Al een paar maanden raast een interstellair object met 220.000 kilometer per uur door ons zonnestelsel. NASA heeft nu nieuwe beelden vrijgegeven van de komeet die ooit bij een andere ster is weggeslingerd.

3I/ATLAS, zoals de interstellaire indringer heet, is pas het derde object afkomstig van buiten ons zonnestelsel dat ooit is waargenomen. Astronomen volgden het hemellichaam daarom gespannen sinds het begin juli werd ontdekt.

Niet alleen astronomen hebben 3I/ATLAS in het vizier. Net als bij twee eerdere interstellair objecten in 2017 en 2019, 1I/Oumouamoua en 2I/Borisov, werd op allerlei forums en sociale media gespeculeerd over een mogelijk buitenaards ruimteschip. Dat is het zeker niet, verzekerde adjunct-directeur Amit Kshatriya van NASA bij de presentatie van de nieuwe beelden.

"Het ziet eruit als een komeet, het gedraagt zich als een komeet, alles wijst erop dat het een komeet is", aldus Kshatriya. Adjunct-directeur Nicky Fox van het Science Mission Directorate van NASA voegde toe dat er niets is waargenomen wat op een vorm van technologie zou wijzen. "Er is niets dat ons zou doen geloven dat het iets anders dan een komeet is."

Ruimtetelescoop en Marsrover

NASA richtte een hele batterij instrumenten op het object vanuit verschillende plaatsen in het zonnestelsel, waaronder de James Webb-ruimtelescoop, de Mars Reconnaissance Orbiter en zelfs de Marsrover Perseverance.

"We hebben de instrumenten gepusht tot voorbij hun normale kunnen", zei Fox. 3I/Atlas denderde vlak langs Mars, dus zijn veel nieuwe beelden afkomstig van satellieten rond die planeet. De Mars Reconnaissance Orbiter naderde het interstellaire object het dichtst en legde het vast vanaf 31 miljoen kilometer. Het leverde een wat wazige stip op, maar dat is ook precies wat je verwacht bij een komeet, geeft sterrenkundige Lucas Ellerbroek aan.

"Een komeet bestaat uit een kern van een paar kilometer en daaromheen heb je een hulsel van gas en stof, daardoor kun je de kern niet goed zien, en hij heeft ook een staart. 3I/ATLAS heeft al die dingen, en er is ook ontdekt dat er veel kooldioxide bij is, wat iets zegt over de plek waar hij vandaan komt in het sterrenstelsel waaruit hij is weggeslingerd".

Er zijn sinds juli al de nodige beelden voorbijgekomen van de komeet. Daarop waren uitbarstingen van ijs en stof te zien, een normaal verschijnsel bij kometen als ze dichter bij de zon komen en het oppervlak opwarmt.

De nieuwe beelden van NASA lijken op het eerste gezicht niet enorm spectaculair, zegt Ellerbroek, maar ieder beeld van het hemellichaam maakt het totaalplaatje completer. "Dit is echt een buitenkans voor sterrenkundigen. Er zijn al bijna honderd papers over verschenen en we zullen er nog veel meer krijgen, Ik hoop op meer details over de grootte, samenstelling en baan van de komeet."

Die baan zou iets kunnen zeggen over de ster waar hij vandaan komt, al blijft dat lastig, want mogelijk is de komeet al miljarden jaren onderweg." Hij is zeker 25 sterren in de buurt gepasseerd waar hij waarschijnlijk niet vandaan komt. Maar van waar dan wel? Andere hemellichamen hebben door hun zwaartekracht ook invloed hebben op de baan, ook dat maakt het moeilijker."

In deze explainer wordt uitgelegd wat het belang is van 3I/ATLAS voor sterrenkundigen:

Voor Ellerbroek en andere astronomen die zich veel bezighouden met planeten bij andere sterren is alles wat van buiten ons zonnestelsel komt goud waard. Die zogenoemde exoplaneten staan zo ver weg dat het veel moeite kost gegevens te verzamelen. "Waarschijnlijk is deze komeet afkomstig van een ster met een wolk van stof eromheen, een planetenstelsel in de babyfase", zet Ellerbroek. "Zo kunnen van deze komeet iets leren over het ontstaan van planetenstelsels."

Hij verwacht dat er de komende jaren meer van dit soort interstellaire objecten worden ontdekt. "Voor 2017 zagen we er nooit een, inmiddels zijn er al drie waargenomen. Waarschijnlijk zal dat de komende jaren steeds vaker gebeuren. Dankzij het Vera Rubin Observatory in Chili bijvoorbeeld, dat scant elke paar nachten een groot deel van de hemel, en kan dit soort objecten sneller oppikken."

