In Sudan liggen na de val van Al-Fasher nieuwe steden onder vuur. Nog meer burgers slaan op de vlucht voor geweld van RSF-milities en het regeringsleger. Het front schuift op naar het oosten, in de richting van de hoofdstad Khartoem. De kans bestaat dat de rebellen opnieuw daarheen oprukken.

"Geen enkele burger is veilig in Sudan, dus ook niet in de hoofdstad", zegt Mohamed Osman, Sudan-onderzoeker bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. "Er kan van alles gebeuren."

Ten oosten van Al-Fasher ligt El Obeid, de hoofdstad van de regio Noord-Kordofan, die grenst aan Darfur. Nu maakt het Sudanese leger daar nog de dienst uit, maar als het aan de RSF ligt, duurt dat niet lang meer. Deskundigen waarschuwen dat de stad mogelijk hetzelfde lot wacht als Al-Fasher en andere steden in Darfur, omdat bekend is waartoe de RSF in staat is. Op dit moment voert de RSF van een afstand droneaanvallen uit op de stad.

Ook in West- en Zuid-Kordofan wordt hevig gevochten tussen het regeringsleger en de RSF-rebellen. Beide kanten claimen overwinningen. In het gebied zijn tienduizenden mensen op de vlucht geslagen voor het geweld. "We weten in grote lijnen wat er gebeurt, maar details hebben we niet omdat internet- en telefoonverbindingen zijn geblokkeerd in de regio", zegt Osman.

Intussen komt de RSF steeds dichter bij de hoofdstad Khartoem, waar de oorlog ruim 2,5 jaar geleden begon. Een paar maanden geleden kreeg het leger daar weer de macht in handen, maar de vraag is of dat zo blijft.

'Horrorshow'

De bewoners van steden en dorpen waar de RSF het op gemunt heeft, weten wat hun te wachten staat: dood en verwoesting. Volgens getuigen en mensenrechtenorganisaties werden na de inname van Al-Fasher, een paar weken geleden, mensen op grote schaal uitgemoord, ontvoerd en seksueel misbruikt.

"En dat is nog steeds gaande, we horen nog steeds gruwelijke verhalen", zegt Osman. "Maar we weten ook heel veel nog niet, omdat onafhankelijke onderzoekers geen toegang hebben tot het gebied."

Volgens de VN vluchtten bijna 100.000 mensen de stad uit, velen van hen werden tijdens hun vlucht doodgeschoten. Tom Fletcher, chef humanitaire zaken bij de VN, noemde El-Fasher, na een bezoek aan de regio. Hij omschreef Darfur als absolute horror, en het epicentrum van het menselijk lijden in de wereld.

De Wereldgezondheidsorganisatie zegt dat steeds meer mensen ernstig honger lijden en waarschuwt voor de verspreiding van cholera. Daar zijn al meer dan 3500 mensen aan overleden.

De oorlog in Sudan

In 2023 beginnen de gevechten tussen het regeringsleger, aangevoerd door generaal Burhan, en de paramilitaire RSF-strijders, geleid door generaal Hemedti. Eerst werd er vooral gevochten in de hoofdstad Khartoem, daarna breidde de oorlog zich uit naar andere delen van het land, vooral naar Darfur. De VN noemt de situatie in Sudan een van de ergste humanitaire crises ter wereld. Tienduizenden mensen zijn gedood, bijna twaalf miljoen mensen zijn gevlucht, van wie ruim vier miljoen naar buurlanden.

De val van Al-Fasher en de menselijke tragedie die volgde, leidde tot een kleine opleving in aandacht voor de 'vergeten oorlog' die de oorlog in Sudan vaak wordt genoemd. Op diplomatiek vlak gebeurde er lang weinig, maar sinds een paar maanden doen de Verenigde Staten, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte, samen het 'kwartet' genoemd, pogingen om een staakt-het-vuren te bereiken.

Tot nu toe tevergeefs. Tijdens een bezoek van de Saudische kroonprins Bin Salman aan het Witte Huis afgelopen woensdag, beloofde president Trump om zich in te gaan zetten voor een einde van de oorlog in Sudan.

