De Oekraïense minister Sybiha van Buitenlandse Zaken zegt dat door de massale Russische aanval van vannacht een derde van de hoofdstad Kyiv zonder stroom is komen te zitten. Dat betekent dat een groot deel van de meer dan twee miljoen inwoners zijn huis niet kan verwarmen. De temperatuur ligt op dit moment iets boven het vriespunt.

De aanval komt een dag voor het bezoek van de Oekraïense president Zelensky aan de Amerikaanse president Trump in Florida. Zelensky hoopt dat Trump instemt met een conceptvredesplan dat hij heeft uitgewerkt.

Volgens Sybiha laat de aanval van vannacht zien dat de Russische president Poetin niet geïnteresseerd is in vrede, terwijl Oekraïne zich "constructief" inzet om tot een akkoord te komen. Daarom moet de druk op Poetin worden verhoogd, zegt Syhiba. Hij wil dat tegelijkertijd het Oekraïense luchtafweer wordt versterkt en de energievoorziening wordt ondersteund.

Urenlang explosies

Kyiv en omgeving waren vannacht en vanochtend opnieuw doelwit van een grote Russische luchtaanval. Daarbij is zeker een iemand omgekomen en zijn meer dan twintig mensen gewond geraakt.

In de stad waren urenlang explosies te horen. Daarbij zou Rusland hypersonische en ballistische raketten, kruisraketten en drones hebben ingezet.

Net als eerder probeerde Rusland vooral de energiesector te treffen. Ook in Brovary, op zo'n twintig kilometer ten noordoosten van de hoofdstad, viel de stroom uit.

Oekraïne had Rusland opgeroepen tot een staakt-het-vuren tijdens kerst. Vanuit Moskou is dat voorstel verworpen. Het Kremlin stelde dat het vechten pas stopt als er een deal is gesloten over een einde aan de oorlog.

De aanval op Kyiv gebeurde nadat de Oekraïense president Zelensky gisteren had aangekondigd de Amerikaanse president Trump te gaan ontmoeten. Het Witte Huis heeft die ontmoeting inmiddels bevestigd. Trump ontvangt Zelensky morgen in Palm Beach om 21.00 uur Nederlandse tijd.

In het gesprek moeten de details van een conceptakkoord worden besproken over de beëindiging van de bijna vier jaar durende oorlog in Oekraïne. Rusland heeft tot dusver afwijzend gereageerd op belangrijke onderdelen van dat akkoord.

Garanties VS

Zelensky wil dat Trump instemt met Amerikaanse veiligheidsgaranties, voor het geval Rusland zich niet aan de afspraken houdt. In gesprek met Politico leek Trump geen haast te hebben om het voorstel te steunen. "Hij heeft niets totdat ik het goedkeur", zei Trump. "Dus we zullen zien wat hij heeft."

Voor later vandaag stond al een telefoongesprek tussen Zelensky en Trump gepland. Het is onduidelijk of dat doorgaat, nu de afspraak in Palm Beach definitief is.

Zelensky heeft vandaag wel een overleg met voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie en andere Europese leiders.

Minder mensen wisselen dit jaar van zorgverzekering dan vorig jaar. Het gaat om ruim een kwart minder, meldt vergelijkingssite Zorgwijzer. Dat komt voornamelijk doordat de zorgpremies volgend jaar nagenoeg gelijk blijven.

Vorige maand werd bekend dat de basispremies gelijk blijven bij twee van de vier grote verzekeraars, CZ en Menzis. De basispremie van Zilveren Kruis neemt toe met 3 euro per maand en die van VGZ daalt met hetzelfde bedrag. Na het bekijken van 65 polissen zegt Zorgwijzer dat er sprake is van een gemiddelde stijging van 58 cent. De basispremie komt daardoor ruwweg uit op 156 tot 160 euro per maand.

Volgens Koen Kuijper van de vergelijkingssite is het beeld dit jaar heel anders dan afgelopen jaren. "Het schokeffect zoals we dat in voorgaande jaren zagen, blijft volledig uit. Mensen voelen minder urgentie om direct in actie te komen wanneer ze hun nieuwe polisvoorstel ontvangen."

Kleine inhaalslag verwacht

Bij de vorige jaarwisseling was er wel sprake van een forsere premiestijging. Bij de vier grote zorgverzekeraars moesten mensen maandelijks 8 tot 14 euro meer betalen voor hun basisverzekering. Dat was ook direct terug te zien in het aantal overstappers. Volgens informatiecentrum Vektis stapten vorig jaar zo'n 1,2 miljoen mensen over van verzekeraar, een relatief hoog aantal. Dat zouden er dit jaar dus zo'n 300.000 minder moeten zijn.

Zorgwijzer verwacht wel dat er in de laatste dagen van dit jaar nog een kleine inhaalslag komt, al zal het aantal overstappers lager uitkomen dan vorig jaar. Mensen hebben tot en met oudejaarsavond de tijd om een andere zorgverzekering te kiezen en "Nederlanders zijn echte 'last-minute' beslissers als het gaat om hun vaste lasten", aldus Kuijper.

