De klimaattop in Brazilië lijkt tot in de late uurtjes door te moeten, of zelfs tot voorbij de deadline nodig te hebben om tot een deal te komen. De vraag is of er überhaupt een deal komt. Want er wordt inmiddels, onderhandelingstactiek of niet, zelfs hardop uitgesproken dat de landen het misschien wel helemaal niet tot een akkoord weten te brengen.

Reden voor de hoogoplopende discussie aan het einde van de top is de concepttekst die het Braziliaanse voorzitterschap van de top vanochtend vroeg publiceerde. Daarin is de veelbesproken routekaart om fossiele brandstoffen af te bouwen niet opgenomen, tot grote irritatie van landen die dit een heel belangrijk onderdeel vinden van de top. Ook de EU wil dat er meer wordt gedaan om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.

Andersom eisen met name de armere landen dat er vanuit de rijke landen meer geld beschikbaar komt voor klimaatadaptatie, dus bijvoorbeeld voor het verhogen van dijken of klimaatbestendig maken van wegen en woonwijken. Drie keer zoveel geld willen ze daarvoor. Zonder tegemoetkoming van de rijke landen ook geen toezeggingen over het verminderen van de uitstoot, houden de arme landen vol.

'Zwakke deal'

Eurocommissaris Hoekstra van Klimaat windt er geen doekjes om in een korte toespraak die hij achter gesloten deuren hield, maar bij hoge uitzondering heeft laten publiceren op de website van de Europese Commissie. De concepttekst die er lag, zou betekenen dat de top zou worden afgesloten met een zwakke deal, vindt hij. "Onder geen enkele omstandigheid gaan we dit accepteren", waarschuwt hij. "Liever geen deal dan een slechte deal", klinkt het achter de schermen.

Hoekstra hekelt dat er in de concepttekst niet wordt gerept over ambitieuzere klimaatdoelen, over wetenschap of over het uitfaseren van fossiele brandstoffen. "Het probleem wordt steeds groter, maar we leggen de lat steeds lager. Dit is onacceptabel", zegt hij in zijn toespraak.

Juist voor de EU is het onder meer pijnlijk dat alle verwijzingen naar het uitfaseren van fossiele brandstoffen zijn geschrapt uit de conceptversie van de tekst op de laatste dag van de top. In reactie op het relatief onverwachte plan om een 'routekaart' te maken om van de fossiele brandstoffen af te komen, reageerde hij positief. Wellicht zou hij het geen routekaart noemen, maar het idee achter het plan stond hem aan.

Dat gevoel hadden zo'n 80 andere landen ook in meer of mindere mate. Ook zij steunden het plan. Een deel van die landen schaarde zich ook achter het voornemen van Colombia en minister Hermans van Klimaat en Groene Groei om een speciale top te organiseren voor de afbouw van fossiele brandstoffen.

Saudi-Arabië

Voor een deel van de gas- en olieproducerende landen zijn de ambitieuze uitfaseerplannen voor fossiele brandstoffen onacceptabel. In het bijzonder Saudi-Arabië wordt genoemd als partij die traineert en blokkeert.

Of een succes op de top daadwerkelijk geblokkeerd zal worden door alle onenigheid die nog altijd niet is opgelost, zal nog wel even de vraag blijven. Historisch gezien rolt er vrijwel altijd een akkoord uit de klimaattop, hoe teleurstellend dat resultaat voor de betrokken partijen soms ook is. Achter gesloten deuren onderhandelen de partijen nog verwoed verder om tot een deal te komen.

Eurocommissaris Hoekstra is enige tijd terug gezien bij de deur van het voorzitterschap van de klimaattop, waar hij naar binnen is gegaan. Buiten het zicht van de mensenmassa die daar voor de deur staat te posten, zullen de Brazilianen vanavond of wellicht dit weekend laten zien of hun klimaatdiplomaten inderdaad zo behendig zijn als vooraf werd gedacht.

Lale Gül vreest voor het stoppen van haar persoonsbeveiliging. De schrijfster zegt te hebben gesproken met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en die heeft volgens haar besloten haar beveiliging op korte termijn stop te zetten.

"Ik heb vannacht geen oog dichtgedaan door dit besluit. Ik wil niet alleen op het Media Park lopen zonder beveiliging", zegt ze tegen het ANP.

Volgens de schrijfster geeft de NCTV als reden dat de dreigementen online zijn en niet serieus genomen moeten worden. Ze zegt dat ze die argumentatie niet begrijpt en dat ze de beslissing zal aanvechten. "Ik heb meer dreiging dan ooit tevoren. Zij besloten mij destijds in de beveiliging te zetten."

Begin augustus werden twee mannen opgepakt voor het bedreigen van Gül. Later die maand werd nog een derde man gearresteerd. Gül zegt dat de mannen concrete plannen hadden om haar iets aan te doen.

