De Verenigde Staten hebben gisteravond een aanval uitgevoerd in Syrië op meerdere doelen van Islamitische Staat (IS), meldt de Amerikaanse regering.

Volgens minister van Defensie Hegseth was de aanval een vergelding voor een aanslag van IS van afgelopen weekend in Centraal-Syrië. Daarbij kwamen een tolk en twee Amerikaanse soldaten om het leven en raakten drie andere soldaten gewond. "Dit is niet het begin van een oorlog, maar een wraakactie", stelde Hegseth.

Zeventig doelen

Defensie meldt dat meer dan zeventig doelen werden geraakt in het Centraal-Syrië. Daarbij zouden IS-leden en wapendepots zijn geraakt. Volgens Hegseth zijn er "veel vijanden gedood". Bij de aanval werden meerdere gevechtsvliegtuigen en helikopters ingezet en raketten die vanaf de grond werden afgevuurd. Ook Jordanië zou daarbij vliegtuigen hebben ingezet.

Na de dood van de drie bij de stad Palmyra had de Amerikaanse president Trump al "zeer serieuze vergeldingsmaatregelen" aangekondigd. In het oosten van Syrië zitten honderden Amerikaanse soldaten die onderdeel zijn van een coalitie die tegen IS vecht in Syrië. Trump meldt op zijn socialemediakanaal Truth Social dat de Syrische regering "volledig achter de aanval" staat.

Het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrische Observatorium voor de Mensenrechten meldt dat meerdere IS-doelwitten in de buurt van de steden Raqqa en Deir ez-Zor doelwit waren. Een prominente IS-leider en een aantal strijders zouden daarbij zijn gedood.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie is begonnen met het vrijgeven van documenten over de overleden Jeffrey Epstein. Het is een deel van het materiaal dat in de loop van tientallen jaren is verzameld, onder meer in onderzoeken naar seksueel misbruik door de steenrijke investeerder.

Het materiaal is gepubliceerd op de website van het ministerie. Journalisten zijn begonnen met het doorspitten van de documenten, al is er op het eerste gezicht ook veel informatie weggelakt. Het ministerie meldt dat nog niet alles is vrijgegeven en dat er meer volgt "voor het einde van dit jaar".

Het ministerie zegt over de documenten dat "al het mogelijke" is gedaan om persoonlijke informatie van slachtoffers van Epstein en van privépersonen te beschermen. Over de weggelakte informatie meldt het ministerie dat dat onder meer de namen zijn van meer dan 1200 personen: slachtoffers van Epstein en hun familieleden.

Lopend onderzoek

Ook meldt het ministerie dat het passages heeft weggelakt die een gevaar voor de nationale veiligheid zouden kunnen opleveren of die lopend onderzoek in gevaar zou brengen. Justitie zegt er wel bij dat er zoveel haast moest worden gemaakt met het vrijgeven van de stukken dat er mogelijk persoonlijke informatie ten onrechte zichtbaar is.

Epstein wordt verdacht van grootschalig misbruik van jonge vrouwen en meisjes. Hij werd veroordeeld in 2008 en vervolgens in 2019 opnieuw aangeklaagd. In datzelfde jaar pleegde hij in zijn cel zelfmoord.

Deadline vandaag

De documenten van Justitie moesten uiterlijk vandaag worden vrijgegeven, zo bepaalde president Trump vorige maand. Hij verzette zich lang tegen openbaarmaking, maar nadat de druk op hem vanuit zijn Republikeinse partij was toegenomen, zwichtte de president. Op 19 november bepaalde Trump dat de documenten binnen dertig dagen moesten vrijkomen. Die termijn verloopt morgenochtend vroeg Nederlandse tijd.

Het gaat volgens het ministerie om "enkele honderdduizenden stukken". Een deel daarvan was nog nooit eerder getoond, andere documenten kwamen al terug in openbaar gemaakte gerechtelijke dossiers. Het is echter voor het eerst dat een zeer groot deel van het volledige Epstein-dossier op één plek is samengebracht.

Interieurs

Bij de eerste documenten die journalisten nu hebben bekeken, zitten veel bestanden met foto's. Daarop zijn interieurs van een of meer huizen te zien. Wanneer de foto's zijn genomen en waarom is onduidelijk.

