Thierry Baudet, medeoprichter en partijleider van Forum voor Democratie (FvD), is bij de komende Tweede Kamerverkiezingen geen lijsttrekker meer. Hij staat op plaats 2 van de kandidatenlijst. De nieuwe lijsttrekker en fractievoorzitter van de partij is Lidewij de Vos.

In een persbericht legt Baudet uit waarom hij een stapje terug doet. Hij vindt dat hij "nieuwe groei" van de partij vooral in de weg staat "door gepolariseerde meningen over mij en een al vijf jaar durende blokkade in de media". Hij noemt dat deels zijn eigen schuld. "Te veel een vrijdenker, teveel een flapuit - maar ook deels ontstaan door framing en niets gegund krijgen."

In hetzelfde persbericht zegt De Vos het een grote eer te vinden dat zij nu de aanvoerder wordt. "Ik zal deze rol als teamspeler op me nemen en samen met Thierry, Freek, Gideon, Pepijn, Ralf en de vele anderen in onze partij onze agenda van politieke vernieuwing verder brengen", zegt De Vos.

Weggelopen en geboycot

Baudet maakt de media regelmatig het verwijt dat zij hem nooit uitnodigen en dat hij wordt "geboycot". In een podcast van BNR van dit jaar zei hij dat dat komt door zijn pro-Russische standpunten en zijn standpunten tijdens de coronapandemie. Op de vraag van interviewer Wilfred Genee of het niet eerder komt door extreme uitspraken als het ontkennen van de maanlanding of de aanslagen van 9/11 door Al Qaida zei hij dat hij soms inderdaad "te openhartig" is.

Harry Mens van het programma Business Class nodigde hem twee maanden geleden uit, vanwege zijn uitspraken "met frisse tegenzin", maar Mens wilden hem toch weer een kans geven. Baudet ontkende daar dat hij antisemitisch is.

De NOS heeft Baudet in het verleden geregeld uitgenodigd voor verschillende verkiezingsprogramma's. Bij het laatste verkiezingsdebat kwam hij niet opdagen vanwege een bijeenkomst met zijn achterban. Verschillende keren liep hij tijdens uitzendingen van andere media weg.

Geen grote koerswijziging

Met het nieuwe leiderschap van De Vos is er geen grote koerswijziging van de partij te verwachten, zo is uit haar woorden op te maken. "Als vrouw ben ik me elke dag bewust van de onveiligheid die mede het gevolg is van de massale immigratie. Als scheikundige weet ik hoe onzinnig het klimaat- en stikstofbeleid is. En als violist voel ik me diep verbonden met de onovertroffen Europese beschaving die wij willen behouden en versterken."

De Vos zal dinsdag worden geïnstalleerd als Kamerlid en is vanaf dan de fractievoorzitter. FvD-Kamerlid Van Houwelingen verlaat de Kamer om plaats te maken voor haar. Baudet was sinds 2017 fractievoorzitter. De Vos verving hem begin dit jaar al enkele maanden, tijdens zijn vaderschapsverlof.

Morgen is er een zomerbijeenkomst van de jongerenbeweging JFvD. Daar zal De Vos zich presenteren. De partij heeft de NOS laten weten vandaag geen interviews te geven. De Kamerverkiezingen zijn op 29 oktober.

Andri Paroebi, de voormalige voorzitter van het Oekraïense parlement, is vanmorgen op straat doodgeschoten in Lviv. Het lijkt te gaan om een liquidatie. De Oekraïense president Zelensky spreekt van een "verschrikkelijke moord".

De politie is op zoek naar de schutter. Volgens berichten in Oekraïense media reed de dader op een elektrische fiets en deed hij zich voor als bezorger. Paroebi zou vijf keer zijn getroffen door kogels. Hij overleed ter plekke op de stoep.

Het motief voor de daad is nog onbekend. Sinds de grootschalige Russische invasie gebeurt het vaker dat Oekraïense politici worden vermoord. Het politieke verleden van Paroebi, een uitgesproken tegenstander van Moskou, maakte hem een potentieel doelwit voor pro-Russische krachten in Oekraïne.

Maidan-revolutie

De 54-jarige Paroebi speelde een prominente rol in de zogeheten Maidan-revolutie. Hij wordt beschouwd als een van de leiders van de protesten die leidden tot de val van de pro-Russische president Janoekovytsj in 2014. Sinds deze revolutie streeft Oekraïne naar toetreding tot de EU.

Paroebi bekleedde diverse topfuncties, onder meer bij de Nationale Veiligheid en Defensie Raad. Hij was er secretaris toen het Russische leger en pro-Russische separatisten de Krim bezetten en een oorlog ontketenden in de Donbas-regio. In deze rol was Paroebi geregeld het mikpunt van Russische propaganda en desinformatie.

Tussen 2014 en 2016 was de politicus plaatsvervangend voorzitter van het parlement. Vervolgens was hij enkele jaren de voorzitter. Paroebi was lid van de Europese Solidariteitspartij. "Andri was een van de oprichters van het moderne Oekraïne", schrijft de partij op Facebook. "Dit is een terreurdaad."

