Verspreid over Nederland zijn gemeenten naarstig op zoek naar wegen om het gebruik van fatbikes aan banden te leggen.

Zij volgen daarmee het voorbeeld van Enschede, die vooroploopt in de strijd tegen de fiets met dikke banden. De Twentse gemeente was de eerste in Nederland die het plan voor een verbod op de fietsen in de binnenstad door de raad kreeg. Daarmee loopt Enschede vooruit op eventuele landelijke wetgeving.

'Scooter vermomd als fiets'

Wethouder Marc Teutelink presenteerde gisteravond eerste ideeën over mogelijkheden om de fietsen te weren. Enschede kiest ervoor om fatbikes uit het winkelgebied te weren tijdens openingstijden. Dat zou juridisch haalbaar zijn, zei Teutelink gisteravond bij de raadsvergadering. Raadsleden noemden de fatbike eerder een "scooter vermomd als fiets".

"We hebben dit voorstel gepolst bij de politie, bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en bij mensen met een juridische achtergrond", zegt Teutelink. Hij is trots dat Enschede vooroploopt in de aanpak van de fatbike-overlast. "Het is echt pionieren."

Helmplicht

Meer gemeenten worstelen met het vraagstuk om fatbikes aan banden te leggen. Amsterdam kondigde vorige maand net als Enschede onderzoek aan naar plaatselijke verbanning, bijvoorbeeld in het Vondelpark. Amsterdam definieert een fiets als fatbike als de banden breder dan 7 centimeter zijn.

Die definitie kan het Rijk niet geven. Landelijk beleid blijft uit: het ministerie van Infrastructuur zegt na verschillende onderzoeken dat het juridisch onuitvoerbaar is. Fabrikanten zouden de regels makkelijk kunnen omzeilen met aanpassingen aan de fietsen. Wel komt er vanaf 2027 waarschijnlijk een helmplicht voor jongeren tot 18 jaar op fat- en e-bikes.

Plaatselijk verbod

Ondanks het gebrek aan regels, proberen tal van gemeenten toch om de overlast van fatbikes te verminderen.

In Groningen wordt vanavond gepraat om in navolging van Enschede en Amsterdam te onderzoeken of de fietsen op bepaalde plekken geweerd kunnen worden. Ook de Utrechtse raad stemde in meerderheid in met onderzoek naar een fatbikeverbod binnen de singels en parken. Volgens raadsleden neemt de overlast van en aantal ongelukken door de fietsen toe.

De gemeente Breda heeft onlangs ingestemd met een motie die de wethouder vraagt om uit te zoeken of een plaatselijk fatbikeverbod mogelijk is. "Er zijn plekken in Breda waar echt veel overlast is. Ik krijg wekelijks meerdere berichten van incidenten", zegt wethouder Eddie Förster (Ruimtelijke ordening).

In de gemeente Hoogeveen, in Drenthe, leeft de vraag over wat te doen met fatbikes "heel erg", laat een woordvoerder weten. "Onze aanpak is nu een combinatie van preventie en handhaving, We zouden graag andere manieren inzetten om het roekeloze gedrag van vaak jonge fatbikerijders te beteugelen."

Alle fietsen

De gemeente Almelo denkt na over een geheel fietsverbod in het winkelgebied. De VVD diende afgelopen zomer een motie in om enkel fatbikes te weren uit het centrum, maar een meerderheid stemde tegen. "Een meerderheid vindt dat we niet kunnen zien wat een fatbike is", zegt initiatiefnemer van de motie Ger Vermeulen van de VVD. "Dan denk ik: we zijn toch niet gek, je ziet dat toch?"

Nu overweegt het gemeentebestuur dus een algeheel fietsverbod in het centrum. "Zo tref je ook de fatbikes", zegt Vermeulen. Hij vindt het jammer dat de motie om het verbod alleen op fatbikes te richten niet is aangenomen. "Want je treft nu ook mensen die slecht ter been zijn en afhankelijk zijn van een fiets."

Wethouder Van Rees (Openbare ruimte) is bezig met onderzoek naar deze maatregel. Hij steunde de eerste motie van de VVD niet. "Ik vermoed dat een verbod op fatbikes juridisch niet haalbaar is", zegt hij. "Overlast komt bovendien niet alleen van fatbikes. Ook van bijvoorbeeld voedselbezorgers op normale elektrische fietsen."

Ook Zoetermeer kijkt naar een algeheel fietsverbod in winkelgebieden. "Het is anders juridisch niet mogelijk", zegt een woordvoerder. De gemeente wil bovendien strenger optreden bij overtredingen. Over het plan wordt later gestemd door de gemeenteraad.

