In Scandinavië en Finland zitten duizenden huishoudens zonder stroom vanwege storm Johannes. Die trekt sinds vanochtend over het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland en bereikt af en toe orkaankracht.

In het Zweedse Sandviken kostte de storm het leven aan een man die onder een vallende boom klem kwam te zitten. Ook zitten in Zweden zo'n 40.000 huishoudens zonder stroom en zijn vele trein- en busverbindingen uitgevallen. Enkele bruggen zijn uit voorzorg afgesloten en er varen geen veerdiensten naar Gotland en Eckerö.

Volgens stroombedrijf EON kan het wel tot maandag duren voor iedereen weer stroom heeft. Het is vanwege het slechte weer in sommige gevallen te gevaarlijk om reparateurs op pad te sturen.

De storm gaat gepaard met hevige sneeuwbuien, waarin het zicht bijna nul is. Op de snelweg E4 zitten honderden automobilisten vast in hun auto. Er liggen veel bomen op de snelweg, meldt de Zweedse Rijkswaterstaat.

Koperen platen

In Noorwegen kwamen zo'n 5000 mensen zonder stroom te zitten en dreigde de harde wind de tonnen wegende koperen platen van een kerk in Lillehammer te blazen.

Diverse veerdiensten varen niet tot vanavond laat en veel tunnels zijn door de stroomstoringen niet verlicht.

Ook Finland wordt getroffen door de storm. Daar leidt de harde wind tot verstoringen in het luchtverkeer en is ook op veel plekken de stroom uitgevallen.

Gävlebocken

In Zweden heeft de storm ook een decennia-oude traditie omvergeblazen. In Gävle is de beroemde metershoge van stro gemaakte Gävlebock door de wind omver geblazen.

De beroemde bok, die symbool staat voor kerst, wordt begin december neergezet en haalt meestal de jaarwisseling niet omdat hij al eerder door vandalen in brand wordt gestoken. Dat gebeurde sinds 1966, toen hij voor het eerst werd neergezet, al zeker 30 keer.

Dit jaar bleef de bok dus tot de kerst ongeschonden, maar is nu alsnog gesneuveld.

Xinjiang is internationaal bekend door de grootschalige opsluiting van Oeigoeren en andere moslimminderheden in detentiekampen. De noordwestelijke regio van China wil van die slechte naam af en economisch groeien. Xinjiang investeert daarom miljarden in toerisme en nodigt buitenlandse vloggers en journalisten uit om "positieve verhalen" te maken over de regio.

De meeste Chinezen weten niet wat zich in Xinjiang heeft afgespeeld. Nog minder dan mensen buiten China weten ze wat er gebeurde in de vele detentiekampen. China zet alles op alles om de informatiestromen uit de regio zo goed mogelijk te beheersen.

De overheid benadrukte dat separatistisch geweld en islamitisch extremisme de regio onveilig maakte. Daarmee verantwoordde ze een beleid van extreme onderdrukking, hoewel het volgens mensenrechtenorganisaties slechts een excuus was.

300 miljoen toeristenbezoeken

Bij Chinezen heeft het vooral geleid tot angst voor Xinjiang. Ze durfden er lang niet heen te gaan. Dat lijkt nu te veranderen, want dit jaar verwelkomde de regio meer dan 300 miljoen toeristen.

Of Xinjiang onveilig is? "Vroeger misschien, nu is dat voorbij. Als het land zich economisch ontwikkelt, is iedereen blij," zegt Wang. Hij komt uit Beijing en reist door Xinjiang. Hij poseert uitgebreid voor z'n eigen camera bij het Hemelbergmeer, dat op anderhalf uur rijden van hoofdstad Urumqi ligt.

De overheid pompt miljarden in het toerisme in Xinjiang. Traditionele wijken worden opgekuist en gerenoveerd voor massatoerisme, wintersportparken worden uit de grond gestampt en (sociale) media worden overspoeld door prachtige promotievideos. De grote aantallen toeristen bevestigen het succes van dit beleid.

Misdaden tegen de menselijkheid

Het ontgaat Chinese toeristen veelal hoe wrang het is om op vakantie te gaan in een regio waar meer dan een miljoen Oeigoeren in detentiekampen zaten en een onbekend aantal nog zit. Door de strenge censuur weten ze niet wat zich daar heeft afgespeeld.