Tot die tijd moeten wetenschappers het doen met de drie tot nu toe ontdekte interstellaire ruimterotsen. 3I/Atlas zal op 19 december de aarde het dichtst naderen (op 270 miljoen kilometer afstand), in maart de baan van Jupiter passeren en uiteindelijk het zonnestelsel weer verlaten.

Politieteams in middelgrote steden zijn volgens de Inspectie Justitie en Veiligheid (JenV) niet goed genoeg opgewassen tegen zware criminaliteit.

In deze basisteams werken te weinig ervaren mensen en is te weinig expertise om naast winkeldiefstal en vernieling ook opsporingswerk te doen voor zware criminaliteit, stelt de inspectie. De teams missen onder meer kennis bij zaken als ondermijning en digitale criminaliteit.

Basisteams van de politie bestaan sinds 2012 toen de Nationale Politie werd opgericht. Zij werden in het leven geroepen als "ruggengraat van het nieuwe korps". Er zijn 168 basisteams in ons land.

Basisteams bestaan onder meer uit wijkagenten en doen de dagelijkse, algemene taken van de politie zoals toezicht op straat, hulpverlening en komen op 112-meldingen af. Maar ook het opsporen van veelvoorkomende criminaliteit zoals inbraken of online delicten behoort tot hun taken.

'Minder korte lijnen'

Volgens de inspectie hebben de basisteams in de middelgrote steden vooral te kampen met problemen omdat ze de korte lijnen van teams in kleine plaatsen niet hebben. "Evenmin bezitten zij de ruimte en armslag die teams in de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hebben om lokale criminaliteit te bestrijden", schrijft de inspectie.

Het ontbreekt de basisteams volgens de toezichthouder aan kennis over wat er aan criminaliteit speelt in hun gebied. "Ze hebben geen duidelijk zicht op zaken die ze direct of later moeten oppakken. Op papier lijkt dat helder. Maar in de praktijk is dat voor veel politiemensen niet het geval."

Vooral gericht op landelijke recherche

Ook buiten de teams wordt niet altijd effectief samengewerkt. "Onderzoekdossiers van op te lossen zaken gaan heen en weer: van lokale recherche naar andere afdelingen zoals de districtsrecherche en weer terug." Ook zijn programma's die zijn opgezet om dit te verbeteren vooral gericht op de landelijke recherche en niet op de lokale recherche.

De inspectie vraagt de politie om binnen zes weken met een plan te komen waarbij meer aandacht is voor lokale opsporing. Voor juli volgend jaar moet dat plan dan concreet worden. "Daarin moet oog zijn voor de robuustheid van basisteams zodat ze voldoende ervaren mensen hebben en expertise. Ook moet de aanpak duidelijkheid verschaffen welke zaken wel en niet worden opgepakt en hoe de samenwerking beter kan worden."

In de provincie Utrecht zijn gisteren bij een verkeerscontrole tachtig bestuurders beboet omdat ze tijdens het rijden hun telefoon vasthielden. Een van hen overkwam dat niet voor het eerst: volgens de politie werd de man voor de 31ste keer betrapt.

"Met deze bestuurder hebben we uiteraard een stevig gesprek gevoerd. We hopen dat het hoge boetebedrag hem nu toch afschrikt", meldt de politie. Bij de 32ste keer krijgt hij "mogelijk ook te maken met een educatieve maatregel gedrag en verkeer".

Waarom die maatregel, een zogeheten EMG, niet al eerder is opgelegd aan de man is onduidelijk. De politie is niet bereikt voor commentaar. Zo'n EMG kan verplicht opgelegd worden door het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen, na een proces-verbaal van de politie. De invulling van de cursus hangt af van de overtreding. De kosten, 700 tot 1300 euro, zijn voor rekening van de cursist.

De man kreeg gisteren net als de andere 79 een boete van 430 euro. Voor sommigen was het bedrag hoger omdat ze ook nog andere overtredingen begingen. Er werden twaalf snelheidsovertredingen geconstateerd, vijf mensen reden door rood, een persoon reed onder invloed. Daarnaast waren er nog twintig overtredingen voor andere zaken, zoals onnodig links rijden of rijden over een doorgetrokken streep.

Kijken vanuit touringcar

De controle was op de A27, A12, A2 en op een aantal provinciale wegen en duurde zes uur. Er werd door de politie een touringcar ingezet om gemakkelijker bij weggebruikers naar binnen te kunnen kijken. Als van daaruit werd gesignaleerd dat iemand op z'n telefoon zat, werd er een auto of motor op af gestuurd.

Volgens de politie is het risico op een verkeersongeval 2,5 keer zo groot als bestuurders afgeleid worden door hun telefoon. "Het hoge aantal boetes laat zien dat het risico hiervan nog steeds wordt onderschat", meldt een woordvoerder in een persbericht. De politie adviseert weggebruikers hun telefoon op 'niet storen' te zetten.