Morgen komen de leiders van Rusland, India, Iran en nog tientallen staatshoofden en internationale organisaties samen in China voor de grootste Shanghai Cooperation Organisation-top (SCO) ooit. Over de plannen die op de top worden gepresenteerd, is nog weinig bekend. Experts spreken vooral van een grote symbolische waarde.

Handel- en veiligheidsorganisatie SCO is de afgelopen jaren flink uitgebreid. Daarmee is de invloed gegroeid, maar is het ook lastiger geworden om overeenstemming te bereiken.

Toch lijkt China voor de bühne met deze top geslaagd te zijn. Nooit eerder namen zoveel staatshoofden deel aan een SCO-top. Zeker nu de spanningen tussen de VS en een aantal Aziatische landen oplopen, kan China zichzelf presenteren als een verantwoordelijk speler die zoekt naar verbinding in plaats van conflict.

Shanghai Cooperation Organization

In 1996 richtten China, Rusland, Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan de Shanghai Vijf op om militair samen te werken. Later groeide dit uit tot de Shanghai Cooperation Organisation, die inmiddels tien lidstaten telt. De organisatie is de grootste regionale organisatie ter wereld, gemeten in landoppervlak, totale economie en populatie.

SCO, die zich voornamelijk richt op regionale veiligheid, is de laatste jaren flink uitgebreid. Hoewel dat de organisatie meer gewicht geeft, bemoeilijkt het ook het realiseren van gezamenlijke doelen. Zo staat India sceptisch tegenover de antiwesterse koers die een aantal lidstaten wil voeren, waaronder China. Ook zijn de landen verdeeld over het steunen van Rusland in de oorlog tegen Oekraïne.

Maar de meeste discussie wordt gevoerd binnen SCO's Regionale Antiterrorisme-orgaan, dat de samenwerking coördineert op het gebied van inlichtingen en terrorismebestrijding. Of, in de woorden van de SCO, het bestrijden van de "drie kwaden": terrorisme, separatisme en religieus extremisme.

Nergens wordt China's invloed binnen de organisatie zo duidelijk als hier. De kwalificatie "drie kwaden" komt uit de koker van de Chinese Communistische Partij. China bezigde deze terminologie de afgelopen jaren veelvuldig om aanvallen op de Oeigoeren te rechtvaardigen.

Mensenrechtenorganisaties waarschuwen al jaren voor de heksenjacht die verschillende lidstaten, met onderlinge hulp, voeren tegen religieuze minderheden. In sommige lidstaten klinkt onder de bevolking echter kritiek op deze gang van zaken.

Binnen de SCO botst het ook tussen Pakistan (traditioneel een goede bondgenoot van China) en India. India wil dat Pakistaanse steun aan gewapende groepen in Kashmir wordt veroordeeld. Pakistan wil dat juist voorkomen.

Weinig plannen

Van de plannen die de SCO dit weekend zal presenteren, hoeven we weinig te verwachten, zegt Claus Soong. Hij is als specialist op het gebied van China's mondiale strategie verbonden aan het Duitse Merics Instituut.

De SCO heeft volgens hem weinig overkoepelende daadkracht. "De SCO heeft in tegenstelling tot een andere regionale veiligheidsorganisaties, zoals de NAVO, geen verplichte wederzijdse bijstand", legt hij uit. Daardoor is gezamenlijk optreden lastig.

Dat zagen we ook toen Israël dit jaar Iran aanviel. "SCO keurde de aanval wel af, maar India onderschreef dit niet, en er werd geen verdere actie ondernomen", zegt Soong. In de toekomst zal dat volgens hem niet heel anders zijn.

Wel zal de SCO in de aankomende jaren flink reorganiseren. Om conflicten efficiënter te behandelen, zullen er nieuwe commissies opgericht worden. China zal in deze reorganisatie een leidende rol nemen.

Symboolpolitiek

De top is vooral van strategisch belang voor China om zich als leider van de regio te presenteren. Er zijn tientallen leiders op bezoek en de agenda is doordrenkt met de "Shanghai Spirit", waarmee het spreekt over waarden als gelijkheid en soevereiniteit.

Op die manier probeert China een alternatieve wereldorde aan de man te brengen. "China probeert de SCO te gebruiken om zijn invloed uit te breiden, vooral als tegenwicht tegen de Verenigde Staten", stelt Steven David, China-expert verbonden aan de Johns Hopkins Universiteit.

Het land leeft de principes van gelijkheid en soevereiniteit vaak zelf niet na, zegt David. Als voorbeeld noemt hij het uitblijven van de veroordeling van de Russische invasie van Oekraïne.

Het draait volgens David vooral om de symboliek. "Met China als gastheer van de SCO wordt de boodschap uitgedragen dat Peking landen als gelijken wil behandelen en samen wil brengen, terwijl Washington wereldwijd landen van zich vervreemdt of zich terugtrekt."