Het is de grootste reorganisatie in meer dan vijftien jaar: ruim 5200 banen verdwijnen bij ABN Amro, zo werd vanochtend bekend. "Een personeelsreductie bij ABN Amro was verwacht, maar dat het er zo veel zouden zijn slaat in als een bom", zegt vakbond De Unie. Een reorganisatie van "ongekende omvang", zo oordeelt de FNV en het CNV spreekt van een "onaangename verrassing".

De reactie op de beurs was positief. Op de AEX won het aandeel ABN Amro vandaag zo'n zes procent en sloot op ruim 28 euro.

Nog altijd heeft de Nederlandse Staat na de nationalisatie van de bank een rekening openstaan van bijna 8,3 miljard euro.

Om quitte te spelen, zouden de nog resterende 164 miljoen overheidsaandelen voor zeker 50 euro per aandeel verkocht moeten worden. Begin dit jaar kostte het aandeel ABN Amro nog zo'n 15 euro.

Een op de vijf weg

ABN Amro wil een vijfde van het aantal banen schrappen. De bank verwacht zo zijn positie in Europa te verstevigen. Mensen die hun baan verliezen, krijgen hulp bij het vinden van ander werk.

"We zijn keihard geraakt, onze leden zijn geschrokken", zegt voorzitter Reinier Castelein van De Unie. De FNV noemt het "onbegrijpelijk dat een bank die jaar op jaar miljardenwinsten maakt" opnieuw op zo'n grote schaal werknemers de laan uitstuurt.

Unie-voorzitter Castelein zegt dat voor de bank een tijdperk is aangebroken van meer winst maken ten koste van het personeel. "ABN wil zich losmaken van de overheid en daar hoort een stevige koers bij. Dat betekent rendement maken en dat doe je dus met minder mensen."

Positie verstevigen

ABN Amro doet dit ook om de eigen positie in de Europese bankenwereld te versterken, zegt Harald Benink, hoogleraar Banking en Finance op de Universiteit van Tilburg.

Verschillende Nederlandse ministers van Financiën hebben de afgelopen jaren buitenlandse banken buiten de deur gehouden die belangstelling toonden in een overname van ABN Amro. In september deden nog geruchten de ronde dat het Belgische KBC zijn oog op ABN Amro had laten vallen.

Volgens Benink zal de buitenlandse interesse in een overname van ABN Amro de komende jaren alleen maar groter worden. "En dan moet je als bank zorgen dat je zo sterk en efficiënt mogelijk bent, en geen doelwit wordt voor overnames."

De nieuw aangetreden bestuursvoorzitter Marguerite Bérard herhaalde vanmorgen in gesprek met de NOS dat ABN Amro een "erg sterke bank is die nog sterker kan worden en zelfstandig zal blijven."

Een concurrent die ABN Amro wil kopen kon dat lange tijd relatief goedkoop doen. Dat komt doordat de beurswaarde van ABN Amro ongeveer 20 procent lager ligt dan de werkelijke waarde van de bank. Bij ING is dat juist andersom. Daar ligt de beurswaarde juist zo'n 25 procent boven de werkelijke waarde van de bank.

Hoge kosten

De reden voor de lage waardering is de winstgevendheid van ABN Amro, die flink gedrukt wordt door de hoge kosten. Tegenover elke verdiende euro staan zo'n 60 cent aan kosten. Bij de Nederlandse divisie van ING worden per euro iets meer dan 42 cent aan kosten gemaakt.

"De hele sector verandert. Banken moeten wel efficiënter worden, anders hebben ze geen kans van slagen", zegt Benink. "Als je een zwakkere bank bent, is de kans dat je zelf overgenomen wordt groter. Als je je kosten dan drukt, door personeel te laten gaan, maak je jezelf sterker, en je waardering op de beurs dus hoger", zegt Benink.

ABN Amro is intussen zelf ook bezig om zijn eigen positie te verstevigen zodat de kans op overnames steeds kleiner wordt. Dit jaar deed de bank zelf al twee grote overnames. In Duitsland werd de bank Hauck Aufhäuser Lampe gekocht, en deze maand werd het Nederlandse NIBC overgenomen.

Een moeder en dochter uit Boxtel zijn onwel geworden nadat ze nietsvermoedend bonbons hadden gegeten waar cannabis in bleek te zitten. De chocolade was achtergelaten door gasten in een B&B van de dochter. "Ik dacht: ik ga dood."

De 73-jarige Mieke van Vugt en haar dochter Katja vonden de bonbons tijdens het schoonmaken van de B&B. De accommodatie was onlangs nog gebruikt door gasten. Terwijl Mieke in de keuken bezig was, zag ze iets in de koelkast liggen. "Ik zag twee bonbons liggen en dacht dat de mensen ze waren vergeten. Die waren dus mooi voor ons, dacht ik", vertelt ze aan Omroep Brabant.

Moeder en dochter namen even pauze, dronken een bakje koffie en namen allebei een van de gevonden bonbons. "Ik dacht dat mijn moeder ze van huis meegenomen had", vertelt dochter Katja van Vugt.

