Premier Schoof probeert de zorgen bij partijen als PVV en BBB én enkele ministers over mogelijke bezuinigingen als gevolg van extra NAVO-uitgaven weg te nemen. Aanleiding is de bekendmaking van het bedrag tussen de 16 en 19 miljard euro dat Nederland zou moeten betalen aan extra defensie-uitgaven. "Ik begrijp de zorgen, maar die enorme bedragen hoeven niet meteen op tafel", zo zei de premier op zijn wekelijkse persconferentie.

Hij reageerde op vragen in aanloop naar de naderende NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni. NAVO-topman Rutte wil dat alle 32 lidstaten hun defensie-uitgaven verhogen van 2 naar zeker 3,5 procent van het bruto binnenlands product. De Amerikaanse president Trump, die ook naar Den Haag komt, eist zelfs 5 procent en daar zou Rutte ook wel op uit willen komen.

Defensieminister Brekelmans heeft deze week aan de Tweede Kamer geschreven dat Nederland voor de wens van 3,5 procent ieder jaar 16 tot 19 miljard euro extra op de begroting moet vinden.

"Het is een heel lastig vraagstuk", verwoordde PVV-minister Agema de bedenkingen vanochtend binnen haar partij. "Je hebt niet zomaar een dekking en het gaat om heel veel geld." Binnen de partij leven vragen wat het precies betekent voor de begroting als Nederland miljarden euro's extra moet ophoesten om Europa beter te verdedigen tegen de toenemende agressie van Rusland. Moet er dan extra bezuinigd worden?

Termijnen

Ook BBB is nog terughoudend. De partij wil zich, in tegenstelling tot de VVD en NSC, nog niet vastleggen op een percentage, zo liet Kamerlid Vermeer donderdag in de Tweede Kamer weten. De partij wil meer duidelijkheid over hoe dat bedrag dan precies betaald moet worden en in welke termijnen.

Volgens Schoof maken ook ministeries die veel publieke middelen beheren zich zorgen, zoals die van zorg, onderwijs en sociale zekerheid. "Maar laat je niet meteen afschrikken door die miljarden", aldus de premier. Hij wilde nog niet zeggen op welke manier het defensiegeld dan op de Rijksbegroting moet komen en hoe het dan betaald gaat worden. Er wordt nu naar gekeken. "Het gaat om percentages, termijnen en op welk tempo je het doet", was zijn cryptische antwoord.

De NAVO-top in Den Haag is voor topman Rutte een belangrijk moment om afspraken te maken over een nieuwe defensienorm.

Het Nederlandse kabinet wil er als gastland goed op staan bij de NAVO-top. Daarom is het volgens VVD-minister Brekelmans "heel belangrijk dat we eenheid uitstralen". De VVD- en NSC-fracties steunen die lijn. De vrees bestaat dat Nederland als gastland pas heel laat zich committeert aan de NAVO-wens.

Schoof vindt het niet raar dat vier weken voor de top het kabinet nog geen overeenstemming heeft over de extra defensiemiljarden. Andere landen zijn er nu ook mee bezig en Schoof belooft dat het kabinet er "ruim" voor de NAVO-top uit is. Maar, erkent minister Heinen van Financiën, "het zijn nog pittige discussies".

Voor het eerst in jaren heeft Nederland kinderen uitgezet die hier langer dan vijf jaar hebben gewoond en dus als 'geworteld' gelden. Het gaat om Isaac (16), Sarah (11) en Rejoice (7). De jongste van de drie is in Nederland geboren.

Het gezin Imuse uit Nigeria woonde ruim acht jaar in een asielzoekerscentrum in Emmen en is gisteren het land uit gezet omdat hun asielaanvraag werd afgewezen. Voor zover bekend zijn het de eerste kinderen die sinds het afschaffen van het kinderpardon in 2019 zijn uitgezet.