Hordes schaatsers op ijsbanen en volle tribunes bij het olympisch kwalificatietoernooi in Thialf: deze kerst werd weer eens duidelijk dat Nederland een echt schaatsland is. Bij profschaatsers blijft het niveau hoog en staat nieuw talent klaar als gevestigde namen stoppen. Hoewel er steeds minder dagen met natuurijs zijn, steekt de schaatskoorts iedere winter weer op.

"Schaatsen zit in onze cultuur", zegt schaatshistoricus Marnix Koolhaas. "In 1466 werd in de Lage Landen al een van de eerste schaatswedstrijden gehouden. Het is een eeuwenoude traditie die we met ons mee sjouwen. We hebben in Nederland geen bergen om te skiën, dus gingen we schaatsen."

Dat schaatsen in ons DNA zit, was tijdens kerst goed te zien:

"Kort door de bocht kun je zeggen: wie kon schaatsen, had meer kans om te overleven", vertelt Koolhaas. "Eeuwenlang was het hier extreem koud en leefden veel mensen in armoede. Schippers en arbeiders die 's winters geen werk hadden, moesten zich zien te redden. Wie vastvroor met zijn boot en geen schaatsen had om eten te halen of klusjes te doen, had het zwaar."

Maar schaatsen was niet alleen maar noodzakelijk, natuurijs leverde ook veel vermaak. "Buitenlanders die hier kwamen, zeiden: 'Als het winter wordt, dan ontdooien de Nederlanders. Dan komen ze allemaal naar buiten om feest te vieren'."

Minder ijsdagen

Maar er zijn in Nederland steeds minder ijsdagen, een dag waarop het de hele dag blijft vriezen. Sinds de jaren 60 neemt het aantal ijsdagen met ongeveer anderhalve dag per tien jaar af. Telden we zestig jaar geleden nog gemiddeld rond de elf ijsdagen per jaar, tegenwoordig zijn dat er gemiddeld nog maar drie. In 2023 en 2024 zagen ze in De Bilt zelfs nul ijsdagen: een record van 762 dagen. Deze winter hebben we er tot nu toe één.

"Die afname doet wel wat met het schaatsen, zegt Jurre Trouw van de schaatsbond KNSB. "Natuurijs is misschien wel het mooiste wat er is. Het zorgt ervoor dat kinderen op een laagdrempelige manier kennismaken met het schaatsen." Minder natuurijs betekent volgens hem dat er minder kinderen in aanraking komen met de schaatssport.

Toch gaat het goed met de Nederlandse schaatssport. Het aantal leden van de KNSB blijft stabiel en Nederland blijft medailles halen op internationale toernooien. Dat komt volgens schaatshistoricus Koolhaas vooral door de 22 kunstijsbanen die Nederland telt. "In 1961 kregen we de eerste kunstijsbaan in Amsterdam: de Jaap Edenbaan. Daarmee veranderde alles."

Tot die tijd liep Nederland achter op Noorwegen, waar schaatsers al vroeg in het seizoen het ijs op konden. Nederlandse schaatsers trokken in de winter naar Noorwegen om te trainen. In eigen land was men aangewezen op de grillen van Koning Winter. "We hadden wel wat natuurijs, maar het was van de belabberdste kwaliteit die je je maar kunt voorstellen: veel wind en bobbels", zegt Koolhaas. "Daar kwamen geen technisch goede schaatsers van."

Met de komst van kunstijs konden Nederlandse schaatsers voortaan vanaf oktober onder stabiele omstandigheden in eigen land trainen, terwijl de Noren die faciliteiten nog niet hadden. Met de opening van Thialf in Heerenveen in 1987 werd die voorsprong verder uitgebouwd.

Ook nu zorgen kunstijsbanen ervoor dat Nederland een schaatsland blijft. "Toen schaatsen op plassen en sloten steeds minder mogelijk werd, weken schaatsverenigingen uit naar de kunstijsbanen. Daar zijn ze structureel blijven trainen", zegt Trouw.

Schaatsen op kunstijs en schaatsen op natuurijs is lastig te vergelijken. "Natuurijs heeft natuurlijk een enorme charme", zegt schaatstrainer Vero Nater. Maar voor de ontwikkeling van jonge schaatsers biedt de kunstijsbaan volgens hem duidelijke voordelen. "Je hebt hier een vlakke ondergrond, het is minder koud en veiliger. Er zijn geen wakken en je hebt als trainer meer contact met de kinderen, waardoor je sneller feedback kunt geven."

Dat natuurijs steeds minder voorkomt, hoeft de sport dus niet te schaden. "We hebben een sterke infrastructuur met kunstijsbanen waar verenigingen naartoe trekken", zegt Trouw. "Daar trainen de talenten consequent met goede trainers. Tegelijkertijd blijft natuurijs een belangrijke katalysator voor schaatskoorts en nieuwe aanwas."

In de trainingen ligt de nadruk op plezier en vertrouwen op het ijs. "Zolang we kinderen met plezier laten schaatsen," zegt Trouw, "blijven er nieuwe talenten opstaan en blijft Nederland succesvol. Ook met steeds minder natuurijs."