Bij een eenzijdig ongeluk met een motor in Hoek van Holland is dinsdagavond de bijrijder omgekomen. Het slachtoffer is nog gereanimeerd, meldt regionale omroep Rijnmond, maar dat mocht niet meer baten.

De bestuurder van de motor is aangehouden, meldt de politie. Waarvan deze persoon verdacht wordt, is niet bekend.

Het ongeluk gebeurde rond 19:50 uur aan de Hoeksebaan, een lange en rechte provinciale weg vlakbij de haven van Hoek van Holland. Hoe het ongeval kon gebeuren, is nog niet bekend. Na het ongeluk rukten de hulpdiensten massaal uit, ook een traumahelikopter werd opgeroepen.

De kerk verwarmen, loonstijgingen en onderhoudskosten die alsmaar doorstijgen. Het zijn groeiende zorgen van Nederlandse kerken. De opbrengsten uit donaties blijven stabiel, maar dat is niet genoeg om de inflatie bij te benen. Bijdragen van jongeren en niet-christenen kunnen daar verandering in brengen, denkt de organisatie Actie Kerkbalans.

Ieder jaar houden vrijwilligers van Nederlandse kerken in januari een grote inzamelingsactie. Daarmee kunnen geloofsgemeenschappen een deel van hun kosten dekken. "Voor sommige gemeenschappen is deze actie de levensader van de kerk", zegt Joost Schelling van VKB Kerkrentmeesters. Hij is nauw betrokken bij de donatiecampagne.

Om geld op te halen richt Actie Kerkbalans zich op verschillende groepen, zoals nieuwe en trouwe donateurs, ouderen en jongeren. Dit jaar kijkt de organisatie met extra aandacht naar niet-christenen; voor hen moet het makkelijker worden om te doneren aan de kerk.

Geven voor wijk of dorp

Op een vernieuwde webpagina van de organisatie staat uitleg voor niet-christenen en andere mensen die minder betrokken zijn bij de kerk. "Die zijn vaak best bereid om geld te geven voor de kerk in hun wijk of dorp", zegt Anna Kruse van Actie Kerkbalans. "Ze weten alleen niet altijd waar ze dat kunnen doen. Mensen zien de kerk bovendien niet alleen als een geloofsgebouw. Het is ook een plek met geschiedenis en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten."

"Pas als een kerk dreigt te sluiten, komt dat echt bij mensen binnen", zegt Tabitha van Krimpen. Ze is bedrijfskundige en theoloog en werkt aan de Vrije Universiteit Amsterdam. "Mensen staan er niet bij stil hoeveel het kost om een kerk draaiende te houden."

Scheiding kerk en staat

In Nederland wordt van geloofsgemeenschappen verwacht dat ze zonder steun van de overheid hun geldzaken rondkrijgen. Dat heeft te maken met de scheiding van kerk en staat. Het idee is dat de overheid zich niet bemoeit met gebedshuizen zoals de kerk en andersom ook niet.

Gemeenschappen zijn daarom grotendeels aangewezen op giften, maar ze komen ook op andere manieren aan inkomsten. Bijvoorbeeld door het verhuren van hun ruimtes voor een trouwerij of begrafenis. Ook verdienen ze soms geld door te beleggen. Mensen kunnen tijdens kerkdiensten ook geld doen in een collectezak of wat inleggen om een kaarsje op te steken.

Toch komen kerken soms in aanmerking voor overheidssteun, bijvoorbeeld omdat het gebouw een Rijksmonument is dat opgeknapt moet worden. Ook bij verduurzaming kunnen ze gebruik maken van subsidie. Dat levert geloofsgemeenschappen jaarlijks enkele tientallen miljoenen op, blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Protestantse kerken haalden met Actie Kerkbalans afgelopen jaren steeds ongeveer 172 miljoen euro per jaar op. "De inflatie van de laatste jaren wordt nu niet ingelopen", zegt Schelling. "Eigenlijk had die 172 miljoen in 2021 nu 204 miljoen moeten zijn."

Katholieke kerken halen met de actie een stuk minder op: jaarlijks zo'n 37 miljoen euro. Daarnaast doen ook de Evangelische Broedergemeente en de Oud-Katholieke Kerk van Nederland mee. Die laatste haalde afgelopen vier jaar steeds een half miljoen euro op.

Actie Kerkbalans is toe aan een opfrisbeurt, zegt theoloog Tabitha van Krimpen. "Er zijn nieuwe manieren nodig om ook jonge generaties te betrekken bij de toekomst van de kerk. Jongeren zijn gewend om maandelijks te betalen voor Netflix en Spotify en waarom dan ook niet voor de kerk?"

Kerk-abonnement

Niet elke kerk doet mee aan de landelijke inzamelingsactie. Zo heeft de protestantse Veenkerk in Amersfoort een eigen strategie, vertelt predikant Rolinka Klein Kranenburg.

De overstap was spannend, zegt ze. "We werken nu met een doorlopend abonnement, dus we hoeven niet meer elk jaar opnieuw geld op te halen." Bij Actie Kerkbalans moet dat wel, omdat mensen vaak een eenmalige donatie doen. De predikant van de Veenkerk benadrukt dat mensen zonder abonnement nog steeds welkom zijn.

