De actie Serious Request van radiozender NPO 3FM heeft binnen een dag ruim 4,3 miljoen euro opgeleverd. Niet eerder was de tussenstand op de eerste dag zo hoog. Het geld is bedoeld voor Spieren voor Spieren, een stichting die zich inzet voor kinderen met een spierziekte.

De tussenstand werd bekendgemaakt op NPO 3FM. "4,3 miljoen...waar gaat dit over?" reageerde dj Barend van Deelen vol ongeloof. "Ik kan niet anders zeggen: dit is krankzinnig. Ik sta nog steeds te shaken."

Van Deelen zit met collega-dj's Mart Meijer en Sophie Hijlkema sinds gisteren opgesloten in het Glazen Huis. Op kerstavond mogen ze er weer uit. Ze draaien platen voor het goede doel in ruil voor een donatie. Het Glazen Huis staat dit jaar op de Grote Markt in Den Bosch.

Vorig jaar werd er op de eerste dag een kleine 3 miljoen euro ingezameld voor Metakids, een stichting die fondsen werft voor onderzoek naar metabole ziekten.

Donatie van half miljoen

De hoge tussenstand kwam er mede dankzij een golfbaan in de regio. Medewerkers kwamen aan het eind van de middag twee cheques van 250.000 euro brengen. De baan is eigendom van miljardair Robert van der Wallen, die al jarenlang betrokken is bij Spieren voor Spieren. Hij is ook bekend als voorzitter van de raad van commissarissen van PSV.

Serious Request van 3FM wordt gehouden sinds 2004. De hoogste opbrengst werd bereikt in 2012. Op kerstavond stond de teller toen op 12,25 miljoen euro, voor het Rode Kruis.

Rond 3 uur afgelopen nacht waren ze eruit: de EU-leiders besluiten dan gezamenlijk 90 miljard euro te gaan lenen om aan Oekraïne te geven. Oekraïne hoeft dat geld pas aan de EU terug te betalen als het herstelbetalingen van Rusland ontvangt voor de schade van de oorlog. Het besluit komt als een verrassing.

Hoe werkt de gezamenlijke lening?

De EU-landen gaan gezamenlijk 90 miljard euro lenen op de kapitaalmarkt. Dat geld gaat naar Oekraïne. Als dekking voor de lening gebruikt de EU geld dat het van de lidstaten krijgt, maar dat nog geen plek op de begroting heeft.

Anders dan bij het gebruik van de Russische tegoeden voor een lening aan Oekraïne moet de EU nu rente betalen. Die rente rekent de EU niet door aan Oekraïne.

Hoeveel de kosten voor de rente precies zullen zijn, hangt af van welke leningen de Europese Commissie gaat afsluiten. EU-ambtenaren schatten dat de rentekosten zullen oplopen tot zo'n drie miljard euro per jaar.

Veel landen hoopten ruim 200 miljard aan Russische tegoeden niet alleen bevroren te houden, maar ook te gebruiken voor een lening aan Oekraïne. Een win-win-constructie, was de gedachte bij de Europese Commissie en bij landen als Duitsland en Nederland. Door het Russische geld te gebruiken, hoeft de EU niet te gaan lenen en geeft die een duidelijk signaal aan Rusland.

Maar er is verzet, met name vanuit België, waar het overgrote deel van de Russische tegoeden geparkeerd staat. België vreest te moeten opdraaien voor de kosten wanneer de leenconstructie juridisch niet standhoudt. Daarom eist de Belgische premier Bart de Wever garanties van de EU om er zeker van te zijn dat de EU-landen gezamenlijk de kosten betalen voor mogelijke schade.

In het voorstel dat op tafel ligt bij de EU-leiders wordt met veel van die Belgische zorgen rekening gehouden. Volgens het voorstel gaan de EU-landen inderdaad de risico's delen, maar juist dat blijkt voor verschillende landen met een hoge staatsschuld, zoals Frankrijk en Italië, een brug te ver. Te veel EU-leiders durven het nog niet aan. Er is onvoldoende steun voor het plan met de Russische tegoeden.

En dus komt optie B op tafel: de EU gaat zelf geld lenen om Oekraïne financieel te helpen. Dat voorstel lag al langer op de plank, maar had niet de voorkeur. Voor een gezamenlijke lening is steun van alle lidstaten nodig. De Russisch gezinde landen Hongarije en Slowakije lieten voorafgaand aan de EU-top al weten een gezamenlijke lening niet te steunen en dus leek die optie kansloos, maar toch komt de lening er.

Wie betaalt de rekening?

Het idee is dat de EU de leningen op de kapitaalmarkt op termijn aflost, als Oekraïne het geld terugbetaalt aan de EU. Maar, zeggen de EU-leiders, dat hoeft Oekraïne alleen te doen wanneer Rusland de schade voor de oorlog terugbetaalt aan Oekraïne. Tot die tijd houdt de EU de Russische tegoeden bevroren.

