Drie agenten zijn gisteren doodgeschoten in het zuiden van de Amerikaanse staat Pennsylvania. Twee andere agenten raakten zwaargewond.

De agenten waren naar een dunbevolkt gebied gegaan, North Codorus, op zo'n 185 kilometer ten westen van Philadelphia. Ze wilden een persoon arresteren die verdacht werd van onder meer stalken.

Volgens bronnen binnen de politie die CNN sprak, lag de schutter hen op te wachten. De schutter werd door de politie gedood. De twee gewonde agenten liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis.

Hinderlaag

Het was volgens persbureau AP de dodelijkste schietpartij voor agenten in de staat sinds 2009. Toen werden drie agenten doodgeschoten die op een melding van huiselijk geweld afkwamen in Pittsburgh. Ze waren in een hinderlaag gelokt door een man in een kogelvrij vest.

Gouverneur Shapiro van Pennsylvania spreekt van een "tragische en verwoestende dag". "We rouwen om het verlies van drie dierbare zielen."

Commissaris van de politie van Pennsylvania Christopher Paris beloofde "een uitvoerig en eerlijk onderzoek" naar de schietpartij. "Het verdriet zal ondraaglijk zijn, maar we zullen het dragen", sprak hij verder.

De timing kon haast geen toeval zijn: enkele dagen nadat de Amerikaanse buitenlandminister Rubio Mexico aandeed om te spreken over de gezamenlijke aanpak van georganiseerde misdaad, werd een grote smokkelbende opgerold.

Geen bende die zich bezighield met de smokkel van wapens, drugs of migranten, maar een die miljoenen verdiende aan de handel in brandstof.

Veertien mensen, onder wie hooggeplaatste medewerkers van de Mexicaanse marine, werden gearresteerd. Zij zouden betrokken zijn geweest bij de smokkel van miljoenen liters brandstof tussen de VS en Mexico.

Belangrijk voor kartels

Het is een term die de Mexicaanse media domineert: huachicol, het Mexicaanse woord voor de diefstal van brandstof. Waar in het olierijke Mexico altijd al olie of benzine werd afgetapt, vaak voor persoonlijk gebruik in afgelegen dorpen, is deze diefstal uitgegroeid tot een van de belangrijkste inkomstenbronnen van de Mexicaanse kartels.

Het Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN) van het Amerikaanse ministerie van Financiën noemde het in mei zelfs hun "belangrijkste niet-drugsgerelateerde illegale inkomstenbron".

Er zijn twee vormen van huachicol. De eerste is de ongeregistreerde smokkel van brandstof via onder meer olietankers vanuit de VS naar Mexico, waarmee belasting wordt ontdoken. De brandstof wordt verkocht op de zwarte markt. Dit is een handel waarmee volgens de National Organization of Petroleum Exporters dagelijks zo'n 49 miljoen dollar wordt verdiend.

Aftappen

De andere vorm is het grootschalige aftappen van Mexicaanse pijpleidingen, om de olie op zowel de binnenlandse als buitenlandse markt te verkopen. Er zou hiermee dagelijks 24 miljoen dollar verdiend worden door Mexicaanse kartels.

Los van de financiële schade (staatsoliebedrijf Pemex zou er de afgelopen vijf jaar 3,8 miljard dollar door zijn misgelopen) zijn er veiligheidsrisico's. In 2019 kwamen zeker 137 mensen bij het stadje Tlahuelilpan om het leven, toen mensen zich verzamelden bij een illegale olietap, in de hoop een graantje mee te pikken. De brandstof vatte vlam en veroorzaakte een dodelijke explosie.

Het plaatsje in de staat Hidalgo is het kloppende hart van de huachicol: op de pijpleiding die door Tlahuelilpan loopt, worden jaarlijks ruim drieduizend illegale taps ontdekt, schrijft InsightCrime. Pemex, het bedrijf dat de pijpleiding beheert, schrijft dat in 2024 bijna duizend miljoen liter brandstof werd gestolen. Ter vergelijking: in 2019 was dat nog 371 miljoen liter.

Met de groeiende handel in illegale brandstof neemt de aanwezigheid van en het geweld door Mexicaanse kartels toe. De huachicol wordt gedomineerd door het Jaliscokartel, met name in de centrale staten van Mexico. In deze staten, zoals Guanajuato, worden zeer bloedige oorlogen om territorium uitgevochten met lokale groeperingen.