Onderduiken

"Het waren zulke empathieloze mensen die ik gisteren sprak", zegt ze over haar gesprek met de NCTV. "Nederland leert nooit van haar fouten. Na Peter R. de Vries, na Pim Fortuyn, na Theo van Gogh, het boeit ze geen ene moer. Ze laten me zomaar vallen. Mevrouw Gül, het is vanaf nu uw eigen verantwoordelijkheid."

De NCTV laat aan het ANP weten niet te reageren op individuele zaken.

De 28-jarige Gül heeft al sinds het verschijnen van haar debuutroman Ik ga leven in 2021 last van bedreigingen vanuit de extremistisch-islamitische hoek. De Turks-Nederlandse opiniemaker dook als gevolg daarvan onder. In het boek schrijft ze over de beklemming van opgroeien in een streng-islamitisch gezin.

Bekende namen in de Nederlandse muziekwereld reageren geschrokken op het plotselinge overlijden van zanger René Karst. Uit de reacties en de vele steunbetuigingen op sociale media wordt duidelijk hoe groot de betrokkenheid van de 59-jarige Karst was bij de muziekindustrie en dat hij oog had voor zijn omgeving.

De Drentse zanger werd bekend met feestnummers als Supergave tijd (2007), Liever te dik in de kist (2016) en Atje voor de sfeer (2019). Hij was ook actief als liedjesschrijver en werkte met veel Nederlandse artiesten samen.

"Hij was ook altijd bezig om nieuw talent een platform te geven. Hij was een manusje van alles in de muziekwereld. Iedereen kon bij hem terecht voor raad en daad", zegt vriend en collega-zanger Stef Ekkel tegen de NOS. Met Ekkel maakte Karst Liever te dik in de kist, de hit waarmee hij landelijk doorbrak.

'Een van de meest geliefde mensen'

"De troubadour is niet meer... rust zacht lieve René Karst", schrijft zanger Jan Smit op Instagram. Zijn zus, zangeres Monique Smit, omschrijft Karst als "een geweldige artiest en bovenal een lieve man". "Dank voor altijd een luisterend oor en goede adviezen, de mooiste teksten, gedichten en liedjes."

Zanger Wolter Kroes zegt op Instagram veel verdriet te hebben van het overlijden van Karst. "René was een van de meest geliefde mensen uit ons vak." "Mijn hart huilt, één van de liefste, attentste collega's, die ons allemaal zo dierbaar is", schrijft ook zangeres Samantha Steenwijk.

"Rust zacht lieve René, bedankt voor alle tijd, wijsheid en muzikaliteit die we samen hebben gedeeld", reageert zanger Frans Duijts.

Samenleving

Bekenden omschrijven Karst als "kunstenaar op zijn gitaar" en als iemand die bovenal iets wilde betekenen voor een ander.

Voorafgaand aan zijn doorbraak als muzikant was hij een periode gemeenteraadslid voor het CDA in zijn woonplaats Hoogeveen. Vanaf 2019 was hij ambassadeur voor de Stichting Lezen en Schrijven en sinds vorig jaar ook voor de CliniClowns.

"Het overlijden van René Karst raakt ons allemaal in Hoogeveen", laat burgemeester Martijn Breukelman aan RTV Drenthe weten. "René was een echte trots van onze stad: een getalenteerde muzikant, een betrokken inwoner en iemand die altijd zijn Hoogeveense hart liet zien. We zullen hem herinneren om zijn muziek en zijn inzet voor de samenleving."

Theaterachtergrond

Zijn betrokkenheid nam hij ook mee naar het podium, zegt Willie Oosterhuis, organisator van feesten met Nederlandstalige muziek. "Je hebt artiesten... die komen langs, doen hun ding en zijn weg. Als René kwam, dan was hij er. Dan had hij aandacht voor iedereen."

Zelf bleef Karst ingetogen, stelt zanger Anton Geerts van feestduo de Dikdakkers: "Als wij op het podium komen dan is dat met heel veel bombarie. Dat was met René niet. Hij was nog altijd die troubadour met die gitaar."

Het had volgens Ekkel en Oosterhuis alles te maken met zijn theaterachtergrond en de wil om verhalen te vertellen. De zanger begon zijn loopbaan in het theater als Duo Karst, samen met zijn moeder. Binnenkort zou hij starten met een nieuwe theatertour.

"Toen Liever te dik in de kist zo explodeerde, leerde René ineens een heel andere kant van de muziek kennen. Hij stond in plaats van in de theaters ineens in de feesttenten. Dat vond hij prachtig", zegt Ekkel.

Toch was het theater in de liedjes van Karst nooit ver weg, benadrukt zijn muzikale vriend. "Zijn liedjes waren nooit standaardliedjes. Het waren goed doordachte teksten."