Ineens kwamen de plannen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne vorige week in een stroomversnelling. Ogenschijnlijk uit het niets presenteerden de Verenigde Staten een 28-puntenplan. In de dagen daarna werd een tegenvoorstel gedaan door Europa na gesprekken met de VS en Oekraïne in Genève.

De bal ligt nu bij Rusland, zeggen verschillende experts. In het oorspronkelijke Amerikaanse plan kon het Kremlin zich wel vinden. Rusland had immers een grote vinger in de pap. Zo stond er in het plan dat Oekraïne onder meer de Donbas moet opgeven en de eigen krijgsmacht moet inkrimpen.

"Het lijkt er zelfs op dat delen van het plan letterlijk zijn vertaald uit het Russisch", zegt Oost-Europadeskundige Bob Deen van het instituut Clingendael. Hij verwacht dan ook dat de Russen zullen zeggen dat ze zich wel kunnen vinden in het Amerikaanse plan, maar niet in de aangepaste Europese versie. "En dan ben je terug bij af."

Van slagveld naar diplomatie

In de Europese versie staat onder meer dat grenzen niet met geweld worden verlegd. Ook wordt Oekraïens NAVO-lidmaatschap niet expliciet uitgesloten.

Naar verwachting gaan de Amerikanen nu aan de slag met het Europese tegenvoorstel voordat er contact wordt gezocht met de Russen. "Poetin kan het geheel dan verwerpen of terugkomen met en ander voorstel", zegt Deen. "Zo wordt er onderhandeld."

Volgens hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden Frans Osinga probeert Rusland via de diplomatieke banden met het Witte Huis te bereiken wat op het slagveld niet lukt. "Ze willen gewoon de Donbas en andere delen van Oekraïne bezetten. Vergeet niet dat Rusland ook haast heeft. Het gaat slecht met de economie, ze hebben al 1,1 miljoen militairen verloren en winnen heel weinig terrein."

Optimistische geluiden

Hoewel een akkoord of zelfs een staakt-het-vuren nog altijd ver weg lijkt, is Deen wel voorzichtig optimistisch over de gesprekken die er nu gevoerd worden. "Dit voorstel probeert het conflict op alle niveaus aan te pakken. Begin dit jaar ging het alleen over een staakt-het-vuren. Nu hebben de Amerikanen bijvoorbeeld ook de Russische zorgen meegenomen over NAVO-Rusland relaties en strategische stabiliteit, bijvoorbeeld door weer een dialoog over nucleaire wapenbeheersing te starten."

"De grootste winst zit hem erin dat er doorgepraat blijft worden. Dat is al een stapje verder. Toch blijf ik sceptisch over de kansen of Rusland akkoord gaat. Zij willen vergaande concessies. En Oekraïne wil dingen die voor Rusland onbespreekbaar zijn."

Osinga is nog minder hoopvol dan zijn collega. "Poetin wil vooral de VS en Europa uit elkaar drijven. Ook wil hij gewoon afwachten tot Europa zijn interesse verliest. Hij is aan het tijdrekken. De aanpassingen aan het plan die Europa heeft gemaakt zijn heel realistisch, daar moeten ze op verder."

Reactie Europa

Beide experts zijn wel te spreken over de reactie van Europa op het oorspronkelijke plan. Ze zien dat de Europese leiders hebben geleerd van eerdere rondes. "Ze hebben heel erg hun best gedaan om behoudend te reageren", zegt Deen. "Als je Trumps plan meteen verwerpt, wordt hij kwaad. Er zijn beleefdheden naar Washington gegaan, maar achter de schermen zijn er met spoed aanpassingen gemaakt. En die lijken klein, maar eigenlijk halen ze de angel uit het plan van Trump."

