de vraag waarom het nodig was om daarvoor de hele bevolking te verdrijven, en waarom mensen niet hebben kunnen terugkeren. Volgens het rapport is er door Israël geschoten op mensen die probeerden terug te keren.

Correspondent Israël en Palestijnse Gebieden Nasrah Habiballah:

"De vluchtelingenkampen worden gezien als bolwerk van Palestijns gewapend verzet tegen de Israëlische bezetting. En Israël zegt dat het op deze manier die gewapende groepen de kop in wil drukken. Maar alle inwoners moesten dus vertrekken en de kampen worden vernietigd.

Terugkeren is niet mogelijk, ook journalisten kunnen de kampen niet zomaar in. Wie dat toch doet kan worden gedood door scherpschutters van het Israëlische leger. Maar de inwoners hebben alles moeten achterlaten en staan met lege handen."

De mensenrechtenorganisaties concludeert dat er sprake is van etnische zuivering, volgens HRW "een niet-juridische term die de gedwongen verplaatsing beschrijft van een etnische of religieuze groepering uit een gebied door een andere etnische of religieuze groepering". De massale verdrijving is in strijd met de Geneefse Conventies, stelt HRW; een gedwongen vertrek van burgers van bezet gebied mag alleen tijdelijk als er een duidelijke militaire noodzaak of een dringende veiligheidsreden is.

HRW oordeelt dat die voorwaarden zijn geschonden en dat verantwoordelijken moeten worden vervolgd voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Daarbij noemt het rapport onder anderen premier Netanyahu en defensieminister Katz.

De mensenrechtenorganisatie pleit ook voor een volledig wapenembargo tegen Israël, het opschorten van handelsafspraken, een boycot van goederen uit de bezette gebieden en het opvolgen van arrestatiebevelen van het Internationaal Strafhof in Den Haag. In november vaardigde het Strafhof arrestatiebevelen uit tegen Netanyahu en voormalig defensieminister Gallant, onder meer voor het uithongeren van burgers in Gaza.

HRW sprak voor het rapport, dat ruim honderd bladzijdes telt, met 31 verdreven Palestijnen. Ook bestudeerde de organisatie satellietbeelden, video's en Israëlische documenten met daarin opdrachten om gebouwen te vernietigen.

Er zouden in de vluchtelingenkampen van Jenin, Tulkarem en Nur Shams bij elkaar meer dan 850 gebouwen zijn vernietigd of zwaar beschadigd. Israël zegt daarover dat dat nodig was omdat ze militanten huisvesten. Ook zouden gebouwen zijn gesloopt voor een corridor, om snelle toegang te kunnen krijgen tot het gebied.

De drie vluchtelingenkampen werden begin jaren vijftig ingericht door VN-organisatie UNRWA. Ze waren bedoeld voor Palestijnen die in de oorlog rond de stichting van de staat Israël waren verdreven of gevlucht. Nu wonen er veelal nakomelingen van de vluchtelingen van destijds.

HRW beschrijft dat de verdrijving plaatsvond op een moment dat de wereld vooral bezig was met de oorlog in Gaza. Sinds de terreuraanslag door Hamas op 7 oktober 2023, waarbij zo'n 1200 mensen werden vermoord en 250 werden ontvoerd, voert Israël niet alleen aanvallen uit op Gaza maar ook op de Westoever. In ruim twee jaar tijd zijn op de bezette Westelijke Jordaanoever zeker duizend Palestijnen gedood door Israëlische militairen of extremistische kolonisten.

Een wassenbeeldenmuseum in Parijs toont vanaf vandaag een levensgroot beeld van wijlen Diana Spencer (1961-1997), beter bekend als prinses Diana, de eerste echtgenoot van de Britse koning Charles III. Een auto-ongeluk in een tunnel bij de Seine in diezelfde stad maakte een einde van haar veelbewogen leven.

Het beeld is gestoken in een kopie van de zwarte cocktailjurk die de geschiedenis inging als de 'wraakjurk'. Het verhaal is dat Diana die jurk lange tijd te gewaagd vond om te dragen. Op 29 juni 1994 deed ze dat toch: bij een chique diner in Londen, uitgerekend op de avond dat Charles in een tv-interview bekende dat hij vreemdging met Camilla Parker Bowles, de huidige Britse koningin.

"De jurk is veelbetekenend voor haar bevrijding, omdat de Britse koninklijke familie alleen zwart draagt bij begrafenissen", zegt de Franse schrijfster Christine Orban tegen persbureau AP. In haar roman Mademoiselle Spencer vertelt ze het verhaal van de prinses zoals Diana dat zou kunnen hebben beleefd. "En dan zo'n sexy jurk voor de prinses van Wales, dat is ook niet normaal. En toen ging ze naar het diner om zich te laten fotograferen."

'Tussauds viel tegen'

Het Grevin Museum in Parijs is een van de oudste wassenbeeldenmuseums ter wereld. De directeur gaf opdracht voor het beeld omdat de versie bij Madame Tussauds in Londen hem was tegengevallen. Een woordvoerder zegt dat het museum al kort voor haar dood contact had met Diana om een wassenbeeld te maken, maar dat die plannen na het fatale ongeluk zijn afgeblazen.