Februari

De raad van Enschede stemt eind januari over het voorstel van gisteravond. Als een meerderheid voor is, zijn fatbikes vanaf februari niet meer welkom in het winkelgebied tijdens openingstijden. Andere fietsen wel.

Pizza, pasta, risotto en tiramisu, het zijn allemaal gerechten uit de wereldwijd bekende en geliefde Italiaanse keuken. Vanaf vandaag staat die keuken op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de VN-organisatie Unesco. Het is een lijst met belangrijke tradities die nooit verloren mogen gaan.

Bij de vermelding werden geen specifieke gerechten, recepten of regionale specialiteiten genoemd. De nadruk ligt op het culturele belang dat Italianen hechten aan de rituelen van koken en eten, zoals de zondagse familielunch, de traditie waarbij grootmoeders hun kleinkinderen leren hoe ze tortellinideeg moeten vouwen en zelfs het samenkomen om een maaltijd te delen.

Luca Adámo, de eigenaar van Trattoria Enoteca in Haarlem die dit jaar is uitgeroepen tot het beste Italiaanse restaurant van Nederland, herkent die enorme belangstelling voor eten van Italianen. "Het is gewoon iets waar ze continu mee bezig zijn", zei hij in het Radio 1 Journaal.

"Ik weet nog dat ik vroeger met mijn ouders op vakantie in Italië was. Dan lag ik op het strand naast een familie met Italianen en het enige dat ik de hele dag hoorde, was hoe ze bepaalde gerechten maakten. Die gesprekken gingen gewoon de hele dag door, over niks anders dan eten. Het zit zo in die cultuur verweven dat eten superbelangrijk is."

Er zijn in Italië twintig regio's en in iedere regio hebben ze een iets andere keuken. Al die keukens hebben volgens Adámo één ding gemeen: ze zijn er meester in om met weinig ingrediënten een mooi gerecht te maken. "Om een idee te geven, pasta is eigenlijk bloem en water. En daarmee kunnen ze iets heel moois toveren."

Hij vindt het dan ook terecht dat de Italiaanse keuken nu op de Unesco-lijst is gezet. "De passie waarmee de Italianen koken, is heel anders dan in de rest van de wereld. Dus ja, ik vind het een mooi initiatief."

Ceebu Jen-traditie

Ook premier Giorgia Meloni juicht de erkenning toe, die volgens haar een eerbetoon is aan de Italianen en hun nationale identiteit. "Want voor ons Italianen is de keuken niet zomaar eten of een verzameling recepten. Het is veel meer: het is cultuur, traditie, werk, rijkdom", zegt ze in een verklaring.

Het is niet de eerste keer dat de keuken van een land of streek op de Unesco-lijst komt van immaterieel cultureel erfgoed. Sinds 2010 staan ook de "gastronomische maaltijden van de Fransen" op de lijst en de laatste jaren werden onder meer de cidercultuur van de Spaanse regio Asturië, de culinaire Ceebu Jen-traditie uit Senegal en de manier van kaasmaken in Minas Gerais in Brazilië toegevoegd.

Andere toevoegingen dit jaar aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed zijn onder meer het hindoeïstische festival Diwali uit India, mandenvlechttradities uit Polen, de zwembadcultuur in IJsland en de traditie van Belgische staafmarionetten.

De Europese politiedienst Europol heeft een Nederlander op de lijst met meest gezochte criminelen gezet. Het gaat om een 57-jarige man die is veroordeeld voor drugshandel.

Brian Y. werd in 2023 veroordeeld tot twee jaar cel omdat hij in 2017 cocaïne had gesmokkeld vanuit Suriname, via Schiphol. Volgens Europol kan hij gewapend zijn en is hij gevaarlijk.

Naast de Nederlander zijn ook zeventien andere voortvluchtige criminelen aan de 'EU Most Wanted'-lijst toegevoegd. In totaal staan er nu vijftig mensen op de lijst.

Jos L.

Naast de nieuwe Nederlander staan er nog twee Nederlanders op de lijst. Een van hen is Jos L., die ook bekendstaat als Bolle Jos. Hij staat sinds 2022 op de lijst. Naar verluidt zit hij nog steeds in Sierra Leone.

Vorig jaar werd ook Wim B. toegevoegd. België zoekt hem. B. is veroordeeld tot 29 jaar cel voor de moord op zijn vriendin in 2008 in hun woning in de Vlaamse gemeente Merksplas.

Al 172 arrestaties

De lijst met meest gezochte criminelen bestaat sinds 2016. Sindsdien zijn er mede dankzij de site 172 voortvluchtigen opgepakt. 54 van deze arrestaties waren een rechtstreeks gevolg van een binnengekomen tip.