De Britse schrijfster Sophie Kinsella is op 55-jarige leeftijd overleden. Kinsella werd het bekendst met haar Shopaholic-reeks, die wereldwijd populair was.

Kinsella, echte naam Madeleine Sophie Wickham, kampte sinds 2022 met een kwaadaardige hersentumor.

Later meer

Meerdere Gelderse gemeenten met kwetsbare natuurgebieden hebben niet voldoende middelen om toekomstige natuurbranden te bestrijden. Zo zijn waterbunkers soms leeg, of zijn ze moeilijk bereikbaar. De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland gaat samen met de gemeenten maatregelen nemen.

Zo zijn in Apeldoorn de bestaande voorzieningen om natuurbranden te bestrijden onvoldoende. Vooral bij Radio Kootwijk vormen de huidige waterbunkers een risico: ze zijn soms leeg, moeilijk bereikbaar of van onvoldoende kwaliteit, schrijft Omroep Gelderland. Bovendien zijn de bunkers niet in bezit van de gemeente. De brandweer kan daardoor niet altijd snel genoeg water krijgen bij een brand.

Om de situatie te verbeteren, gaat Apeldoorn 41 nieuwe waterputten aanleggen. De putten worden diep in de grond geboord en vullen zich automatisch met grondwater. Als de brandweer er water uit haalt, vult het peil automatisch aan, zodat meerdere voertuigen tegelijk kunnen blussen.

Elke put levert minstens 120 kubieke meter water per uur. "Dat is aanmerkelijk meer dan de normale brandkranen in bebouwd gebied die tussen de 30 en 60 kuub per uur leveren", zegt een woordvoerder namens de gemeente en de veiligheidsregio tegen de regionale omroep. Met elektrische pompen kan water omhoog worden gehaald.

Andere gemeenten

Apeldoorn is niet de enige gemeente waar de veiligheidsregio dit doet. In Gelderland zijn ook andere gemeenten met natuurgebieden geselecteerd. Ook in Putten, Epe, Harderwijk, Nunspeet en Brummen wil de organisatie extra natuurbrandmaatregelen uitvoeren, waaronder het boren van putten.

Volgens de Veiligheidsregio maakt klimaatverandering de maatregelen extra belangrijk. Droge periodes en hoge temperaturen zorgen dat planten en struiken snel kunnen ontvlammen. Wisselende regen- en droogteperiodes zorgen dat er veel brandbaar materiaal ligt. Hierdoor worden natuurbranden sneller groter en moeilijker te blussen.

Natuurbranden beheersbaar houden

Het project past in een bredere aanpak in de provincie Gelderland, waarbij allerlei partijen zoals de provincie, gemeenten en de drie veiligheidsregio's samenwerken om natuurbranden beheersbaar te houden.

Naast de extra waterputten probeert de provincie, met hulp van terreineigenaren, het landschap zo in te delen dat een brand beperkt blijft tot één gebied. Ook wordt gekeken naar de inrichting van de natuur, bijvoorbeeld welke soorten bomen goed kunnen overleven bij lange droge periodes.

De maatregelen moeten voorkomen dat natuurbranden in de provincie dusdanig groot worden dat ze moeilijk onder controle zijn te krijgen. In april was dat het geval, toen op de heide bij Ede een grote brand uitbrak door een oefening van de Koninklijke Landmacht. Door de harde wind en de droge grond breidde het vuur zich snel uit.

In totaal werden zo'n 500 brandweermensen uit verschillende regio's ingezet om het vuur te bestrijden. Ook Defensie schoot te hulp met een Chinook, die in totaal 182.000 liter water nodig had om het vuur te bestrijden.

Verspreid over Nederland zijn gemeenten naarstig op zoek naar wegen om het gebruik van fatbikes aan banden te leggen.

Zij volgen daarmee het voorbeeld van Enschede, die vooroploopt in de strijd tegen de fiets met dikke banden. De Twentse gemeente was de eerste in Nederland die het plan voor een verbod op de fietsen in de binnenstad door de raad kreeg. Daarmee loopt Enschede vooruit op eventuele landelijke wetgeving.

