Bijna tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog rilde de Nederlandse vlieger André Hissink nog als hij terugdacht aan de bombardementen op de Maasbruggen bij Venlo in 1944. "Die waren zo moeilijk. Daar wilden we niet graag heen."

Hij waant zich weer in zijn cockpit als hij vertelt over zijn bombardementsvluchten. "Het was de moeilijkste stad die ik me herinner. Die rotbruggen. Van onze hoogte waren die bruggen een streepje van misschien twee centimeter. Zo moeilijk om te raken. Left, bombing, go."

Hissink vertelt zijn verhaal kort voor zijn overlijden in de podcast Bevriende Bommen. Een podcast van NOS-presentator Rob Trip over de veelal onbekende verhalen over de geallieerde bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Duizenden en duizenden mensen kwamen om in plaatsen als Doetinchem, Eindhoven, Breskens, Huissen, Amsterdam, Westkapelle, Den Helder, Den Haag en dus ook in Venlo.

Hissink is 103,5 jaar oud - hij hecht veel aan dat half jaar- als hij zijn verhaal doet vanuit Canada, zijn tweede thuisland. Ongeveer 900 Nederlanders waren in dienst bij the Royal Air Force, als piloot of technicus op de grond. Hissink was de laatste Nederlandser RAF-vlieger die zijn verhaal nog kon vertellen.

Nadat hij aan het begin van de oorlog Nederland was ontvlucht, liet Hissink zich opleiden tot piloot omdat hij het zijn plicht vond mee te helpen aan de bevrijding van Europa. 69 bombardementsvluchten maakte hij.

Doelen in Nederland waren voor hem echt iets anders dan bombardementen boven Frankrijk of Duitsland. "Dan zit je boven je eigen land en dan denk je: dat zijn onze mensen down there. Die willen wij geen kwaad doen. Die bommen moet je zo goed mogelijk richten en laten vallen."

Een aantal keren moest hij naar Venlo, naar de spoor- en verkeersbrug over de Maas. Duitse soldaten hadden zich rondom de brug verschanst. Zij wilden de brug heel in handen houden, om materieel en manschappen vanuit Duitsland naar Nederland te krijgen. De geallieerden wilden dit juist voorkomen.

"Een moeilijk doel. En dat wisten de moffen ook", zegt Hissink.

Veel van bommen raakten niet de bruggen, maar Venlo zelf, waarschijnlijk ook die van André Hissink. Midden in de stad, vlak bij de Maas woonde dat najaar van 1944 de familie Seuren. Voor de podcast ging Rob Trip op bezoek bij de jongste zoon van de familie.

Paul Seuren is het enige kind van het gezin die het bombardement heeft overleefd. Zes broertjes en zusjes waren op slag dood. Paul, een baby van nog geen half jaar oud, werd samen met zijn moeder gevonden.

"Zij had mij nog in de armen en ze lag met mij op het puin. Ik heb dat later gehoord van een buurvrouw. Die heeft dat zelfs nog gezien, dat mijn moeder daar lag met mij."

Zijn overleed twee dagen later zij aan haar verwondingen. "Ze heeft nooit geweten dat de zes kinderen dood waren."

Nevenschade

Meer dan 200 mensen kwamen dat najaar van 1944 in Venlo om door de bombardementen. De stad was verwoest. De gevolgen zijn net als in andere steden nog altijd te zien: veel nieuwbouw afgewisseld met een oud pand.

In de podcast gaat Rob Trip in ook op de vraag of slachtoffers van de bombardementen de geallieerden iets kwalijk nemen. Tachtig jaar na het bombardementen is Paul Seuren heel resoluut. "Nee," zegt hij. Hij zegt dat de piloten een onmogelijke opdracht hadden: die bruggen waren van zo'n hoogte met zoveel afweergeschut niet te raken.

"Daar ben ik nooit extra boos om geweest. Hoe zeggen ze dat tegenwoordig? Wij waren collateral damage, nevenschade."

Goedemorgen! Vandaag begint ProRail aan grote werkzaamheden op station Tilburg en het is de eerste dag van de Open Joodse Huizen-week. En de Ronde van Spanje voor de vrouwen gaat vandaag van start.

Eerst het weer: er waait vandaag een stevige zuidenwind met in het noordwesten van het land winstoten tot zo'n 80 kilometer per uur. Het is zo nu en dan bewolkt met een enkele buien. Het wordt 14 tot 18 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En hier zie je de actuele situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

ProRail begint vandaag aan een grote klus op station Tilburg. Als gevolg daarvan is er tot en met maandag 13 mei geen treinverkeer van en naar het station mogelijk. NS zet 150 bussen in voor reizigersvervoer.