40 miljoen liter brandstof

De Mexicaanse autoriteiten lanceerden eerder een strategie om brandstofdiefstal harder aan te pakken. Er zijn tientallen mensen gearresteerd en zeker veertig miljoen liter brandstof is ingevorderd. Toch laten de recente arrestaties ook zien dat het probleem van de brandstofdiefstal veel dieper zit. Zoals bij zoveel criminele activiteiten in Mexico zijn autoriteiten er zelf bij betrokken. Die corruptie bemoeilijkt een effectieve aanpak.

Het aantonen van betrokkenheid van onder meer de opgepakte marine-medewerkers is ook geen sinecure: twee mariniers die werden verdacht van een rol in de bende die deze maand werd opgerold, zijn onder verdachte omstandigheden omgekomen. Eén zou zelfmoord hebben gepleegd, de ander kwam om bij een "ongeluk" op de trainingsbaan van de Mexicaanse marine.

Volgens de openbaar aanklager van Mexico zullen de komende tijd "veel meer mensen" worden opgepakt. De kans is groot dat hier overheidsfunctionarissen tussen zitten, mogelijk zelfs leden van de regeringspartij Morena. Slecht nieuws voor de regering die onder toeziend oog van de VS alles probeert om te laten zien dat de strijd tegen misdaad serieus wordt genomen.

Sancties VS

De VS neemt ook stappen om de illegale brandstofhandel tussen voornamelijk de zuidelijke staten van het land en Mexico tegen te gaan. Meerdere Mexicanen, gelieerd aan dit kartel en betrokken bij de handel, zijn gesanctioneerd en Amerikaanse bedrijven en financiële instellingen die betrokken zijn bij de Mexicaanse oliesector worden strenger gecontroleerd.

Want volgens de Amerikaanse minister van Financiën Scott Bessent is de handel een "melkkoe voor de narcoterroristische activiteiten van het Jaliscokartel". En daarmee voor de VS een grote bedreiging voor de nationale veiligheid.

De Amerikaanse latenightshow Jimmy Kimmel Live is door het tv-netwerk ABC van de buis gehaald nadat presentator Jimmy Kimmel opmerkingen had gemaakt over de moord op Charlie Kirk.

ABC, dat in het bezit is van Disney, zegt dat de maatregel "voor onbepaalde tijd" is. De maatregel komt nadat een van de grootste eigenaren van lokale televisiestations in de VS al had gezegd het programma niet meer uit te willen zenden.

Slaatje slaan

Kimmel suggereerde in zijn openingsmonoloog in de uitzending van maandag dat het kamp van president Trump politiek een slaatje wilde slaan uit de moord op politiek activist Charlie Kirk en suggereerde dat de schutter onderdeel had uitgemaakt van de MAGA-beweging van Trump.

"We hebben afgelopen weekend nieuwe dieptepunten bereikt: de MAGA-bende probeerde uit alle macht de moordenaar van Charlie Kirk te omschrijven als allesbehalve een aanhanger van hen en ze doen er alles aan om er politiek punten mee te scoren", sprak de komiek maandag.

Bekijk de bekritiseerde monoloog hier:

Trump noemt het van tv halen van de show van Kimmel vandaag "geweldig nieuws voor de Verenigde Staten". Volgens hem had "ABC eindelijk de moed om te doen wat gedaan moest worden". Hij roept zender NBC op om hetzelfde te doen met de shows van Seth Meyers en Jimmy Fallon, die hem geregeld op de hak nemen.

Voordat ABC tot actie overging, had de directeur van mediatoezichthouder FCC Brandan Carr al gedreigd met maatregelen tegen ABC. Hij noemde de opmerkingen van Kimmel "het ziekst mogelijke gedrag". "Dit lijkt een manier van Jimmy Kimmel te zijn om het narratief te voeden dat de dader op een of andere manier een door MAGA of Republikeins gedachtegoed geïnspireerde persoon was."

Gepikeerd

Jimmy Kimmel presenteert sinds 2003 Jimmy Kimmel Live. Hij maakt in zijn openingsmonologen - net als zijn collega's van andere latenightshows - regelmatig grappen over president Trump. Die heeft daar meerdere malen gepikeerd op gereageerd. Ook liet hij in juli op zijn eigen medium Truth Social weten dat hij had gehoord dat Kimmel spoedig van televisie zou worden verbannen, zonder daarbij toen bronnen te noemen.