Het personeelsbestand van Defensie groeit door, blijkt uit cijfers die zijn opgevraagd door de NOS. Staatssecretaris Tuinman wil verder groeien naar de gewenste 100.000 medewerkers in 2030. Om dat te bereiken, moet het eerlijke verhaal over werken bij Defensie verteld blijven worden, vindt hoogleraar Tine Molendijk van de Radboud Universiteit. En daarbij mag niet uit het oog worden verloren dat Defensie een geweldsorganisatie is.

Volgens de staatssecretaris is de groei te danken aan de wervingscampagnes, met reclamefilmpjes vol actie. De hoogleraar Morele Dilemma's van Militaire Operaties, die ook lesgeeft aan de Nederlandse Defensie Academie, prijst de verandering in de campagnes van Defensie, maar stelt dat de groei ook te maken heeft met andere factoren.

Zo ziet ze een gegroeide behoefte aan het "willen bijdragen aan het collectief". De Russische invasie in Oekraïne was volgens haar "een kantelpunt voor Defensie".

Ook voor Klaas (achternaam bij redactie bekend) speelde dat een rol. De dertiger is sinds ruim een jaar in opleiding tot officier, na eerder buiten Defensie te hebben gewerkt. Hij wilde zich in leiderschap ontwikkelen, en vond ook dat hij in zijn vorige beroep "maatschappelijk aan de zijlijn" stond. "Ik wilde iets bijdragen, en dan is Defensie het ultieme voorbeeld."

Eerlijk over werken bij Defensie

In eerdere wervingscampagnes werd werken voor Defensie vaak geromantiseerd, en dan weer neergezet als een gewone baan. Ook lag de nadruk vooral op kansen voor zelfontplooiing. Doordat het werk anders werd geschetst dan de realiteit, raakten mensen teleurgesteld, legt Molendijk uit.

"Nu is het een eerlijker verhaal. Defensie is geen zorg- of onderwijsinstelling, of een Artsen Zonder Grenzen, maar een organisatie met het geweldsmonopolie. Je kan infanterist, logistiek medewerker of ICT'er worden, maar dat doe je uiteindelijk ter ondersteuning van gevechtskracht."

Dat herkent officier in opleiding Klaas ook. "Je krijgt in de eerste week al les over hoe je je wapen moet onderhouden, maar ook hoe je het moet gebruiken. En ons wordt geleerd dat het werk niet ophoudt als je werkdag om 17.00 uur klaar is: je bent 24 uur per dag militair."

Gevoelige rol

Het is belangrijk dat Defensie dat benoemt, vindt Molendijk. "Want de rol van Defensie blijft maatschappelijk gevoelig." Dat blijkt bijvoorbeeld als er een ongeluk bij een militaire oefening gebeurt. De hoogleraar ziet op dat soort momenten dat de publieke opinie over Defensie fragiel is. "Het is dan al snel een schandaal. Terwijl het natuurlijk ook zo is dat als er meer oefeningen worden gedaan, er meer ongelukken gebeuren."

Het is volgens de hoogleraar een gedeelde verantwoordelijkheid van politiek, samenleving en Defensie zelf om eerlijk naar de organisatie te kijken. "We bereiden ons voor op heel gevaarlijke omstandigheden, met gewonden en doden. Daar moet je rekening mee houden."

Militairen behouden

Molendijk zegt dat het werk niet altijd is wat mensen ervan hadden verwacht. "Mensen denken soms dat het eindeloze actie is, terwijl Defensie ook een organisatie is waar je je kan vervelen, of veel moet wachten."

Medewerkers moeten voordat ze beginnen, weten wat voor organisatie Defensie is en wat die doet, vindt Molendijk. Ook moet de organisatie niet aarzelen om juist de moeilijkheden van het werken voor Defensie te laten zien. Want, zo vindt de hoogleraar, "ook de moeilijke omstandigheden kunnen zin geven aan het werk."

Ze is positief over het dienjaar, waarin jongeren een jaar vrijwillig werken bij Defensie. Tijdens dat jaar "proeven jongeren echt van het Defensiewerk", zegt ze. Molendijk vindt het goed dat echt gesproken wordt van een 'dienjaar', en niet van een 'traineeship'. "Want je dient wel echt."