De werkzaamheden zijn het voorlopige sluitstuk van een jarenlange metamorfose van station Tilburg. In 2015 kreeg het station een nieuwe doorgang en werd het dak opgeknapt. In 2020 en 2021 openden twee nieuwe fietsenstallingen aan de noord- en zuidzijde. De komende twee weken worden onder meer de steile trappen vervangen en krijgen perrons en sporen een opknapbeurt.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog even dit:

De verjaardag van de koning werd dit weekend niet alleen gevierd met vrijmarkten en spelletjes. In heel Nederland werd op bijzondere wijze Koningsdag gevierd; van autocrossen tot zeepkistenraces en van tompouce-eetwedstrijden tot de 'sterkste mannen van Eemnes'.

Fijne dag!

Ook mensen die tot meerdere jaren cel zijn veroordeeld lopen op dit moment vrij rond vanwege het personeelstekort in de gevangenissen. Uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat de langst gestrafte die nu op vrije voeten is een celstraf heeft openstaan van vier jaar en vijf maanden. Meer dan honderd mensen met straffen van meer dan een jaar lopen nu vrij rond.

Zo is in maart, waar de meest recente cijfers van zijn, nog iemand veroordeeld tot drie jaar en tien maanden cel. Ook voor hem was geen plek in de gevangenis. Het kabinet stelde eerder dat alleen mensen die een straf kregen voor lichte vergrijpen die op een later moment moeten uitzitten.

Wachtlijst

Er zijn genoeg cellen, maar er is een groot tekort aan gevangenisbewaarders. Daarom nam demissionair minister Weerwind voor Rechtsbescherming onlangs een aantal tijdelijke maatregelen om de gevangenissen wat ademruimte te geven.

Zo worden sommige veroordeelden vervroegd naar huis gestuurd met een enkelband. Daarnaast worden zelfmelders tijdelijk niet opgeroepen.

Zelfmelders zijn veroordeelden die normaal gesproken een brief krijgen waarin staat wanneer ze zich bij een gevangenis moeten melden om hun straf uit te zitten. Het is de bedoeling dat dit niet de zwaarste criminelen zijn, want die worden na hun veroordeling doorgaans meteen naar de cel gebracht of er wordt een arrestatiebevel tegen ze uitgevaardigd.

Dat is niet zo bij deze zelfmelders. Van hen wordt gedacht dat ze niet de benen zullen nemen en dat ze zich melden zodra ze een oproep krijgen. Maar die oproepen worden nu dus niet verstuurd. De zelfmelders mogen vrij rondlopen tot het personeelstekort in de gevangenissen is opgelost. Twee weken geleden stonden er 2400 op de wachtlijst.

Verkeerd geïnformeerd

Tweede Kamerleden vroegen minister Weerwind twee weken geleden in een debat wat voor veroordeelden dit zijn. "U moet denken aan lichte vergrijpen, zoals het beledigen van een ambtenaar in functie. We hebben het echt over kleine vergrijpen, waarvoor de rechter de straf heeft gegeven."

Nu Kamerleden van de NOS horen dat er ook mensen vrij rondlopen met straffen van rond de vier jaar cel, voelen ze zich verkeerd door de minister geïnformeerd. "De indruk is gewekt dat het gaat om lichte vergrijpen, maar en als ik deze cijfers hoor gaat het niet om lichte delicten", zegt NSC-Kamerlid Uitermark. "De minister heeft wat uit te leggen."

BBB-Kamerlid Helder is ook verbaasd. "Vier jaar en vijf maanden, dat kan nooit voor een licht vergrijp zijn", zegt Helder. "Dit is niet uit te leggen aan slachtoffers en de samenleving", vindt SP-Kamerlid Van Nispen.

Overvallen

Het ministerie wil nog niet zeggen voor wat voor misdrijven deze mensen zijn veroordeeld. De NOS kreeg na vragen aan het ministerie alleen de hoogte van de straf te horen. NSC-Kamerlid Uitermark is oud-rechter en weet dat mensen die lichte vergrijpen hebben gepleegd geen celstraffen van rond de vier jaar krijgen. Dan gaat het eerder om overvallen of grotere drugsdelicten.

In een reactie benadrukt minister Weerwind dat de meeste zelfmelders ook echt mensen zijn met relatief korte straffen. De helft van hen kreeg een straf van twee weken of minder. Maar Tweede Kamerleden zeggen dat hij meteen had moeten zeggen dat er ook mensen bij zitten met veel hogere straffen. Weerwind zegt dat 95 procent van de mensen die nu vrij rond mogen lopen wegens het personeelstekort een straf heeft openstaan van een jaar of minder.

Dat betekent dat meer dan honderd mensen met straffen van meer dan een jaar nu vrij rondlopen. Op de vraag waarom Weerwind het parlement niet heeft verteld dat er ook langer gestraften op de wachtlijst voor de gevangenis staan, zegt hij: "De Kamer heb ik de informatie gegeven die ik toen had."