Volgens die regeling mochten kinderen van asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland woonden en dus als geworteld golden, hier blijven. Sinds de afschaffing bestaat er geen regeling meer waarop kinderen die vijf jaar of langer in Nederland wonen zich kunnen beroepen.

Om te voorkomen dat er in de toekomst weer gewortelde kinderen zouden worden uitgezet, moest de asielprocedure worden versneld. Maar asielzaken duren nog altijd erg lang.

Geen afscheid

Isaac, Sarah en Rejoice gingen in Nederland naar school en werden eerder deze maand samen met hun moeder aangehouden. Sindsdien zaten ze vast in het detentiecentrum in Zeist.

Gisteren werden ze door de Dienst Terugkeer en Vertrek op het vliegtuig gezet naar de Nigeriaanse hoofdstad Lagos. Volgens de organisatie ChildSupporto, die het gezin bijstond, "zijn de kinderen niet in de gelegenheid gesteld om afscheid te nemen van hun vrienden en vriendinnen".

Waarom het gezin destijds uit Nigeria vluchtte, is onbekend. De IND doet geen uitspraken over individuele procedures.

420 kinderen

Naar schatting zijn er ongeveer 420 kinderen die in dezelfde situatie verkeren als het gezin Imuse; ze worden mogelijk uitgezet, maar de asielprocedures duren inmiddels zo lang dat ze geaard zijn in Nederland. Volgens kinderrechtenorganisatie Defence for Children gaat het mogelijk om een nog grotere groep.

De IND stelt dat dit soort gevallen zich onder meer voordoen door de stapeling van procedures. Na een afwijzing van een eerste asielaanvraag, kunnen mensen in beroep gaan bij de rechter. Vervolgens kunnen ze ook weer in beroep gaan tegen die uitspraak.

Als dat is verloren kan er een nieuwe asielaanvraag met nieuwe feiten gedaan worden. Ook de IND zelf kan in beroep gaan tegen uitspraken van de rechter. Soms verdwijnen mensen voor jaren de illegaliteit in en doen dan een nieuwe aanvraag.

'Zal vaker gebeuren'

Volgens minister Faber van Asiel en Migratie kan het in de toekomst "zeker vaker gebeuren" dat gewortelde kinderen worden uitgezet. "Als gezinnen niet aan de voorwaarden voldoen, zullen ze worden uitgezet", zegt de minister.

De afgelopen jaren kwamen er meer gewortelde kinderen in het nieuws die te horen hadden gekregen dat ze zouden worden uitgezet. Een bekend geval is de 12-jarige Mikael. De in Nederland geboren jongen moet worden uitgezet naar Armenië, waar hij nog nooit is geweest. Afgelopen april wees de IND opnieuw een verblijfsaanvraag van Mikael af.

Buitenlandse studenten mogen na het intrekken van de vergunningen door de regering-Trump mogelijk geen lessen meer volgen op de prestigieuze Amerikaanse universiteit Harvard. Hoewel een rechter het plan vandaag voorlopig heeft geblokkeerd, leidt de aankondiging tot onrust bij Nederlandse studenten in de Verenigde Staten en studenten die van plan zijn ernaartoe te gaan.

Na een oproep van de NOS op sociale media laten meerdere studenten weten zich zorgen te maken. Sommigen willen hun verhaal niet delen, omdat ze nog bezig zijn hun visum te regelen. De 21-jarige Bram is ook nog in afwachting van zijn visum, maar wil wel zijn verhaal doen, zij het zonder achternaam.

Hij gaat in augustus op uitwisseling naar de Universiteit van Maryland. "Vooralsnog ga ik ervan uit dat ik er terechtkan, maar 100 procent garantie dat ik niet bijvoorbeeld bij de grens word tegengehouden is er niet."

De beoogde maatregelen tegen Harvard University zijn het gevolg van een conflict dat de regering-Trump heeft met de onderwijsinstelling. In de ogen van de regering doet de universiteit te weinig om antisemitische uitingen aan te pakken en om pro-Palestijnse protesten in te tomen.

