De gemeente Amsterdam komt met aanvullende maatregelen om de druk van toerisme op de binnenstad terug te dringen. De toeristenbelasting is nu al de hoogste in Europa, maar gaat mogelijk nog verder omhoog, schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad.

Ook komt er meer geld beschikbaar voor een vastgoedfonds waarmee panden kunnen worden aangekocht. En het college wil een vergunningsplicht invoeren voor nieuwe toeristische winkels.

Verhoging toeristenbelasting

In de brief schrijft het college dat het aantal overnachtingen voor het derde jaar op rij boven het gestelde maximum van twintig miljoen is gekomen. De toeristenbelasting van 12,5 procent is blijkbaar niet genoeg geweest om onder die twintig miljoen te blijven.

Vanaf 1 januari 2026 bedraagt de toeristenbelasting 33,5 procent. Die verhoging is puur het gevolg van de btw-verhoging voor hotels van 9 naar 21 procent door het kabinet. Als die btw-verhoging er niet voor zorgt dat het aantal toeristenovernachtingen onder de twintig miljoen zakt, kan dat voor het college aanleiding zijn om de belasting vanaf 1 januari 2027 verder te verhogen, aldus de brief.

Vermakelijkheidsbelasting

De gemeente wil ook grip krijgen op dagjesmensen. Daarbij wordt gedacht aan de uitbreiding van een vermakelijkheidsbelasting naar meer sectoren. Zo'n belasting is er nu al voor rondvaarten en evenementen. Waar het college precies aan denkt, wordt niet toegelicht. Die belasting mag in ieder geval niet ten koste gaan van het cultuuraanbod, aldus de brief.

Onderzocht wordt nog of de gemeente nieuwe commerciële attracties in en rond het centrum kan beperken.

Vastgoedfonds en vergunningsplicht

Amsterdam heeft een vastgoedfonds waarmee panden kunnen worden aangekocht. De stad heeft daardoor zeggenschap over wat er met die panden gebeurt.

In dat vastgoedfonds zit nu 5 miljoen euro, maar dat is niet genoeg om de leefbaarheid van de binnenstad op lange termijn te verbeteren, aldus de raad. Extra inkomsten uit een verhoging van de toeristenbelasting kunnen deels worden gebruikt om het vastgoedfonds te vullen en dus meer panden aan te kopen.

Een andere maatregel is een vergunningsplicht voor toeristische detailhandel in de binnenstad. Het college constateert dat in de binnenstad ondernemers actief zijn die belastingregels en werknemersrechten omzeilen en zich niet houden aan regels van de voedsel- en warenautoriteiten, terwijl bonafide ondernemers door oneerlijke concurrentie uit de binnenstad worden verdrongen. Dat gaat ten koste van de leefbaarheid. Een vergunningenstelsel biedt de gemeente de mogelijkheid om te onderzoeken of een ondernemer die een winkel wil openen bonafide is.

Een groep prominente Afro-Surinamers eist dat koning Willem-Alexander en koningin Máxima een krans leggen bij het standbeeld van Kwakoe, een slavernijmonument in Paramaribo. Het koningspaar is volgende week in Suriname voor een staatsbezoek. Een bezoek aan het slavernijmonument is niet in het programma opgenomen.

"Voor ons in Suriname is dit het nationale monument dat 'Nooit meer slavernij' uitdraagt", zegt Henry Strijk, die het woord voert namens de groep, tegen persbureau ANP. Het standbeeld van Kwakoe symboliseert de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863. "Juist daar wordt geen krans gelegd. Dat hoort niet."

Het koningspaar legt volgende week wel een krans bij een ander monument: het beeld van Mama Sranan ('Moeder van Suriname'), dat symbool staat voor de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname.

Gesprekspartners

Strijk stelt de eis samen met onder anderen Kortensia Sumter-Griffith en Iwan Wijngaarde. Zij vertegenwoordigen bewegingen die jaarlijks stilstaan bij het slavernijverleden van Suriname. Sumter-Griffith en Wijngaarde waren ook gesprekspartners van de Nederlandse regering in aanloop naar de excuses voor het slavernijverleden die toenmalig premier Rutte in december 2022 maakte.

De Surinaamse vicepresident Gregory Rusland heeft zich bij de eis aangesloten. "Het zou dus een belangrijk signaal zijn als de koning ruimte zou vinden in het programma om het monument te bezoeken", zegt Rusland tegen dagblad De Ware Tijd. Een kranslegging mag volgens de prominenten ook niet vergeten worden door Suriname zelf. "Het zegt iets over hoe wij ons verleden erkennen en hoe wij onze waardigheid bewaken."

'In afstemming met gastland'

De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) laat vanmiddag weten niet op de hoogte te zijn van de eis van de groep. Volgens de RVD vindt de kranslegging bij Mama Sranan "in afstemming met het gastland plaats".

De dienst verwijst naar de programmaonderdelen van het staatsbezoek waarin aandacht is voor het slavernijverleden. Naast de kranslegging bij Mama Sranan spreekt het koningspaar met nazaten van tot slaaf gemaakten en bezoeken ze een voormalige koffie- en cacaoplantage.

Het driedaagse staatsbezoek begint maandag.

NRC rectificeert de eigen berichtgeving over voormalig informateur Hans Wijers. De krant schreef meerdere verhalen over uitlatingen van de D66'er, maar zegt daar "niet meer volledig voor te kunnen instaan". De berichtgeving leidde tot het opstappen van Wijers.

NRC heeft de oud-informateur excuses aangeboden en biedt ook verontschuldigingen aan de lezers aan. De krant schreef kort na het aantreden van de informateur dat Wijers op de avond van de verkiezingen VVD-leider Yesilgöz een "leugenaar" had genoemd.

"We wekten de indruk dat we meer bronnen hadden die Wijers 'leugenaar' hoorden zeggen dan we in werkelijkheid hadden", aldus hoofdredacteur Patricia Veldhuis in een verantwoording. Ze schrijft ook dat de Volkskrant meer bronnen heeft gesproken die zeggen dat Wijers de VVD-leider geen leugenaar heeft genoemd.

Volgens Veldhuis is de onderbouwing van het verwijt aan het adres van Wijers "daarmee niet houdbaar en daaruit volgt ook dat we niet meer volledig kunnen instaan voor onze berichtgeving over informateur Wijers".

De krant heeft bij drie verhalen de tekst toegevoegd: "NRC kan niet instaan voor de zorgvuldige totstandkoming van dit artikel." Hoofdredacteur Veldhuis noemt de kwestie voor NRC "uiterst pijnlijk, maar noodzakelijk voor onze zorgvuldige, betrouwbare en op feiten gebaseerde journalistiek".