Een kerstmarkt in de Duitse plaats Duderstadt is gisteravond ontruimd omdat er iemand zou rondlopen met een vuurwapen. De politie rukte massaal uit, maar uiteindelijk is er niemand gevonden.

Er waren op het moment van de ontruiming circa 120 mensen op de kerstmarkt aanwezig. De politie kreeg verschillende meldingen met hetzelfde signalement van een man die tussen de 17 en 20 jaar oud zou zijn.

De politie is uit voorzorg de komende dagen extra alert in Duderstadt. Er zullen meer agenten rondlopen.

Na de aanslag op een kerstmarkt in Maagdenburg vorig jaar zijn de veiligheidseisen voor kerstmarkten in Duitsland verhoogd. Enkele kleine kerstmarkten konden daarom niet doorgaan.

In Assen is het Van der Valk hotel een tijd ontruimd geweest vanwege een brand. Die was rond 22.00 uur ontstaan op een balkon van het gebouw.

Wat de oorzaak is, is niet bekendgemaakt. Een fotograaf die ter plaatse was, meldt dat een gaskachel vlam had gevat. De vlammen zouden daarbij tot aan het dak zijn gekomen.

Voor zover bekend is niemand gewond geraakt. De hotelgasten konden voor middernacht weer naar binnen.

Veel meer mensen zijn slachtoffer geworden van nagemaakte medicijnen dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Erasmus MC op verzoek van de NOS.

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) meldde recent zes sterfgevallen en vier ernstige vergiftigingen die te koppelen waren aan namaakmedicijnen. Maar uit een rondgang langs het Nederlands Vergiftigingen Informatie Centrum, het Trimbos-instituut, het NFI en ziekenhuizen die kunnen testen op gevaarlijke stoffen uit namaakmiddelen, blijkt dat er nog tenminste zeven andere verdachte overlijdens zijn. Bij een achtste geval zijn er zeer sterke vermoedens, maar is het niet met volledige zekerheid te zeggen.

Naast deze twaalf sterfgevallen zijn er nog zeker 22 ernstige vergiftigingen waarbij veel mensen het ternauwernood overleefden omdat zij op tijd naar het ziekenhuis werden gebracht, al dan niet in coma. Volgens het Erasmus MC gaat het bij al deze aantallen hoogstwaarschijnlijk nog om een onderschatting; de werkelijke cijfers liggen hoger.

Hoofdverdachten nog buiten beeld

Verschillende slachtoffers slikten nep-oxycodon, geleverd door de webshop Slaappillen.net. Maandag verschijnen twee mannen die betrokken waren bij deze site voor het eerst voor de rechter. De politie kwam hen op het spoor na de dood van de 44-jarige Sharon uit Voorburg.

Het lijkt erop dat de twee een ondergeschikte rol hadden. Er wordt hen tot nu toe ook alleen handel in verboden middelen ten laste gelegd; dood door schuld is tot op heden niet te bewijzen.

Het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie is bezig met een onderzoek naar de hoofddaders. Zij lijken nog volop actief. Vlak voor Slaappillen.net eind november uit de lucht ging, kregen klanten nog een mailtje waarin hen werd gevraagd verder te bestellen via een andere website.

In VS al langer groot probleem

De grote boosdoener bij de overlijdens en vergiftigingen is de stof nitazenen, een synthetische opioïde die zo sterk is dat er een groot risico bestaat op een overdosis. Nitazenen mogen daarom niet worden gebruikt in echte geneesmiddelen. Maar het is niet ongewoon dat namaakpillen vol met de gevaarlijke nitazenen door webshops worden verkocht als de in de echte apotheek verkrijgbare oxycodon.

"In oktober 2024 troffen we voor het eerst nitazenen aan in het bloed van iemand die daar waarschijnlijk aan is overleden", vertelt Corine Bethlehem, ziekenhuisapotheker en toxicoloog aan het Erasmus MC. "In de VS vormen nitazenen al langer een groot probleem, maar we hoopten dat het in Nederland bij dit incident zou blijven. Niet dus, het aantal slachtoffers is sindsdien sterk toegenomen."

Het kopen van middelen buiten de apotheek om in webshops als Funcaps of Slaappillen.net is levensgevaarlijk, is de nadrukkelijke waarschuwing van Bethlehem. "Je weet nooit wat er écht in die pillen zit."

De tientallen slachtoffers die tot nu toe zijn geregistreerd vormen volgens Bethlehem slechts het topje van de ijsberg. Waar in het westen van het land bij een verdacht sterfgeval op nitazenen wordt getest, gebeurt dat niet in de oostelijke politieregio's vanwege het ontbreken van een protocol.

Verder wordt in Nederland bijna nooit getest op nitazenen als de patiënt de vergiftiging heeft overleefd. Er is dan geen medische noodzaak voor de behandeling en tot op heden is het uitgangspunt dat 'onnodige' kosten moeten worden vermeden.

"Ik vind dat er een grote maatschappelijke noodzaak is om toch standaard te testen, zowel bij overlijden als overleven", zegt Bethlehem. "Je kunt pas écht goed beleid maken als je scherp in beeld krijgt hoe vaak nitazenen worden gebruikt."

Extreme pijnaanval

Hetzelfde bepleiten de ouders van een van de slachtoffers van Slaappillen.net, die om privacyredenen anoniem willen blijven. Hun 29-jarige dochter overleed 8 april in Amsterdam nadat zij tijdens een extreme pijnaanval in de onderbuik naar een pil greep waarvan zij dacht dat het oxycodon was en die zij nog had liggen na een eerdere bestelling op Slaappillen.net.

"Ik vond haar de volgende dag voorover geklapt met haar armen op haar buik dood op de bank", vertelt haar moeder. "Een beeld dat ik meerdere keren per dag voor me zie en dat ik de rest van mijn leven met mij mee zal moet dragen."

"Het verliezen van een kind is, hoe dat ook gebeurt, het allerergste wat je als ouder kan overkomen", vult de vader aan. "Waarom wij er toch over willen vertellen, is omdat wij hopen dat mensen zich hierdoor meer bewust worden van de risico's die mensen lopen als ze op dit soort webshops zonder recept medicijnen gaan bestellen. Ieder sterfgeval dat we kunnen voorkomen, is er één."

'Een verschrikkelijk verdienmodel'

Wat de ouders ook hopen, is dat politie en justitie door de publiciteit meer prioriteit gaan geven aan het ontrafelen van de netwerken achter dit soort sites met hun "verschrikkelijke verdienmodellen", zoals de vader het noemt. "Het leed dat zij hiermee veroorzaken, interesseert deze criminelen kennelijk niet."

"Deze mensen moeten worden opgesloten", vindt de moeder. "Er is volkomen onnodig een prachtig leven verloren gegaan van een fantastische vrouw, vol levenslust, die de wereld aan haar voeten had en die ontzettend veel voor de maatschappij had willen en kunnen betekenen."