Trump had al eerder maatregelen genomen tegen Harvard en andere universiteiten die in zijn ogen antisemitisme tolereren. Zo werd een deel van de financiering aan Princeton University stopgezet. Ook Columbia University kreeg te maken met stopzetten van financiering. Een subsidie van 400 miljoen dollar werd ingetrokken, maar nu de universiteit heeft toegegeven aan een groot deel van de eisen, is daar de hoop dat dat wordt teruggedraaid.

Enige universiteit

Vooralsnog is Harvard echter de enige universiteit waarbij de regering nu ook op grote schaal wil ingrijpen in het studentenbestand. Maar de vrees leeft onder studenten en docenten dat Trump ook op andere universiteiten een dergelijk pressiemiddel gaat inzetten. Bram: "In mijn ogen is het een dun lijntje. Wat stopt hem om het uit te voeren in het hele land?"

Ook de 20-jarige Eva is onaangenaam verrast. "Ik schrok wel toen ik hoorde van de maatregelen van Trump op Harvard", zegt ze. Eva wil niet met haar echte naam genoemd worden uit vrees dat haar visum wordt ingetrokken. Ze studeert aan de University of Nevada in Las Vegas. Op haar universiteit was er sowieso al angst onder de buitenlandse studenten, zegt zij.

Niet in de laatste plaats omdat de controles op visa sinds maart al waren toegenomen. "De afgelopen maanden zijn zo'n tien tot vijftien visa ingetrokken. En we zien nu ook dat de immigratiedienst ICE actief visa controleert op de campus. Dat gebeurde daarvoor echt nooit."

Op Eva's universiteit zijn ook protesten tegen de oorlog in Gaza, hoewel die wel kleinschaliger zijn dan die op Harvard. Toch denkt zij dat het nieuws over Harvard de onrust doet toenemen. "We hebben veel buitenlandse studenten hier en studenten met een migratieachtergrond. De universiteit communiceerde heel actief en ik verwacht dat ze dat nu ook weer gaan doen."

Toen de afgelopen tijd visa werden ingetrokken, stuurde de universiteit mailtjes waarin werd gewaarschuwd: zorg dat je papieren bij je hebt. Ook raadde haar universiteit studenten met een visum af om Amerika te verlaten. Bijvoorbeeld door op vakantie te gaan naar een ander land of hun thuisland te bezoeken, omdat bij terugkomst problemen aan de grens zouden kunnen ontstaan.

Geen visa intrekken

Een federale rechter in Californië bepaalde gisteren dat de regering-Trump voorlopig geen studentenvisa mag intrekken, maar een garantie voor de langere termijn geeft dat niet. En zelfs zonder intrekken van een visum, kan het dus ook dat een student uiteindelijk niet meer terechtkan bij een onderwijsinstelling. Als de buitenlandse studenten daadwerkelijk weg moeten bij Harvard, zullen ze op zoek moeten naar een opleiding op een universiteit in de VS die wel de goedkeuring van de regering kan dragen.

De Nederlandse studenten Bram en Eva zouden niet goed weten wat ze moeten doen als dat ook bij hun universiteiten zou gebeuren. Bram: "Voor mijn programma is er geen alternatief in de VS. Dan moet ik terug naar Nederland."

Eva denkt nog wel op een andere universiteit terecht te kunnen, hoewel ze dan waarschijnlijk haar sport moet opgeven, die ze op hoog niveau speelt. De teams zitten dan namelijk waarschijnlijk al vol als ze midden in een universitair jaar komt, denkt ze. En zij zegt nu veel nauwkeuriger te zijn met haar verblijfsdocumenten. "Eerder was ik wat lakser en mocht ik ook naar een team komen als de documenten nog niet helemaal op orde waren. Maar als ik nu reis, zorg ik dat ik driedubbel check dat alle handtekeningen op mijn documenten nog geldig zijn."