'Scooter vermomd als fiets'

Wethouder Marc Teutelink presenteerde gisteravond eerste ideeën over mogelijkheden om de fietsen te weren. Enschede kiest ervoor om fatbikes uit het winkelgebied te weren tijdens openingstijden. Dat zou juridisch haalbaar zijn, zei Teutelink gisteravond bij de raadsvergadering. Raadsleden noemden de fatbike eerder een "scooter vermomd als fiets".

"We hebben dit voorstel gepolst bij de politie, bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en bij mensen met een juridische achtergrond", zegt Teutelink. Hij is trots dat Enschede vooroploopt in de aanpak van de fatbike-overlast. "Het is echt pionieren."

Helmplicht

Meer gemeenten worstelen met het vraagstuk om fatbikes aan banden te leggen. Amsterdam kondigde vorige maand net als Enschede onderzoek aan naar plaatselijke verbanning, bijvoorbeeld in het Vondelpark. Amsterdam definieert een fiets als fatbike als de banden breder dan 7 centimeter zijn.

Die definitie kan het Rijk niet geven. Landelijk beleid blijft uit: het ministerie van Infrastructuur zegt na verschillende onderzoeken dat het juridisch onuitvoerbaar is. Fabrikanten zouden de regels makkelijk kunnen omzeilen met aanpassingen aan de fietsen. Wel komt er vanaf 2027 waarschijnlijk een helmplicht voor jongeren tot 18 jaar op fat- en e-bikes.

Plaatselijk verbod

Ondanks het gebrek aan regels, proberen tal van gemeenten toch om de overlast van fatbikes te verminderen.

In Groningen wordt vanavond gepraat om in navolging van Enschede en Amsterdam te onderzoeken of de fietsen op bepaalde plekken geweerd kunnen worden. Ook de Utrechtse raad stemde in meerderheid in met onderzoek naar een fatbikeverbod binnen de singels en parken. Volgens raadsleden neemt de overlast van en aantal ongelukken door de fietsen toe.

De gemeente Breda heeft onlangs ingestemd met een motie die de wethouder vraagt om uit te zoeken of een plaatselijk fatbikeverbod mogelijk is. "Er zijn plekken in Breda waar echt veel overlast is. Ik krijg wekelijks meerdere berichten van incidenten", zegt wethouder Eddie Förster (Ruimtelijke ordening).

In de gemeente Hoogeveen, in Drenthe, leeft de vraag over wat te doen met fatbikes "heel erg", laat een woordvoerder weten. "Onze aanpak is nu een combinatie van preventie en handhaving, We zouden graag andere manieren inzetten om het roekeloze gedrag van vaak jonge fatbikerijders te beteugelen."

Alle fietsen

De gemeente Almelo denkt na over een geheel fietsverbod in het winkelgebied. De VVD diende afgelopen zomer een motie in om enkel fatbikes te weren uit het centrum, maar een meerderheid stemde tegen. "Een meerderheid vindt dat we niet kunnen zien wat een fatbike is", zegt initiatiefnemer van de motie Ger Vermeulen van de VVD. "Dan denk ik: we zijn toch niet gek, je ziet dat toch?"

Nu overweegt het gemeentebestuur dus een algeheel fietsverbod in het centrum. "Zo tref je ook de fatbikes", zegt Vermeulen. Hij vindt het jammer dat de motie om het verbod alleen op fatbikes te richten niet is aangenomen. "Want je treft nu ook mensen die slecht ter been zijn en afhankelijk zijn van een fiets."

Wethouder Van Rees (Openbare ruimte) is bezig met onderzoek naar deze maatregel. Hij steunde de eerste motie van de VVD niet. "Ik vermoed dat een verbod op fatbikes juridisch niet haalbaar is", zegt hij. "Overlast komt bovendien niet alleen van fatbikes. Ook van bijvoorbeeld voedselbezorgers op normale elektrische fietsen."

Ook Zoetermeer kijkt naar een algeheel fietsverbod in winkelgebieden. "Het is anders juridisch niet mogelijk", zegt een woordvoerder. De gemeente wil bovendien strenger optreden bij overtredingen. Over het plan wordt later gestemd door de gemeenteraad.

Februari

De raad van Enschede stemt eind januari over het voorstel van gisteravond. Als een meerderheid voor is, zijn fatbikes vanaf februari niet meer welkom in het winkelgebied tijdens openingstijden. Andere fietsen wel.