Producenten van plastic statiegeldflesjes en blikjes presenteren nieuwe plannen om de problemen met zwerfafval te lijf te gaan. Er komen veel meer inleverpunten en consumenten die flesjes en blikjes inleveren kunnen daarmee binnenkort prijzen winnen.

Met de maatregelen denken de producenten, samenwerkend in de organisatie Verpact, dat het haalbaar is om 90 procent van alle flesjes en blikjes ingezameld te krijgen. Dat is de wettelijke norm, maar tot nu toe blijft de teller steken op 77 procent.

Demissionair staatssecretaris Aartsen (Milieu) voerde de afgelopen weken "stevige gesprekken" met de producenten. Aanleiding vormde het dreigement van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om de sector een miljoenenboete op te leggen als er niets gebeurt om de inzameling te stimuleren.

Inleverbonus

De ILT eiste in een zogeheten last onder dwangsom dat het statiegeld per 1 januari aanstaande fors zou worden verhoogd of dat er een 'inleverbonus' van 15 cent zou worden ingevoerd. Mensen die een fles of blikje inleveren krijgen dan meer terug dan het statiegeld dat ze bij aankoop hebben betaald.

Door de gebrekkige inzameling ontstaat er veel zwerfafval, vooral in de grote steden. Mensen die het statiegeld alsnog willen innen, halen prullenbakken leeg op zoek naar flesjes en blikjes. Verpact trekt nu minimaal vijf miljoen euro uit voor een speciale aanpak tegen de opengebroken vuilnisbakken. Dat gebeurt in samenwerking met de gemeenten.

Daarnaast komen er 2900 extra inzamelpunten bij supermarkten en veel meer bulk-innamepunten voor grote hoeveelheden. Defecte inzamelapparaten worden twee keer zo snel gerepareerd en er wordt ook iets gedaan aan de ergernis dat beschadigde of ingedeukte blikjes nu nog vaak geweigerd en uitgespuugd worden door de apparaten.

Goede doel

Ook het doneren van statiegeld voor het goede doel wordt makkelijker gemaakt. En er komen dus beloningsacties met prijzen om mensen te verleiden om meer blikjes en flesjes in te leveren.

Door de aangekondigde maatregelen is een gedwongen verhoging van het statiegeld of een inleverbonus voorlopig van de baan. De inspectie heeft de last onder dwangsom daarom aangepast. Staatssecretaris Aartsen is blij met de positieve reactie van de ILT. "Dit plan gaat echt verschil maken: veel meer inzameling, veel minder rommel."

Twee NOS-sportprogramma's gaan van de buis verdwijnen: NOS Studio Voetbal en Andere Tijden Sport. Dat besluit is genomen vanwege de bezuinigingen van 156 miljoen euro bij de publieke omroep.

Studio Voetbal zal als eerste stoppen, meldt NOS Sport. Het huidige voetbalseizoen wordt nog afgemaakt, dus het programma gaat nog door tot de zomer. Andere Tijden Sport, dat de NOS samen met de NTR maakt, zendt nog een winter- en een zomereditie uit en verdwijnt per 2027 van tv.

De redacties van de programma's zijn vanochtend over het besluit geïnformeerd. "Dit komt hard aan", zegt Xander van der Wulp, hoofdredacteur NOS Sport. "Studio Voetbal en Andere Tijden Sport zijn iconische programma's met een rijke geschiedenis. Maar met bezuinigingen van deze omvang zijn dit soort keuzes onvermijdelijk."

Dat het doek valt voor de programma's heeft te maken met de begroting van 2026. Wat de gevolgen zullen zijn voor de NOS van de totale bezuinigingen op de publieke omroep is nog niet duidelijk. Daarover wordt nog gesproken met de NPO.

Het besluit komt nadat eerder deze week bekend werd dat de sportrechten van NOS Sport zwaar onder druk komen te staan. De NPO liet weten dat de eredivisierechten niet tegen dezelfde kosten kunnen worden verlengd. Ook verlenging van de contracten met de schaatsbond en de rechten voor het uitzenden van enkele andere sporten zijn onzeker.

'Ontzettend spijtig'

Sjoerd van Ramshorst, presentator van NOS Studio Voetbal, noemt het "erg balen" dat het programma stopt. "Studio Voetbal is met bijna 25 jaar de langstlopende voetbaltalkshow van Nederland, en ik ben blij dat ik al meer dan tien jaar met fijne collega's aan dit programma werk. Ook voor hen vind ik het erg vervelend. Alleen is de realiteit helaas dat er bezuinigd moet worden. Dat is heel vervelend, maar laten we vooral zorgen dat we bij de NOS met minder geld goede programma's blijven maken."

Ook Monique Tesselaar, eindredacteur Andere Tijden Sport, is teleurgesteld. "Het is ontzettend spijtig dat de mooie titel Andere Tijden Sport na zeventien jaar ophoudt te bestaan. Geregeld hoor je een sporter na een prestatie zeggen: 'Hier kan je over tien jaar een Andere Tijden Sport van maken'. Dat dit niet meer gaat gebeuren is heel jammer."

In totaal moet de publieke omroep vanaf 2027 jaarlijks 156 miljoen euro minder uitgeven. BNNVARA, KRO-NCRV, Omroep Max en AVROTROS maakten de afgelopen weken al een aantal programma's bekend die daardoor van het scherm gaan verdwijnen. Daaronder zijn onder meer De Rijdende Rechter, Kassa, First Dates, 3 op reis, het Nieuwjaarsconcert, BinnensteBuiten, Draadstaal en Flikken Rotterdam.

Een militaire rechtbank in Rusland heeft acht mannen veroordeeld tot een levenslange celstraf voor een bomaanslag op de Krimbrug. Daarbij kwamen in oktober 2022 vijf mensen om het leven. Ook liep de voor Rusland zeer belangrijke brug grote schade op.

De verantwoordelijkheid voor de aanslag werd opgeëist door de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe. Een vrachtwagen met explosieven ontplofte op de brug. De bestuurder van de truck kwam om het leven.

De brug verbindt de door Rusland in 2014 geannexeerde Krim met het vasteland van Rusland. In de oorlog met Oekraïne is de brug een belangrijke aanvoerroute voor het Russische leger.

In 2023 zei de Oekraïense veiligheidsdienst dat de explosieven in metalen cilinders zaten, verstopt in grote rollen plastic folie. Ook zei de dienst dat ze anderen hadden ingezet om te helpen bij de aanslag, zonder hen te vertellen wat er werkelijk aan de hand was.

De acht mannen stonden terecht op verdenking van terrorisme. Ze zouden Oekraïne hebben geholpen bij de voorbereidingen van de aanslag.

Alle acht verdachten hielden tijdens hun proces vol onschuldig te zijn. Zo zeiden degenen die verdacht werden van het smokkelen van de explosieven, dat ze geen idee hadden wat ze vervoerden. Volgens het Russische Openbaar Ministerie hadden ze dat wel moeten weten.

Ook voerden ze aan dat ze een test met de leugendetector goed hadden doorstaan en dat er niemand tegen ze getuigd had. De advocaat van in ieder geval een van de verdachten zegt dat zijn cliënt in beroep gaat tegen de uitspraak.