Buiten China hebben mensen wel toegang tot de verhalen van gevluchte Oeigoeren, onderzoeken van mensenrechtenorganisaties en journalisten en verklaringen die slachtoffers en onderzoekers deden bij het "Oeigoeren-tribunaal." Dat onofficiële tribunaal concludeerde dat de Chinese regering zich schuldig maakt aan genocide en misdaden tegen de menselijkheid.

Dus moet ook internationaal Xinjiangs naam worden opgepoetst. Daarom nodigt de Chinese overheid buitenlandse vloggers en journalisten uit op propagandatrips om vooral de mooie natuur, het lekkere eten en de economische groei te tonen.

Op Youtube, TikTok en het Chinese RedNote zie je veel van dit soort filmpjes. Vlogger Michele Ponte vat perfect samen wat hij te zien kreeg in een Youtube filmpje van het promotiebureau van Xinjiang: "Drie woorden om Kashgar te omschrijven? Interessant, historisch en geweldig eten".

Maar deze trips gaan niet naar de vele gesloten moskeeën of de detentiekampen. Ook de trip waarvoor de NOS uitgenodigd was, ging alleen langs de mooie kanten van de regio.

De lokale overheid heeft de ambitie om meer trips voor buitenlanders te organiseren. Na een diner hoorde ik de lokale volksvertegenwoordiger de slechte kwaliteit van China's eigen propaganda betreuren en zeggen dat niks zo goed is voor de naam van Xinjiang als buitenlandse bezoekers die hun eigen, positieve verhalen mee naar huis nemen en verspreiden.

Nieuwe politieke wind

De economie in Xinjiang is de afgelopen jaren flink gegroeid onder het leiderschap van partijsecretaris Ma Xingrui, de hoogste vertegenwoordiger van de Communistische Partij in de regio. Hij volgde Chen Quanguo op, die het extreme beleid van massale opsluitingen uitvoerde en daardoor wereldwijd op sanctielijsten kwam te staan.

De meer op de economie gerichte Ma is deze zomer echter vroegtijdig vervangen door Chen Xiaojiang, die jarenlang werkte voor het anti-corruptieorgaan van de partij dat talloze partijleden heeft gezuiverd sinds het aantreden van Xi Jinping.

En ook Ma lijkt nu gezuiverd. Hij verscheen deze maand niet in het openbaar tijdens belangrijke politieke vergaderingen in Peking. Ma komt uit de ruimtevaart en de defensiehoek, waar Xi's anti-corruptiecampagne de afgelopen tijd het ene na het andere kopstuk ten val brengt.

Met de aanstelling van Chen Xiaojiang gaat er een nieuwe politiek wind waaien in Xinjiang. Experts vrezen dat er door hem een nieuwe ronde van onderdrukking komt. Het vasthouden van economische groei en meer toeristen aantrekken is lastig als het iemands voornaamste taak is om "de veiligheid" te bewaren.

Inwoners van de Amersfoortse wijk Randenbroek moeten hun drinkwater de komende dagen blijven koken, meldt waterbedrijf Vitens. Het water is nog niet schoon en het kookadvies wordt daarom verlengd. Het drinkwaterbedrijf weet nog niet waar de besmetting vandaan komt.

"Helaas hebben wij het kookadvies moeten uitbreiden naar een groter gebied in Amersfoort", meldt Vitens. Op de site kunnen inwoners hun postcode invoeren om te zien of het kookadvies voor hen geldt.

"We werken hard aan een oplossing en blijven het drinkwater steeds testen", schrijft Vitens. "Helaas kunnen we vooraf niet zeggen hoelang het kookadvies duurt. U krijgt bericht van ons wanneer het koken van uw drinkwater niet meer nodig is."

Uiterlijk woensdag 31 december komt Vitens met een update.

'Wel gewoon douchen'

Sinds woensdag geldt het kookadvies in de Amersfoortse wijk Randenbroek, schrijft RTV Utrecht. Vitens vond in een monster de darmbacterie.

De enterokokkenbacterie is niet gevaarlijk voor gezonde mensen, maar voor mensen met een kwetsbare gezondheid kan de bacterie vervelende gevolgen hebben.

Als water drie minuten is gekookt, is het veilig om te drinken. "U kunt wel gewoon douchen, de vaatwasser gebruiken en handen wassen met kraanwater. Ook het water dat u gebruikt om eten in te koken, hoeft niet vooraf drie minuten te koken."