De vrouwen kunnen inmiddels lachen om hun trip:

Kort daarna gingen ze weer aan de slag. Maar na een uurtje voelde Mieke zich steeds slechter worden. "Ik werd helemaal slap en zakte door mijn benen", vertelt ze. "Ik voelde me akelig en zei tegen Katja: 'Ik ben niet goed, ik ben niet goed.'" Na wat aarzelen besloten ze de huisarts te bellen en daar konden ze direct terecht.

Eenmaal in de spreekkamer spookte er van alles door haar hoofd, zegt Mieke. "Ik dacht: ik ga dood, dit red ik niet. Ik moet mijn ogen zeker niet sluiten, want dan is het afgelopen. Ik zag alleen maar mijn zus, die al overleden is." Ook bij Katja, die ook een bonbon op had, sloeg de paniek toe. "Die werd echt versterkt op een manier die ik niet ken bij mezelf."

De dokter dacht eerst aan hyperventilatie, maar dat geloofde Mieke niet. "Daar heb ik nooit last van gehad." Later kreeg ze een helder moment en dacht aan de bonbons. "Zou daar iets mee zijn?", vroeg ze zich af.

Lachkicks

Ze vertelt het haar dochter, die daarop de app van de B&B opent en een bericht van de gasten ziet: "Beste Katja, we hebben een geweldig verblijf gehad. We zijn twee bonbonnetjes vergeten in de koelkast. Wees hier voorzichtig mee, er zit cannabis in", schreven ze.

Voor beide vrouwen vielen de puzzelstukjes in elkaar en was er opluchting. "We zaten gewoon in een keiharde trip. Toen we thuis waren, hebben we verschillende lachkicks gekregen. We bleven maar lachen", zegt Katja. "We hebben gelijk friet met mayonaise en frikandellen gehaald. Vettig eten blijkt goed te zijn", zegt Mieke.

Moeder en dochter zijn blij dat het goed afliep en zien er samen de humor van in. Mieke: "Ik ben 73 jaar en dan in een trip belanden. Ik heb het meegemaakt! Maar absoluut nooit en nooit meer."

Ze neemt het de gasten wel kwalijk. "Ik vind het onverantwoord van de mensen die hier gezeten hebben en dit hebben achtergelaten. Dat is het eerste waar je aan moet denken als je vertrekt. Stel je voor dat hier kinderen waren", zegt ze.

Koning Willem-Alexander heeft in Amsterdam het Suriname Museum officieel geopend. De koning onthulde een plaquette en prees het doorzettingsvermogen van de mensen die het nieuwe museum door "vier jaar keihard werken" mogelijk hebben gemaakt.

"Het is een heel bijzondere dag", zei Willem-Alexander, die daarbij benoemde dat Suriname vandaag precies vijftig jaar geleden onafhankelijk werd van Nederland. De koning feliciteerde het land met vijftig jaar onafhankelijkheid en zelfstandigheid.

Na de opening kreeg hij een korte rondleiding. In het 1300 vierkante meter grote museum in Amsterdam-Oost is aandacht voor de flora en fauna en cultuur van Suriname, en ook voor de geschiedenis, zoals de jarenlange slavernij en de koloniale overheersing.

In de kelder staat een nagebouwd slavenschip, dat laat zien hoe tot slaaf gemaakten onder erbarmelijke omstandigheden vanuit Afrika werden verscheept. De bovenste verdieping toont de recentere geschiedenis, zoals de onafhankelijkheid vanaf 1975 en de decembermoorden van 1982 (de moord op vijftien tegenstanders van het militaire regime van Desi Bouterse).

Het museum is al sinds september open voor het publiek en hoopt 50.000 bezoekers per jaar te trekken. "We leven met elkaar samen en die geschiedenis is onlosmakelijk verbonden met die van Nederland", zei museumdirecteur Jan Gerards eerder.

'Een spong vooruit'

Bij de officiële opening vandaag zei de Amsterdamse burgemeester Halsema dat die geschiedenis ook zichtbaar is in in Amsterdam. "Onze hele binnenstad getuigt van onze koloniale geschiedenis en de slavernij waar de stad en vele stadsbestuurders eeuwenlang verantwoordelijk voor waren."

"Voor de geschiedenis van Surinaamse tot slaaf gemaakten en hun nazaten was heel lang geen plek in ons land. Dat is gelukkig aan het veranderen", zei ze. "En met dit museum maken we daarin nog een sprong vooruit."

Het museum laat volgens haar zien dat Suriname "niet gereduceerd kan worden tot een slachtoffer van kolonialisme alleen, maar culturen heeft die alle stormen overleefd hebben. En bestaat uit sterke gemeenschappen. Uit schrijvers en kunstenaars die onze blik verruimen. Activisten die strijden voor rechtvaardigheid. Uit wetenschappers en ondernemers die vooruitgang brengen, in Suriname en hier."

Staatsbezoek

Volgende week brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Suriname. "Wij verheugen ons daar erg op", zei de koning. Hij wil onder meer bijdragen aan "volwassen relaties tussen Suriname en Nederland, die gestoeld zijn op gelijkwaardigheid en onze gezamenlijke geschiedenis."

"Een geschiedenis met mooie en minder mooie kanten, die ons wel met elkaar verbindt en voor eeuwig samenhoudt", zei Willem-Alexander.