Molendijk vertelt over 2011, toen voormalig Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm een vaak geroemde toespraak hield bij een conferentie. Hij beklom het podium met een geweer in de hand. "Dat gaf ongemak, maar dat is wel waar het werk over gaat", zegt de hoogleraar. "Juist die dubbelheden kunnen het werk zingevend maken."

Bagageafhandelaar Skytanking vertrekt van Eindhoven Airport. Viggo, de andere afhandelaar op de Brabantse luchthaven, neemt vanaf vandaag alle activiteiten weer voor zijn rekening.

Vanaf 2002 tot vorig jaar was Viggo al de enige bagageafhandelaar op de luchthaven in Eindhoven. Maar in 2024 sloot budgetluchtvaartmaatschappij Ryanair een contract met Skytanking.

Dat leidde meteen tot problemen. Door personeelstekorten bij Skytanking vertrokken in de zomer van 2024 honderden passagiers van Ryanair zonder bagage.

Het personeel van Skytanking kampte met hoge werkdruk en was niet altijd op de hoogte van de veiligheidsregels, zo meldde Omroep Brabant. Na onderzoek gaf de Arbeidsinspectie Skytanking een waarschuwing.

Angstcultuur

Dit jaar trok de FNV aan de bel wegens een angstcultuur die zou heersen bij de afhandelaar. Dat Skytanking nu van de luchthaven verdwijnt, laat volgens de vakbond zien dat "bedrijven die proberen te concurreren door zo goedkoop mogelijk te werken, uiteindelijk vastlopen."

Ryanair zou zijn overgestapt naar Skytanking omdat de luchtvaartmaatschappij niet wilde betalen voor cao-loonsverhogingen bij de afhandelaars. Die verhoging zou niet gelden voor Skytanking, veronderstelde Ryanair.

Maar de verhoging bleek voor de hele bedrijfstak te gelden en dus ook voor Skytanking.

Stabiliteit

Nu neemt Viggo alle activiteiten weer over, inclusief het personeel en de apparatuur. "De terugkeer van Ryanair bij Viggo zorgt voor meer stabiliteit, kwaliteit en gezonde werkgelegenheid voor de komende jaren", zegt een woordvoerder.

Viggo neemt de meeste medewerkers over van Skytanking, maar een aantal leidinggevenden en stafmedewerkers verliest zijn baan. "Dat is helaas onvermijdelijk maar het zal maar een klein aantal mensen zijn."

De Finse premier Orpo heeft zijn excuses aangeboden aan landen in Azië. Hij hoopt zo de schade te beperken die racistische posts van politici van de rechts-populistische Finnenpartij hebben aangericht. De Finnenpartij is een van de coalitiepartners in Orpo's kabinet.

De kwestie die het 'scheve-ogenschandaal' wordt genoemd, begon met een post eind november van een vriendin van de toenmalige Miss Finland, Sarah Dzafce. Daarop was een foto van Dzafce te zien met de tekst "eten met een chinees", waarbij ze haar ooghoeken schuin omhoog trok.

Dzafce excuseerde zich, maar het kostte haar wel haar titel. Ze moest het kroontje afstaan aan de vrouw die bij de missverkiezingen eerder dit jaar tweede was geworden.

Politici Finnenpartij

Daarmee leek de zaak afgedaan, maar twee parlementsleden van de Finnenpartij en een Europarlementariër verspreidden daarna foto's van zichzelf waarop ze hetzelfde deden. Dat bleef in Aziatische landen niet onopgemerkt. De Finse luchtvaartmaatschappij Finnair zag de boekingen in Aziatische landen teruglopen.

"Deze posts komen niet overeen met de Finse opvattingen over gelijkheid en inclusie", zegt Orpo in een verklaring. Die is door de Finse ambassades in China, Japan en Zuid-Korea verspreid. "Onze boodschap hier in Finland en aan al onze vrienden in het buitenland is dat de regering racisme ernstig vindt en het vastbesloten wil bestrijden."