Twee leden van de actiegroep Kick Out Zwarte Piet hebben een Andreaspenning ontvangen. Ze kregen deze voor hun inzet om het sinterklaasfeest in Amsterdam inclusiever te maken. Jerry Afriyie en Raul Balai ontvingen de penning gisteren uit handen van locoburgemeester Touria Meliani van Amsterdam.

Afriyie en Balai werden in 2012 door toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan uitgenodigd voor een gesprek over het kinderfeest. Daaruit kwam uiteindelijk een gezamenlijke aanpak om het uiterlijk van Zwarte Piet te veranderen. Inmiddels is de roetveegpiet bij bijna alle sinterklaasvieringen in het land de standaard, schrijft NH.

Door de oprichting van KOZP kwam ook een fel tegenprotest op gang. Jarenlang werden de sinterklaastijd en de maanden daarvoor overheerst door de strijd over Zwarte Piet. Vooral tussen 2015 en 2019 waren er veel demonstraties tegen Zwarte Piet en tegendemonstraties waarbij soms geweld tegen KOZP-demonstranten werd gepleegd. In 2017 bijvoorbeeld, toen de zogenoemde 'blokkeerfriezen' de snelweg blokkeerden om ervoor te zorgen dat demonstranten niet bij de intocht in Dokkum konden komen.

Zeker in de eerste jaren luidde de kritiek op KOZP dat ze met hun aanwezigheid en hun protest het kinderfeest zouden verstoren. In de jaren die volgden nam de steun in de samenleving voor de roetveegpiet toe. In 2023 was Piet in de meeste plaatsen, op televisie en in winkels al niet meer zwart. Dit jaar waren nog op slechts enkele plekken in het land pieten zwart geschminkt tijdens de intocht. Ipsos I&O peilde vorig jaar wel dat nog een substantieel deel van de samenleving voor een intocht met zwartgeschminkte pieten is.

Doelen bereikt

Afriyie en Balai hebben zich volgens de gemeente niet alleen ingezet voor verandering, maar ook de dialoog verder geholpen door bij te dragen aan maatschappelijke bewustwording over racisme en inclusiviteit. Verder worden ze geroemd omdat hun impact verder reikt dan de hoofdstad.

Op 5 december stopt de Stichting Nederland Wordt Beter, waar KOZP onder valt. De groep zegt zijn doelen te hebben bereikt. "Het is tijd dat Nederland het stokje overneemt en de strijd voortzet", zegt Afriyie.

"De doelstellingen staan allemaal nu goed op de agenda", zegt medeoprichter Balai tegen AT5. "Als je nu als Zwarte Piet de straat op gaat, weet iedereen dat jij bewust met iets racistisch bezig bent."

In het Amsterdamse museum Beautiful Distress is nu de tentoonstelling Nederland, word beter! te zien over de strijd die KOZP de afgelopen vijftien jaar heeft gevoerd. De tentoonstelling is gratis te bezoeken en loopt tot 1 februari 2026.

De Andreaspenning is voor mensen die zich op sociaal, cultureel, maatschappelijk of economisch gebied voor Amsterdam hebben ingezet. Hun inzet moet landelijk zichtbaar zijn geweest en ze moeten minimaal tien jaar als vrijwilliger betrokken zijn geweest bij een maatschappelijk doel.

De Opsporingsdienst van de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft een 49-jarige man gearresteerd die wordt verdacht van het plegen van fraude met coronasubsidies, witwassen en het plegen van valsheid in geschrifte. In totaal zou hij voor acht miljoen euro hebben gefraudeerd met de subsidieregeling Coronabanen in de Zorg (COZO).

Die regeling moest zorgaanbieders ondersteunen bij het tijdelijk aannemen van extra personeel om de druk op de zorg tijdens de coronapandemie te verlagen.

De man handelde niet alleen, maar vormde samen met anderen een crimineel netwerk, zegt de Arbeidsinspectie. Hij zou voor 32 zorgondernemingen onrechtmatig miljoenen aan COZO-subsidie hebben aangevraagd. Dat waren spookbedrijven, zegt de Arbeidsinspectie. Via die bedrijven zou hij het geld ook hebben weggesluisd. De inspectie doet nog onderzoek naar het netwerk met wie de man samenwerkte en sluit meer aanhoudingen niet uit.

Verder onderzoek

De Arbeidsinspectie vermoedt dat geen van de genoemde zorgondernemingen de ontvangen subsidie heeft besteed aan het in dienst nemen van tijdelijk ondersteunend zorgpersoneel.

Uit de administratie van de verdachte maakt de Arbeidsinspectie namelijk op dat hij veel meer personeelsuren "uitleende" aan die zorgondernemingen dan waar hij als eenmanszaak over beschikte. Ook voor zijn eigen eenmanszaak zou de man een onrechtmatige COZO-subsidie hebben aangevraagd.

Tijdens de doorzoekingen zijn onder meer de administratie, gegevensdragers, een voertuig en contant geld van de verdachte in beslag genomen. Hij zit voorlopig vast.

Opschorting

Het is niet voor het eerst dat er fraude aan het licht komt rond de corona-zorgbanen. Begin 2022 zette toenmalig minister Helder voor Langdurige Zorg de subsidieregeling al tijdelijk stop vanwege vermoedens van fraude. Een paar maanden later werd de regeling hervat. Inmiddels is de regeling afgelopen.