Osinga ziet dat Europa vooral heel snel gereageerd heeft. "De agenda's werden gelijk vrijgespeeld. Ook is de chemie onderling goed en wordt er goed samengewerkt met de Europese Commissie en de NAVO. Ze hebben heel slim de scherpe kantjes ervan afgehaald. Trump heeft ze een kapstok gegeven en daar hebben zij dingen aangehangen en extra haakjes aan toegevoegd."

Uiteindelijk zal de komende tijd veel afhangen van de houding van Trump, denk de experts. "De laatste die Trump gesproken heeft heeft vaak zijn oor. Als dat Poetin is, kunnen we weer opnieuw beginnen", zegt Osinga.

Onberekenbaar

Zolang Trump geen duidelijke keuze maakt, blijven we vastzitten in deze vicieuze cirkel, ziet Deen. "Beide partijen proberen constructief over te komen en hopen dat Trump daardoor uiteindelijk de andere partij zwaar onder druk zal zetten."

"Rusland hoopt dat Trump Oekraïne als het probleem zal zien en zal stoppen het land te bewapenen, terwijl Oekraïne en Europa hopen dat Trump vooral Rusland zwaardere sancties zal opleggen. Maar Trump blijft maar steeds van koers wisselen en het is ook niet duidelijk wat de verschillende groepen binnen de VS nu echt willen. Dat maakt dit hele proces erg onberekenbaar", zegt Deen.

In Terschuur is voor een tweede keer in een week tijd vogelgriep vastgesteld bij een pluimveebedrijf met legkippen. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de 28.000 hennen op het bedrijf afgemaakt, meldt het ministerie van Landbouw.

Terschuur ligt midden in de Gelderse Vallei, een gebied met veel pluimveebedrijven. Binnen een straal van 10 kilometer rond het getroffen bedrijf liggen 217 andere pluimveebedrijven. Een aantal van deze bedrijven ligt ook in de beperkingszone van een ander leghennenbedrijf in hetzelfde dorp, waar vorige week dinsdag ook al vogelgriep werd vastgesteld.

Voor alle bedrijven in de aangegeven zone geldt vanaf nu een vervoersverbod, wat inhoudt dat er geen pluimvee en eieren vervoerd mogen worden. Ook mag onder meer de mest van vogels niet worden afgevoerd, meldt Omroep Gelderland.

Burgemeester Jacco van der Tak van de gemeente Barneveld, waar Terschuur onder valt, maakt zich zorgen. Op X laat hij weten zijn hart vast te houden voor de komende periode.

Vogelgriep is een besmettelijke ziekte waarvan varianten dodelijk kunnen zijn. Bij besmettingen onder pluimvee worden doorgaans veel dieren ziek, omdat dieren als kippen dicht bij elkaar zitten. Vanwege de vogelgriep geldt sinds vorige maand een landelijke ophokplicht.

In Ethiopië is een vulkaan uitgebarsten die voor zover bekend duizenden jaren inactief was. Het gaat om de Hayli Gubbi, in het noorden van het land. De vulkaan ligt in een gebied met meerdere actieve vulkanen, maar was zelf dus lange tijd slapend.

De uitbarsting begon gisteren. Op beelden is een kilometershoge aswolk te zien.

Het gebied rond de vulkaan is zeer dunbevolkt. Lokale autoriteiten en Ethiopische media maken geen melding van schade of slachtoffers. De uitbarsting is inmiddels gestopt.

Het Toulouse Volcanic Ash Advisory Center, dat na uitbarstingen wereldwijd aswolken monitort, zegt dat asdeeltjes tussen 7 en 13 kilometer de lucht in zijn geslingerd. De aswolk trekt over Jemen en Oman de Indische Oceaan op. Het Franse instituut verwacht dat de wolk morgen de Himalaya bereikt.

De Hayli Gubbi ligt in in de buurt van de Erta Ale. Die vulkaan is geregeld actief en trekt daardoor ook toeristen naar het gebied in Noord-Ethiopië. Dat ligt op de zogeheten Grote Slenk, waar twee tektonische platen uit elkaar bewegen.