De Amerikaanse krant New York Times heeft een necrologie gepubliceerd van een Rus die al 4,5 jaar dood is.

De krant kwam gisteren met een uitgebreid artikel over de overleden Jegor Ligatsjov, een hoge Russische politicus in de jaren 80. Hij was eerst voorstander van de hervormingen die president Gorbatsjov doorvoerde, om vervolgens dwars te liggen. Normaal gesproken brengt een nieuwsmedium dit soort verhalen op de dag van de dood van iemand naar buiten of kort erna, maar Ligatsjov stierf al in 2021.

De redactie van de krant stelt het artikel tegen te zijn gekomen toen door ongepubliceerde necrologieën heen werd gebladerd. Volgens New York Times is het nog te verantwoorden dat de necrologie nu uitkomt omdat Ligatsjovs dood buiten Rusland weinig aandacht kreeg in 2021. Dat lijkt niet helemaal te kloppen: zo schreef bijvoorbeeld in Nederland De Telegraaf toen al over zijn dood.

Pensioen

Ook opvallend: de auteur van de necrologie werkt inmiddels niet meer bij New York Times. Het werd voor de dood van de politicus geschreven door de bekende journalist Robert McFadden, die op dat moment nog bij de krant werkte. De nu 88-jarige McFadden ging echter vorig jaar met pensioen.

Het overlijdensbericht in de krant leidde tot enige verwarring bij het grote persbureau Reuters. Dat kwam met een zogeheten 'flash' dat Ligatsjov dood is, een bericht dat kranten en nieuwsmedia krijgen van het persbureau als er iets belangrijks is gebeurd.

Koninklijk huis

Necrologieën worden vaak door kranten en andere media gemaakt ver voordat iemand komt te overlijden. Zo hebben de meeste Nederlandse media dit soort verhalen al klaarliggen van leden van het koninklijk huis of van bekende mensen die ernstig ziek of op leeftijd zijn. Vrijwel altijd worden die verhalen pas naar buiten gebracht na het overlijden van een persoon, maar heel af en toe gaat dat mis.

Zo publiceerde nu.nl vorige maand een video over het overlijden van actrice Nelly Frijda, terwijl die nog leeft. Het nieuwsmedium kwam met excuses aan de familie Frijda. En in 2014 stond op meerdere sites van Nederlandse nieuwsmedia dat Jorge Zorreguieta, de vader van koningin Máxima, was overleden. Dat bleek prematuur: Zorreguieta was slechts in een ziekenhuis opgenomen, maar meerdere Argentijnse media stelden dat hij was overleden. Hij overleed uiteindelijk in 2017.

Een arts die ketamine leverde aan acteur Matthew Perry is in Californië veroordeeld tot een celstraf van 2,5 jaar. Ook kreeg Salvador Plasencia een boete van 5600 dollar (omgerekend ongeveer 4800 euro).

Perry overleed ruim twee jaar geleden op 54-jarige leeftijd. Hij had een grote hoeveelheid ketamine in zijn bloed die hem fataal is geworden. Voor de dood van de acteur staan vijf personen terecht. Perry kreeg ketamine op doktersvoorschrift voor behandeling van depressie, maar wilde meer. Daarbij wendde hij zich tot Plasencia. De arts had in juni schuld bekend, maar kreeg pas gisteren zijn straf te horen.

Hij gaf toe dat hij de Friends-acteur de ketamine gaf op een parkeerplaats in Santa Monica. De aanklagers beschuldigden de arts ervan tussen 30 september en 12 oktober 2023 herhaaldelijk ketamine voor de acteur te hebben aangeschaft en die ook te hebben geïnjecteerd, onder meer bij de acteur thuis.

Misbruik

Daarbij leek hij bewust misbruik te maken van de rijkdom van de acteur. Zo schreef de arts volgens rechtbankdocumenten die onder meer de Los Angeles Times inzag in een sms'je: "Ik ben benieuwd wat deze sukkel wil betalen".

Dat de straf niet hoger is uitgevallen, komt omdat Plasencia niet de ketamine heeft geleverd die Perry uiteindelijk het leven kostte. Maar de aanklagers stelden dat de acties van de arts "zonder twijfel hebben bijgedragen aan het leed van meneer Perry".

Onder de vijf mensen die terechtstaan, is ook de persoonlijke assistent van Perry, Kenneth Iwamasa. Hij zou volgens autoriteiten de laatste dosis ketamine bij Perry hebben geïnjecteerd en hoort zijn straf op een later moment.

