Deze zomer rollen in Nederland de laatste fietsen van de merken Batavus en Sparta van de band. Het moederbedrijf Accell kampt met schulden en probeert de kosten van de productie te verlagen door het werk naar Hongarije en Turkije te verplaatsen.

Deze twee productielocaties worden teruggebracht tot één fabriek in Heerenveen. Massaproductie zal hier plaatsmaken voor innovatieve, technische hoogstaande fietsen, laat Accell weten. Naast dat er 150 banen verloren gaan, komt daar een einde aan de productie van twee oer-Hollandse fietsmerken.

Batavieren en Spartanen

Dat de fietsproductie vertrekt uit Friesland is een domper voor Accell-medewerker Wieger de Jong, die al meer dan dertig jaar Batavus-fietsen in elkaar zet. "Dat geeft verdriet en verslagenheid. Ik vind het jammer dat we nu die beroemde Nederlandse fietsen hier nu niet meer maken. Dat hoort in ons eigen land."

De Jong maakte van zijn slaapkamer een heus fietsmuseum met een indrukwekkende collectie fietsprullaria. "Ik ben een echte Batavier, dat is wel een andere bloedgroep dan Spartanen." Na de zomer kan De Jong wel blijven werken bij Accell.

Eind negentiende eeuw maakt de veiligheidsfiets, met twee even grote wielen en een ketting, een enorme opmars in Europa. Nederlandse merken als Fongers, Gazelle en iets later Batavus en Sparta profiteren enorm van de toenemende vraag. Die productie voor eigen land krijgt nog een zetje in de rug als tijdens de Eerste Wereldoorlog er geen fietsen geïmporteerd kunnen worden.

Terwijl de fiets in omliggende landen steeds sportiever wordt, blijft in het platte Nederland de fiets waar je keurig rechtop zit populair. Toch verandert de markt: de jaren 60 van de vorige eeuw staan namelijk in het teken van fusies. Zo slokt Batavus verschillende merken op. Die concentratie van merken zet zich voort in de jaren 90, als Accell Batavus en Sparta koopt. Gazelle wordt onderdeel van auto-importeur Pon.

Ook de coronapandemie blijkt voor de fietsindustrie een hobbelige weg. In eerste instantie leiden de beperkingen in het openbaar vervoer tot een enorme vraag naar elektrische fietsen. Als die vraag inzakt, blijven fietsverkopers met grote voorraden zitten. Verschillende fabrikanten komen in de problemen, waaronder Accell. In 2022 komt het bedrijf in Amerikaanse handen en moet het gedwongen reorganiseren.

Industrie weg, cultuur blijft

Het verdwijnen van de fietsfabricage is dus een proces van tientallen jaren. "Frames en andere onderdelen worden in het buitenland gemaakt", zegt Kees Bakker van de Fietsersbond. "Tot nu toe was het assembleren, het spuiten en het spaken rijgen, nog wel een typisch Nederlands werkje, maar dat verdwijnt nu ook."

Toch blijft Nederland een fietsland, denkt Bakker "We zijn heel goed in het ontwikkelen van nieuwe concepten. Voor elke levensfase hebben we een fiets. Van loopfietsje tot bakfiets, en van leenfietsen tot driewielers voor ouderen. Die slimme ideeën worden vervolgens geëxporteerd."

Daarmee zal de fietscultuur ook niet verdwijnen, denkt Bakker. "De infrastructuur voor fietsen blijft zich maar verbeteren. Kijk naar de Formule 1: dan worden er massaal ov-fietsen ingezet. We hebben inmiddels zelfs fietssnelwegen, ontwikkeld door ingenieurs die in het buitenland voor advies worden ingehuurd."

De politie heeft gisteren vier verwaarloosde kinderen uit een woning in Tilburg gehaald. De vier hadden zelf met 112 gebeld omdat het niet goed ging met hun vader, meldt Omroep Brabant.

"In de woning zagen wij een grote rotzooi. Alles was vies. De kinderen hadden geen schone kleding en de jongste twee hadden sinds gisteren niet gegeten", schrijft wijkagent Mandy van Os op Instagram.

De melding kwam gisteravond binnen. Toen de politie in de woning arriveerde, troffen agenten een "schrijnende situatie" aan, stelt Van Os. Er stonden te weinig bedden voor iedereen. "De jongste twee kinderen sliepen elke avond op de twee bankjes in de kamer", aldus de wijkagent. In de koelkast vonden Van Os en haar collega alleen maar oud, beschimmeld eten.

Warme maaltijden

Van Os schakelde een collega in die twee warme maaltijden bracht. "De jongste twee kinderen waren enorm blij met het eten en begonnen te eten", stelt ze. "Een van de twee gaf mij ook nog een knuffel, want ze vond ons zo lief en was blij met eten."

Het Crisis Interventie Team van de Jeugdbescherming heeft de vier kinderen, van wie de leeftijd niet bekend is gemaakt, uit huis gehaald. Ze zijn naar een veilige plek gebracht. Hun kleren zijn gewassen en er is voldoende eten en drinken beschikbaar. Bij de gemeente en Veilig Thuis is een zorgmelding gedaan, zodat onderzoek kan worden gedaan naar wat er precies is gebeurd in de woning. Ook is hulp ingeschakeld om het huis weer bewoonbaar te maken.

Tekening

Toen wijkagent Van Os wegging, bleek een van de kinderen een tekening voor haar te hebben gemaakt. "Die heeft een mooi plekje in ons bureau gekregen", zegt ze.

Over de toestand van de vader heeft de politie niets meegedeeld.

Het aantal files op de eerste 'zwarte zaterdag' van het jaar lijkt mee te vallen. Hoewel er op veel snelwegen in Frankrijk, Zwitserland, Italië en Duitsland files stonden, is het aantal lager dan vorig jaar.

Volgens de ANWB ligt de piek van de drukte inmiddels ook achter ons. In Frankrijk stond rond het middaguur 830 kilometer file, daarna nam de drukte af. De ANWB benadrukt dat er zeker nog lange files staan, "maar het gaat de goede kant op". De organisatie spreekt van "geen schokkende aantallen". Vorig jaar stond op de eerste zwarte zaterdag meer dan 1000 kilometer file in Frankrijk.

Drukte rond Parijs valt mee

Rond Parijs valt het erg mee met de drukte. Eerder deze week raadde de ANWB automobilisten aan om de komende weken alle wegen rond de Franse hoofdstad te mijden. Gisteren zijn daar de Olympische Spelen begonnen en daarom wordt er grote drukte verwacht in de omgeving van de stad.

Aan het begin van de ochtend was het wel erg druk voor de Gotthardtunnel in Zwitserland. Volgens de Zwitserse autoriteiten liep de wachttijd daar al snel op tot bijna twee uur. Halverwege de middag was de vertraging al teruggelopen tot een half uur.

Drukte in Kroatië

In Italië is het vooral druk in beide richtingen op de Brennerpas tussen Verona en Bolzano. De snelweg tussen Milaan en kustplaats Rimini lijkt vooralsnog goed te doen voor automobilisten.

Volgens de ANWB is het wel opvallend druk in Kroatië tussen hoofdstad Zagreb en de kust. Ook op de grens tussen Oostenrijk en Slovenië staan lange files.