Een ander voordeel voor de Veenkerk is dat de prijs van een abonnement kan meestijgen met de inflatie, zegt Klein Kranenburg. Volgens de predikant gaat de bijdrage jaarlijks omhoog met 3 tot 5 procent. "Als mensen dat niet willen, moeten ze dat aangeven. Als we niks horen, gebeurt dat automatisch."

In het Verenigd Koninkrijk zijn twee mannen schuldig bevonden aan het beramen van een terroristische aanslag op de Joodse gemeenschap in de buurt van Manchester. De rechtbank in de stad Preston acht bewezen dat het tweetal met automatische vuurwapens zoveel mogelijk Joodse mensen willen doden. Volgens de politie had het "de dodelijkste terroristische aanslag in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk kunnen zijn".

De twee mannen, Walid Saadaoui (38) en de 52-jarige Amar Hussein zouden geïnspireerd zijn door IS. Ook een derde man is veroordeeld, de 36-jarige broer van Saadaoui. Hij was niet actief betrokken bij de voorbereidingen, maar werd veroordeeld voor het niet openbaar maken van informatie over een mogelijke terroristische aanslag. Begin februari horen ze van de rechter hun straf.

De veroordelingen hebben volgens de politie niet te maken met de dodelijke aanslag op een synagoge in Manchester, begin oktober.

Geïnspireerd door IS

Volgens de aanklagers hadden de mannen de opvattingen van de Islamitische Staat omarmd en waren ze bereid om zichzelf voor dit gedachtegoed op te offeren. Op het moment van de arrestatie probeerde de hoofdverdachte Walid Saadaoui wapens en bijna 200 kogels te kopen. Ook was hij van plan om meer wapens en minstens 900 kogels naar het VK te laten smokkelen. Amar Hussein en de jongere broer, Bilel Saadaoui, werden kort na hem gearresteerd.

De wapens die Walid Saadaoui wilde kopen zijn vergelijkbaar met die in 2015 werden gebruikt bij de aanslag op de concertzaal Bataclan in Parijs. In de gecoördineerde serie aanslagen schoten terroristen toen in een paar uur tijd meer dan 130 mensen dood en bliezen zichzelf op.

Ook zou Saadaoui het brein achter de die aanslagen, Abdelhamid Abaaoud, bewonderen. Hij gebruikte een foto van hem als profielfoto op een van zijn accounts op sociale media. Door die accounts, waar Saadaoui islamitisch extremistische ideeën verspreidde, viel hij op bij de autoriteiten.

Undercoveroperatie

Twee jaar geleden kwam Saadaoui online in contact met een man waarmee hij dacht extremistische ideeën te delen. De man noemde zichzelf Farouk en ze wisselden regelmatig berichten uit. Vertrouweling Farouk bleek in werkelijkheid een undercoveragent te zijn. Al snel werd duidelijk dat de hoofdverdachte een grootschalige aanslag wilde plegen, en dat "hij het zag als zijn rol en plicht om zoveel mogelijk Joden te doden", zegt de politie.

Saadaoui betrok Hussein bij het plan en stelde hem voor aan undercoveragent Farouk. Ze geloofden dat Farouk wapens kon leveren uit het buitenland. Volgens de politie werkten de twee in de daaropvolgende maanden de plannen uit, voerden verkenningen uit en bezochten ze onder meer de haven van Dover, via waar de wapens zouden worden vervoerd.

Ook bleek uit de berichten van Saadaoui dat een "minder-geavanceerde aanslag niet goed genoeg was". Zo schreef hij dat zijn doel niet zou worden bereikt "door het gebruik van een mes of voertuig als wapen". Daarnaast zouden het duo van plan zijn alle politieagenten of handhavers die hen in de weg stonden te doden. Saadaoui had tienduizenden ponden in contant geld voor zijn familie achtergelaten in zijn huis en zijn testament gedeeld met zijn jongere broer, schrijft de Britse krant The Guardian.

De politie spreekt vol lof over de undercoveragent "die zichzelf in aanzienlijk gevaar bracht telkens wanneer hij twee potentiële terroristen ontmoette. Hij had op elk moment zelf een doelwit kunnen worden, maar riskeerde zijn eigen veiligheid in het belang van de bescherming van het publiek".

Het hoofd van de Britse veiligheidsdienst MI5, Ken McCallum, zei onlangs in een toespraak dat het aantal terrorismeonderzoeken recordaantallen aanneemt. In de afgelopen vijf jaar zijn negentien aanslagplannen in een vergevorderd stadium voorkomen in het Verenigd Koninkrijk, schrijft de veiligheidsdienst.

De veroordeling komt een ruime week na de dodelijke aanslag in Sydney, waar vijftien mensen werden gedood. De politie benadrukt hoe de "zaak komt op een moment van grote bezorgdheid en angst binnen de Joodse gemeenschap". Ook de Britse minister van Buitenlandse Zaken Cooper uitte vorige week haar zorgen: "Er zijn signalen dat de terroristische dreiging weer toeneemt en escaleert", waarschuwde zij.