De afgelopen jaren zijn er meerdere mensen gearresteerd. Zij zouden op vergelijkbare wijze fraude hebben gepleegd. De Arbeidsinspectie zegt nog steeds onderzoek hier naar te doen. De inspectie doet ook onderzoek naar zorgondernemingen die wel daadwerkelijk zorg verlenen, maar wel fraude hebben gepleegd met deze regeling.

'Erasmussteker' Ayoub M. moet volledig verantwoordelijk worden gehouden voor wat hij gedaan heeft. Dat zeggen nabestaanden en slachtoffers van de mesaanval vorig jaar september bij de Erasmusbrug voor de rechtbank op Schiphol.

Ayoub M. uit Amersfoort staat terecht voor het doden van de Duitser Philipp en het neersteken van de Zwitser Stefan. Hij wordt verdacht van moord en poging tot moord met een terroristisch oogmerk. De nu 23-jarige M. zegt dat hij zich niets van de aanval kan herinneren en dat hij geen terrorist is.

De moeder van Philipp zei dat zijn familie "het ergste is overkomen wat je maar kan voorstellen. Je eigen kind, broer, kleinzoon, neef op zo'n wrede manier moeten verliezen en begraven." Ze vindt dat M. hiervoor levenslang moet boeten. "Als wij levenslang moeten lijden, zou ook de verdachte zo voor zijn daad moeten boeten, zonder gratie. Hij zou nooit meer in de samenleving mogen terugkeren, Philipp kan dat immers ook niet."

De Nederlandse vriend van Philipp zei dat de messen die Ayoub gebruikte bij zijn aanval gevoelsmatig "nog altijd vastzitten" in zijn hart. "Het moeilijke en wrange vind ik ook dat als je hem de weg had gevraagd hij met je was meegelopen. Ik had gehoopt dat je met hem in gesprek was geraakt en had gezien wat voor mooi mens hij was."

'Psychose als smoes'

De Zwitser Stefan, die de aanval ternauwernood overleefde, liet een verklaring voorlezen. "Ik herinner me alles, de messen die me raakten, het besef dat mijn leven op dat moment kon eindigen. De hulpeloosheid en doodsangst achtervolgen me nog steeds. Nog steeds voel ik de gevolgen." Hij kampt onder meer met chronische pijn en beperking in beweging en blijvende schade.

Stefan zegt dat hij last heeft van flashbacks, paniekaanvallen en slapeloze nachten. Ook is hij bang voor openbare ruimtes, is hij constant waakzaam en heeft hij een voortdurend gevoel van verlies. Hij zegt dat zijn partner zwanger was ten tijde van de aanval. Zijn dochter werd in juni geboren. "Iedere dag kijk ik in de ogen van mijn kind en denk ik dat mijn kind zonder vader had kunnen opgroeien. Dat achtervolgt mij nog steeds."

Dat M. zegt dat hij zich niets kan herinneren, is "voor slachtoffers en nabestaanden een gotspe", zei Stefan. "Het beledigt iedereen die door deze daad is geraakt. Daders als Ayoub moeten volledig en rechtvaardig worden gestraft en verantwoordelijkheid nemen. Het ontkennen van de gebeurtenis en psychose als excuus gebruiken is volgens mij een smoes. Ik vraag u dat de dader nooit meer de kans krijgt zoiets nog eens te doen."

IS-filmpjes

Voorafgaand aan de nabestaandenverklaringen gaf M. antwoord op vragen van de rechtbank en het OM. Daar ging het voor een groot deel over het mogelijk terroristische karakter van de aanval. Getuigen hebben verklaard dat hij meerdere keren "Allahoe akbar" riep. De voorzitter van de rechtbank zei dat uit het politieverhoor naar voren kwam dat M. vond dat ongelovigen gedood moeten worden. Ook zei M. toen dat hij zichzelf en anderen misschien beter had moeten opblazen met een bom.

De voorzitter: "U zegt: ik heb zulke dingen niet in mijn hoofd, maar toch komen ze uw mond uit?" Een verklaring daarvoor had M. niet. Op zijn telefoon en laptop zijn jihadistische filmpjes en teksten gevonden. Op zijn laptop trof de politie een magazine aan van IS, dat al in november 2023 werd opgeslagen. Ook daar had M. geen verklaring voor.

De telefoon van M. bevatte ook een mapje met TikTok-filmpjes van IS. Het gaat om IS-propagandafilmpjes, van zelfmoordaanslagen, kindsoldaten en het leven in het kalifaat. "Ik vond de filmpjes verschrikkelijk, wil er niks mee te maken hebben. Ik dacht wat is dit?", zei M. daarover.

Aanval op moeder

M. verklaarde opnieuw geen terrorist te zijn. "Anders zou je me toch als zodanig herkennen? Terroristen hebben grote baarden." Hij had het ook over zijn wanen, dat hij stipjes of oogballen voor zich zag. Op de dag van de aanval zag hij er veel, zei hij.

Hij zegt dat hij daar angstig van wordt en zich daardoor meer bezig gaat houden met het geloof. Maar de propagandafilmpjes die hij bekeek zag hij niet als "met het geloof bezig zijn". Hij probeert rust en steun te vinden in het geloof, zei hij.

Op het moment van de mesaanval stond M. onder toezicht, omdat hij twee jaar eerder tbs met voorwaarden had gekregen vanwege een aanval met een mes op zijn moeder. De rechter oordeelde toen dat hij volledig ontoerekeningsvatbaar was.