Maar een einde is nog lang niet in zicht. Volgens Mohamed Osman van Human Rights Watch moet de internationale gemeenschap druk uitoefenen op de buurlanden die direct betrokken zijn bij de oorlog, zoals de Verenigde Arabische Emiraten, tegelijkertijd dus onderdeel van het 'kwartet'. Dat land steunt de RSF met wapens en huurlingen en verdient daar flink aan. Onder meer door de grote hoeveelheden goud die ze voor hun steun terug krijgen.

Intussen verergert de situatie alleen maar: "Artsen, hulpverleners en vrijwilligers worden aangevallen, winkels en restaurants worden vernield en humanitaire hulp wordt geblokkeerd of gestolen", zegt Osman.

Ook de aanhoudende straffeloosheid is een groot probleem, zegt hij. Hij wijst onder meer op strijders die zichzelf en elkaar filmen tijdens hun misdaden: "Er is gerechtigheid nodig", zegt Osman. "Genoeg is genoeg. Zolang de strijdende partijen niet gestraft worden voor hun daden, blijven ze gewoon doorgaan."

Correspondent Elles van Gelder was begin deze maand in Khartoem. Gevluchte inwoners keerden toen terug naar een stad in puin. Dit is haar indringende verslag:

De Duitse prentenboekenschrijver Helme Heine is op 84-jarige leeftijd overleden. Heine, die talloze nationale en internationale prijzen won, stierf gisteren in Nieuw-Zeeland. Daar woonde hij al tientallen jaren.

Heines debuut Elefanteneinmaleins uit 1976 was direct een groot succes. Dat prentenboek gaat over olifanten die leren tellen aan de hand van het toenemend aantal drollen dat ze leggen naarmate ze ouder worden. Het werd in het Nederlands vertaald onder de titel Hoe olifantjes leren tellen.

Later verschenen tientallen boeken, waaronder De superhaas en Het allermooiste ei. Ook creëerde Heine de tekenfilmfiguur Tabaluga, een kleine groene draak. De tv-serie met Tabaluga werd in achttien landen uitgezonden.

Er verschenen ook tv-versies van zijn succesvolle Dikke Vrienden-verhalen, over de vriendschap tussen een haan, een muis en een varken. Voor het varken in die verhalen, Waldemar genaamd, stond naar verluidt oud-bondskanselier Helmut Kohl model.

Heines boeken zijn in 35 talen vertaald. Er werden wereldwijd miljoenen exemplaren van verkocht. In een reactie op zijn dood noemt zijn uitgever hem "een van de succesvolste en gerenommeerdste prentenboekenschrijvers van de moderne tijd".

Heine bestreed overigens dat zijn doelgroep alleen bestond uit kleuters. "Ik maak boeken die ik ook zelf zou kopen", zei hij ooit. Hij noemde zichzelf een vertaler van gecompliceerde zaken. "En dat begrijpt ieder kind."

De NPO mag van het demissionaire kabinet meer reclame gaan uitzenden op radio en tv om zo de bezuiniging op de publieke omroep een beetje te compenseren. Het verbod op commerciële reclame online blijft bestaan.

De maximaal toegestane reclamezendtijd gaat van 8 naar 10 procent van de totale uitzendtijd. Volgens minister Moes van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (BBB) kan de publieke omroep hier 12 miljoen euro per jaar mee verdienen.

De "verzachtende" maatregel is het gevolg van een besluit van de Tweede Kamer om 50 miljoen euro extra op de NPO te bezuinigen. De Kamer gaf daarbij de mogelijkheid om de reclametijd wat op te rekken.

Weinig last van

Moes: "Dat heb ik onderzocht en ik doe nu dit voorstel. Maar de Tweede Kamer moet er nog over oordelen." Volgens Moes hebben de commerciële omroepen er weinig last van en ga je er als kijker ook niet veel van merken.

"Ik heb naar de balans gezocht", zegt hij. "Als kijker zal je wellicht wat andere soorten reclames gaan zien." Dat komt doordat er maatschappelijke reclames gaan verdwijnen voor commerciële reclames.