Verslavingen

Perry kampte een groot deel van zijn leven met depressies en verslavingen. In zijn boek Friends, Lovers and the Big Terrible Thing, dat hij in 2022 uitbracht, schreef hij dat hij miljoenen dollars uitgaf om van zijn verslaving af te komen en dat hij vijftien keer naar afkickklinieken ging.

De acteur werd bekend door zijn rol als Chandler Bing in de televisieserie Friends die tussen 1994 en 2004 te zien was en die nog altijd veelvuldig wordt herhaald. Voor het laatst was hij op televisie te zien in 2021 bij een reünie van de Friends-acteurs.

Het lijkt erop dat een meerderheid van de Tweede Kamer wil toestaan dat wetenschappers menselijke embryo's mogen kweken puur voor onderzoek. Vanavond sprak de Kamer over het initiatiefwetsvoorstel van D66 en VVD dat dat mogelijk moet maken.

In september, toen het voorstel ook al werd besproken, was er nog veel weerstand in de Kamer. Maar na de verkiezingen zijn de zetels anders verdeeld en is een van de tegenstanders, NSC, helemaal verdwenen uit de Kamer. En het CDA staat inmiddels, onder strenge voorwaarden, open voor een verruiming van de mogelijkheden.

Nu mag voor wetenschappelijk onderzoek alleen gebruikgemaakt worden van embryo's die overblijven bij ivf-behandelingen. Maar voor specifiek onderzoek zijn die embryo's eigenlijk te oud. Wetenschappers willen meer weten over de eerste uren en dagen na de bevruchting. De verwachting is dat ze daarmee stellen kunnen helpen die het nu niet lukt om zwanger te worden.

Glijdende schaal naar designerbaby's

Partijen als de SGP en de ChristenUnie zijn faliekant tegen deze ontwikkeling. Vanuit hun christelijke gedachtengoed zien ze ook het prilste embryo als een mens en daar mag niet mee worden geknoeid. "Als dit doorgaat gaan we twee soorten leven creëren", zei Kamerlid Van Dijk van de SGP. "Leven dat beschermd wordt en leven dat alleen dient als onderzoeksmateriaal."

Maar ook bij partijen als de PVV en Forum voor Democratie klinken kritische geluiden. Zij vrezen vooral een glijdende schaal, waardoor we uiteindelijk zouden uitkomen bij 'designerbaby's'. Volgens de initiatiefnemers is hun voorstel met voldoende waarborgen omkleed om dat te voorkomen.

D66 en VVD steunen uiteraard hun eigen voorstel. Vanavond lieten GroenLinks-PvdA en de SP weten dat ze zich erin kunnen vinden. Als ook andere linkse fracties als de Partij voor de Dieren en Volt de wet steunen, staat de teller op 75 zetels.

CDA twijfelt nog

Maar ook het CDA zou het voorstel dus kunnen steunen. Kamerlid Krul van die partij zei vanavond dat hij anders naar de beschermwaardigheid van prille embryo's kijkt als zijn collega's van SGP en ChristenUnie. Daarom vindt hij het geoorloofd om een afweging te maken tussen het beschermen van embryo's en het voorkomen van ernstig lijden. "Daar reken ik kinderloosheid ook toe."

Hij vindt niet dat met de wetswijziging een deur opengaat die vervolgens nooit meer dichtgaat. "Met dit voorstel gaan we niet de Rubicon over", zei Krul. Toch kon hij nog geen eensluidend antwoord geven op de vraag of het CDA het voorstel uiteindelijk gaat steunen.

Krul heeft zelf nog een wijzigingsvoorstel op de wet ingediend om wetenschappers zwaarder te straffen als ze de verruiming van de mogelijkheden misbruiken om toch verder te gaan dan ethisch verantwoord is. En embryokweek mag wat het CDA betreft alleen gebeuren als er echt geen alternatieven zijn. Zodra die er wel zijn, moet het ook weer stoppen.

Ook andere partijen hebben wijzigingsvoorstellen ingediend. Over die zogeheten amendementen wordt aanstaande dinsdag eerst gestemd; over de initiatiefwet een week later. Krul wil met zijn fractie pas een definitief oordeel vellen als hij weet welke aanpassingen een meerderheid hebben gehaald.

Bij de definitieve stemming kan het ook zo zijn dat individuele Kamerleden een eigen afweging mogen maken. Dat is niet ongebruikelijk bij dit soort medisch-ethische kwesties.