De vraag is of de herstelbetalingen er ook echt komen. Dat hangt ervan af hoe de oorlog eindigt en welke afspraken daarbij worden gemaakt. Zolang Oekraïne de lening niet terugbetaalt, blijft de EU dus zitten met de gezamenlijke schuld en blijft die rente betalen over de leningen op de kapitaalmarkt. De EU kan op een zeker moment beslissen de leningen zelf terug te gaan betalen. Daar zijn nu nog geen plannen voor.

De jaarlijkse drie miljard euro aan rente betaalt de Commissie vanuit de Europese begroting. Om dat in verhouding te zien: de gehele Europese begroting voor komend jaar bedraagt zo'n 190 miljard euro.

De rekening komt vooralsnog dus niet direct bij de lidstaten te liggen, maar als het niet lukt om ruimte te vinden binnen de begroting, zullen de lidstaten uiteindelijk toch moeten bijspringen.

Er wordt een compromis gevonden: Hongarije, Slowakije en ook Tsjechië krijgen een uitzonderingspositie. Zij hoeven niet mee te betalen aan de kosten voor de gezamenlijke lening. Zo komt er dus een akkoord en daarmee weten de EU-leiders het rampscenario, dat er geen akkoord over geld voor Oekraïne wordt bereikt, te voorkomen.

Gezamenlijk lenen, noemen we dat geen Eurobonds?

Dat hangt ervan af aan wie je het vraagt. Volgens demissionair premier Schoof zijn dit absoluut geen Eurobonds, omdat Oekraïne het geld moet terugbetalen en het niet om een gift gaat. Dat is de definitie van het kabinet.

Over het algemeen worden gezamenlijke EU-leningen, in welke vorm dan ook, wel degelijk Eurobonds genoemd. Ook de Franse president Macron gebruikte die term na afloop van de top. In Brussel zijn ze de semantische discussie een beetje beu: "Als u mij kan vertellen wat een Eurobond is, vertel ik u of dit Eurobonds zijn," zei een hoge EU-ambtenaar.

De Chinese webwinkel Shein hoeft in Frankrijk niet uit de lucht te worden gehaald na de veelbesproken verkoop van kindsekspoppen en wapens. De rechtbank in Parijs oordeelt dat dat "niet proportioneel" zou zijn. Volgens de rechtbank heeft de webwinkel goed gehandeld door de omstreden producten snel offline te halen.

Wat betreft 'normale' sekspoppen moet de website voortaan de leeftijd van kopers gaan controleren. Er staat een boete van 10.000 euro op iedere keer dat dat niet gebeurt.

De Franse regering eiste dat de website van Shein tijdelijk zou worden geblokkeerd, nadat de site kindsekspoppen te koop had aangeboden. Ook waren er wapens te verkrijgen via de webshop. Maar na het offline halen van de omstreden producten kwam de regering twee weken geleden terug van zijn eigen eisen: die wilde alleen nog een blokkade voor het deel van de webshop waar externe verkopers hun producten konden aanbieden.

Hoger beroep

Het deel van de webshop voor externe verkopers werd na de ophef over de sekspoppen al gesloten en is nu ruim een maand buiten gebruik. Een blokkade acht de rechter niet meer nodig. Volgens de rechtbank werden de kindsekspoppen "incidenteel" aangeboden.

De Franse regering zegt toch in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak en eist een blokkade van drie maanden voor de webwinkel.

Spotgoedkope fast-fashion

Shein is het grootste online kledingmerk ter wereld, met een omzet van zo'n 35 miljard euro. Het is een fast-fashion webshop die spotgoedkope producten verkoopt. Shein speelt in op trends, de kleding wordt vaak maar korte tijd gedragen. Er zijn veel verhalen over uitbuiting van medewerkers en er is kritiek op het niet-duurzaam handelen van het bedrijf.

In Frankrijk ligt het bedrijf onder een vergrootglas. Begin november werd in Parijs de eerste fysieke kledingwinkel van Shein geopend. Onder meer de mode-industrie en milieuactivisten hadden daar veel kritiek op. In een reactie op het oordeel van de Franse rechtbank laat het bedrijf weten: "Onze prioriteit blijft de bescherming van Franse consumenten en het waarborgen van de naleving van lokale wet- en regelgeving."

Tegen de verkopers van de kindsekspoppen loopt nog een rechtszaak. Ook is er iemand in Frankrijk opgepakt die een pop had besteld. De pop zag eruit als een meisje van een jaar of 4 dat een teddybeer vasthield. In de begeleidende tekst werd de pop "een masturbatiespeeltje voor mannen" genoemd voor 186,94 euro.