Het aantal minderjarige jongeren in Twente dat ooit alcohol heeft gedronken, stijgt weer. Na een jarenlange afname is het percentage weer op het oude niveau van 2015.

Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de GGD Twente over eind 2020. Waar in 2019 nog 38 procent van de jongeren uit de tweede klas al weleens alcohol had gedronken, is het aantal vorig jaar gestegen naar 52 procent. Vooral jonge meisjes drinken eerder.

"Met alcohol zijn we nooit het beste jongetje van de klas geweest, maar nu zijn we weer terug op het oude niveau van 2015. Daar maak ik me wel zorgen over", zegt Marieke Weernink, epidemioloog bij de GGD Twente tegen RTV Oost.

Niet alleen eerder, ook meer

In de cijfers valt ook op dat minderjarigen in Twente niet alleen eerder, maar ook fors meer drinken dan voor de coronacrisis. Zo steeg het aandeel meisjes dat minstens vier glazen alcohol op een avond drinkt tot bijna een derde. In 2019 was dat nog een kwart.

Volgens Weernink drinken veel van de tieners in Twente in de thuissituatie. Een ontwikkeling die ook al in 2019 zichtbaar was, maar sterker is geworden vanwege het coronavirus. "Dat is zorgelijk, want achter de voordeur heb je geen regels en wetten zoals je die in de horeca hebt."

Weernink roept daarom ouders op alcoholgebruik met hun kinderen te bespreken. "De overheid heeft altijd stevig ingezet op het inperken van drankverkoop aan minderjarigen in sportkantines, horeca en detailhandel. Nu is het tijd dat Twentse ouders thuis goede afspraken gaan maken."

Meer stress en minder bewegen

Uit de nieuwe Gezondheidsmonitor komen ook andere negatieve gevolgen van de coronacrisis naar voren. Zo bewogen Twentse jongeren in 2020 minder dan de jaren ervoor. Ook ervaart een kwart van de minderjarigen meer stress.

Hoewel meer minderjarigen drinken, zijn ze niet meer gaan roken. Ook is het gebruik van softdrugs gelijk gebleven.

In en om de Amerikaanse stad Minneapolis is opnieuw geprotesteerd vanwege de dood van Daunte Wright, die afgelopen weekend om het leven kwam nadat een agent hem had neergeschoten. De lokale politie zegt dat het er alle schijn van heeft dat het per ongeluk gebeurde, omdat de agent haar pistool aanzag voor een stroomstootwapen.

De dood van Wright, een zwarte man van 20, leidt al dagen tot een gespannen sfeer in Minneapolis. Ook omdat in de stad het proces gaande is tegen oud-agent Derek Chauvin, die terechtstaat voor de dood van George Floyd.

De politie heeft bodycambeelden van het doodschieten van Wright openbaar gemaakt, waarop te horen is dat de agent haar taser wilde gebruiken:

Wright werd volgens de politie staande gehouden omdat zijn kenteken was verlopen. Tijdens de controle kwamen de agenten erachter dat hij werd gezocht vanwege het wegblijven uit de rechtszaal toen hij terechtstond voor verboden wapenbezit en een vluchtpoging voor de politie.

In de nacht van zondag op maandag liepen protesten uit op vernielingen en confrontaties met de politie, maar vannacht leken de betogingen minder groot en minder gewelddadig. Wel werd een avondklok, die de autoriteiten vanwege de onrust hebben ingesteld, door een boze menigte genegeerd.

Daarop zette de politie flitsgranaten in om de groep demonstranten uiteen te drijven. "Handen omhoog! Niet schieten" scandeerden de betogers naar de oproeragenten.

Ook gisteravond zette de de politie traangas in:

Eerder op de avond werd een wake voor de doodgeschoten Wright gehouden. Daar werd de twintiger door zijn nabestaanden omschreven als een goedaardige vader die zich een slag in de rondte werkte om zijn 2-jarige zoon gelukkig te kunnen laten opgroeien.

"Mijn hart is gebroken. Ik mis hem enorm, en hij is nog maar één dag dood", zei zijn moeder in een toespraak. Ze gelooft niet dat Wright als gevolg van een vergissing om het leven is gekomen. Een halfbroer van Wright voegde daaraan toe: "Hij is overleden omdat de politie schietgraag is."

Herstel van vertrouwen

President Biden heeft iedereen opgeroepen de rust te bewaren. "Vreedzaam protest is begrijpelijk, maar voor geweld is er geen rechtvaardiging", zei hij vanuit het Witte Huis.

Op Twitter schrijft hij dat het onderzoek naar de dood van Wright moet worden afgewacht, maar dat "we in ieder geval moeten werken aan het herstel van het vertrouwen en ervoor moeten zorgen dat niemand boven de wet staat".

De pakweg 17.000 Nederlandse marktkooplieden zijn boos. Aan allerlei collega's in de horeca, detailhandel, evenementenbranche en sportsector wordt volgens hen perspectief geboden. "Maar hoor je weleens iets over de markt? Nooit, alsof we niet bestaan", zegt marktkoopman Paul Bol. "Daarom gaan we naar Den Haag om onze stem te laten horen." Dat protest is vandaag op het Malieveld.

Al meer dan een half jaar mogen op de warenmarkten alleen kaas, vlees, vis, brood, stroopwafels en andere etenswaren worden verkocht. Maar de duizenden ondernemers van non-food als beddengoed, gordijnen en kledingstoffen, staan al die tijd buitenspel. "Die zitten thuis. Belachelijk gewoon", zegt Bol in het NOS Radio 1 Journaal. "Op de markt in de buitenlucht is het hartstikke veilig, als je de regels maar naleeft. Je ziet het hier op de markt in Eindhoven hoe netjes alles gaat."

Wat Bol, organisator van het protest in Den Haag, vooral dwars zit is dat marktkooplieden in de media en door de politiek consequent worden genegeerd. "Zo lijkt het wel. We worden nauwelijks genoemd. Het is gewoon genoeg. Het is net alsof wij nergens bij horen. Wij willen ook genoemd worden door de politiek, meegenomen worden in de besluitvorming. Overal in de media, aan de tafels van de talkshows zie je allerlei gasten, behalve iemand die namens ons spreekt."

Niet alle marktlui staan achter de actie van vandaag. De branchevereniging van de ambulante handel, de CVAH, is niet gecharmeerd van de optocht vanochtend over de A12 richting het Malieveld. "In colonne rijden naar Den Haag, dat zien wij niet zo zitten", zegt de nieuwe voorzitter van de CVAH, Louise Wesselius.

"Wij zijn meer van het overleg, in gesprek gaan met de overheid. Maar natuurlijk geven we ook signalen af, dat hebben we in verschillende gemeentes kleinschalig op de markt ook gedaan om aan consumenten duidelijk te maken dat non-food graag wil terugkeren op de markt."

Bol vindt dat te slap: "Praten hebben we genoeg gedaan en dat heeft niets opgeleverd. Dat stadium zijn we wel voorbij. Je moet gehoord worden, gezien worden, er moet in het kabinet aan je gedacht worden. Daarom gaan we naar Den Haag."