Er zitten ook beelden van oud-president Bill Clinton bij. Hij is onder meer te zien in een bubbelbad met iemand die onherkenbaar is gemaakt.

Bankafschriften en politie-info

Vooraf werd verwacht dat het bij de documenten zou gaan om onder meer financiële gegevens, zoals bank- en creditcardafschriften en internetgegevens die zijn verkregen van Instagram, Microsoft en Google. Verder bevindt zich in de Epstein-files politie-informatie, zoals arrestatieverslagen en processen-verbaal van huiszoekingen bij de investeerder en zijn handlanger Ghislaine Maxwell.

Epstein werd in verband gebracht met een hele reeks beroemdheden, onder wie president Trump en oud-president Bill Clinton. De documenten kunnen meer duidelijk maken over of zij iets wisten van zijn misbruikpraktijken.

Foto's van Democraten

De afgelopen dagen werden ook al een paar keer foto's en documenten van Epstein vrijgegeven. Die kwamen niet van het ministerie van Justitie, maar van Democraten in het Huis van Afgevaardigden. Zo was Epstein te zien op foto's met beroemdheden als Trump, Clinton en Microsoft-oprichter Bill Gates.

In veel gevallen was niet duidelijk waar en wanneer de foto's gemaakt waren en ook niet of er enig verband was met de strafbare feiten waaraan Epstein zich schuldig heeft gemaakt. Een aantal foto's was ook al eerder gepubliceerd.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) moet nareizigers naar hotels brengen in de gemeente waar ze uiteindelijk ook een huis moeten krijgen. Dat schrijft minister Keijzer van Asiel en Migratie in een brief aan de gemeenten.

De minister wil zo plek vrijmaken in asielzoekerscentra en mensen alvast een leven laten opbouwen in de gemeente waar ze uiteindelijk een huis krijgen.

Nareizigers zijn de familieleden van mensen die naar Nederland zijn gekomen en van wie de asielaanvraag is goedgekeurd, de zogenoemde statushouders. Zij hebben al een verblijfsvergunning en een BSN-nummer. Alle gemeenten hebben de wettelijke verplichting elk jaar een aantal statushouders te huisvesten.

Zes maanden

In de brief schrijft minister Keijzer de maatregel te nemen om het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten. Daar verblijven de afgelopen dagen geregeld meer asielzoekers dan het toegestane aantal van 2000.

Dat hoge aantal wordt volgens de minister voor een belangrijk deel verklaard door de komst van zo'n 400 nareizigers per week. Inmiddels zitten er zo'n 18.000 statushouders in de opvang te wachten op een huis. Door de statushouders over het land te verspreiden, gaat het in elke gemeente om kleinere aantallen.

Op dit moment zitten zo'n 8000 nareizigers in een opvanglocaties van het COA, meestal niet in de gemeente waar ze later worden gehuisvest.

Keijzer wil dat de nareizigers in eerste instantie voor zes maanden in een hotel worden geplaatst, waarvan de kosten worden betaald door het COA. Daarna moeten gemeenten de verantwoordelijkheid voor de huisvesting overnemen. Zij kunnen dat betalen met geld dat het Rijk beschikbaar stelt. Voor gemeenten zonder hotel wordt een plek in een aangrenzende gemeente gezocht.

Nareizigers kunnen gemiddeld na 166 dagen terecht in een woning. De minister verwacht dan ook dat het overgrote deel van de nareizigers binnen zes maanden een plek heeft.

Tegenstrijdig beleid

Het COA noemt het moment waarop de minister de maatregel aankondigt onhandig, zo vlak voor het kerstreces, maar noemt de maatregel nodig om de druk op de asielopvang te verlichten.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is minder positief en noemt het aangekondigde beleid tegenstrijdig. "Gemeenten wordt gevraagd om extra en versneld te huisvesten, terwijl tegelijk een verbod op voorrang voor statushouders wordt voorbereid." Daardoor wordt het volgens de VNG in de praktijk een stuk lastiger om de opvang te ontlasten.

Ook het niet volledig uitvoeren van de spreidingswet draagt bij aan het tekort aan opvangplaatsen, schrijft de VNG. De noodmaatregel zal alleen werken als het tijdig wordt afgestemd en er voldoende ruimte is voor doorstroom. Dat gaat alleen als er een samenhangend beleid is en als gemaakte afspraken worden uitgevoerd, staat te lezen in de reactie.