Vermoedelijk speelt er ook een commercieel belang: er komen nog altijd Diana-fans naar Parijs om de plaats van het ongeluk te bezoeken en bloemen te leggen.

In het Grevin staan ook beelden van koningin Elizabeth II en koning Charles. Die staan ver bij haar vandaan.

In 2022 was het 25 jaar geleden dat Diana overleed. De NOS plaatste toen dit overzicht van haar leven:

Morgen is het een jaar geleden dat kerkgebouw Open Hof in Kampen de deuren opende voor de Oezbeekse familie Babayants. Met een kerkdienst die 24 uur per dag doorgaat, gedragen door meer dan 2000 vrijwilligers uit heel Nederland, beschermt de PKN-gemeente het gezin tegen uitzetting.

Tijdens een godsdienstoefening mag de politie een gebedshuis namelijk niet binnenvallen; daardoor kan het gezin niet worden uitgezet.

Het gezin Babayants bestaat uit twee ouders en vier kinderen van 21, 15, 11 en 4. Ze zijn al 12 jaar in Nederland. Twee kinderen zijn dus hier geboren. Onlangs kregen ze een negatieve beslissing op een herhaalde asielaanvraag. Zij hopen dat ze mogen blijven en dat de nieuwe regering een oplossing zoekt voor "alle gewortelde kinderen" in Nederland.

Opgesloten

De familie is sinds 21 november 2024 het kerkgebouw niet uit geweest; frisse lucht krijgen ze op het binnenplaatsje. Ze hebben een privévertrek met een eigen deurbel in de kerk, de middelste twee kinderen krijgen privéles van vrijwillige docenten en oudste zoon Aram houdt zich bezig met sport en helpt de kerk met klusjes en social media.

"Ingewikkeld," antwoordt Aram (21) op de vraag hoe het is om een jaar lang binnen te blijven. "Aan de ene kant sta je buiten de wereld. Ben ik zo anders dan de rest, vraag je je dan af. Heb ik iets verkeerds gedaan dat ik niet mee mag doen? Ik heb alleen mijn best gedaan om te integreren."

Het voelt alsof je opgesloten zit, zegt hij. "Maar we hebben onze vrijheid ingeruild voor veiligheid." Tot vorig jaar verbleef het gezin op een sobere COA-locatie voor uitgeprocedeerde vluchtelingen. "Toen stonden we voortdurend onder hoogspanning. Hoor je wat? Ieder moment kon je van je bed worden gelicht. De eerste nacht in de kerk konden we eindelijk rustig slapen," zegt Aram. "We zijn hier nu veilig."

Kinderpardon

Het gezin Bababyants is niet het enige uitgeprocedeerde gezin met 'gewortelde kinderen' in Nederland. Volgens de IND zijn er zo'n 420 kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland wonen, asiel hebben aangevraagd en mogelijk worden uitgezet. Kinderrechtenorganisatie Defence for Children denkt dat het er meer zijn.

In juni werd voor het eerst sinds de afschaffing van het kinderpardon een gezin met drie 'gewortelde kinderen' uitgezet.

De Armeense Mikael mag wel blijven met zijn moeder, bleek deze week, omdat zijn vader, in tegenstelling tot zijn moeder, wel een verblijfsvergunning had in Nederland.

Kinderpardon

Tussen 2013 en 2019 gold het 'kinderpardon' in Nederland. Door de Regeling Langdurig Verblijvende Kinderen (RLVK) kregen kinderen die al meer dan vijf jaar in Nederland woonden en geen verblijfsvergunning hadden, toch een kans kregen om hier te blijven. Sinds de afschaffing bepaalt de IND in individuele gevallen of een kind of gezin mag blijven.

Met het vervallen van het kinderpardon werd ook de belofte gedaan dat asielprocedures zouden worden versneld. Dat is niet gelukt. Het duurt juist nog langer.

De IND wil niets zeggen over individuele zaken. Wel vertelt een woordvoerder dat kerkasiel niet wordt meegenomen in de afwegingen. Herziening is alleen mogelijk als er nieuwe feiten zijn. Worteling noch kerkasiel zijn daarvoor een argument.

Kerkasiel

Het is niet het eerste geval van kerkasiel in Nederland. Tussen 1978 en 2000 werd het minstens 52 keer toegepast volgens de Protestantse Kerk Nederland, regelmatig ook met succes. In 2018 leidde kerkasiel na 96 dagen tot een pardon voor een gezin uit Armenië.

De kinderen Babayants hebben sinds de val van het kabinet weer hoop. Aram: "Hiervoor was er een kabinet dat vluchtelingen overal de schuld van gaf, maar is het wel onze 'schuld' dat we hier nog zijn als het volgens de wet nog mogelijk is om een herhaalde asielaanvraag in te dienen ?"

Ministier Van Weel laat via een woordvoerder weten nooit uitspraken te doen over individuele zaken. "We hebben in Nederland het systeem zo ingericht dat de IND individuele asielverzoeken behandelt en daarover besluit. Die procedures zijn zorgvuldig en bieden ook ruimte om naar het belang van het kind en het recht op gezinsleven te kijken. De beoordeling van de IND kan worden getoetst door de rechter. Wie uiteindelijk geen recht heeft op asiel, moet terug. Ook gezinnen met kinderen."