Het Openbaar Ministerie (OM) heeft twintig jaar celstraf tegen Walid D. uit Eritrea. Volgens het OM in Zwolle gaf de 42-jarige leiding aan een grote criminele organisatie die mensen smokkelde, afperste, gijzelde en gewelds- en seksuele delicten pleegde. Hij zou daarmee grote hoeveelheden geld hebben verdiend.

Het OM komt met deze strafeis "omdat voor dit soort misdrijven alleen de maximumstraf passend is".

De organisatie zou vluchtelingen uit Eritrea met valse beloftes naar Europa hebben vervoerd. Tijdens deze reis worden vluchtelingen mishandeld, gemarteld en verkracht. De route is bovendien zeer gevaarlijk; vluchtelingen moesten een woestijn doorkruisen waar gewapende milities en mensensmokkelaars de baas zijn. Ook worden ze vastgezet in kampen in Libië.

Waardigheid ontnomen

Hun familie in Nederland wordt ondertussen telefonisch afgeperst. Zo krijgen ze filmpjes te zien van hun familieleden die in de kampen worden gemarteld, om ze op deze manier te dwingen geldbedragen te betalen aan tussenpersonen in Nederland. Als ze dat niet doen, worden hun familieleden in de kampen langer vastgehouden of mishandeld.

"Hij ontnam slachtoffers hun vrijheid en waardigheid", zegt het OM. "D. hield ze vast in erbarmelijke omstandigheden, hongerde ze uit, martelde ze en heeft ze blootgesteld aan levensgevaarlijke situaties in de woestijn, in kampen en in overvolle en lekke boten op zee."

Een van de slachtoffers die Eritrea ontvluchtten, vertelde de NOS eerder over een van de kampen waarin ze heeft vastgezeten. Zij is door de verdachte en anderen gemarteld en verkracht. Ook haar familieleden werden met filmpjes onder druk gezet om te betalen voor haar vrijlating. Het heeft haar familie duizenden euro's gekost en zelf kampt ze met zware trauma's.

Pas wanneer er betaald was, mochten de slachtoffers naar een volgend kamp of via zee naar Europa. "Als ze al tot de 'gelukkigen' hoorden die de zee bereiken", aldus het OM. Ook de boottocht is levensgevaarlijk; vele vluchtelingen verdrinken tijdens de overtocht naar Europa.

Ondermijnt ook Nederlandse asielbeleid

Als een van de vluchtelingen uiteindelijk het Schengengebied bereikt, heeft deze ook toegang tot alle bijbehorende landen, zoals Nederland. "En daarmee ondermijnt de criminele organisatie ook het Nederlandse asielbeleid", stelt het OM.

De zaak geldt als een van de grootste mensensmokkelzaken ooit in Nederland. Het onderzoek duurde jaren en is gedaan in samenwerking met onder andere Interpol, Europol en het Internationaal Strafhof. Omdat het OM de misdrijven zo ernstig vindt en Nederland direct betrokken is omdat familieleden hier werden afgeperst, wordt de zaak hier behandeld.

D. werd in oktober 2022 door Ethiopië uitgeleverd, waar hij al veroordeeld was voor mensensmokkel binnen Afrika. Hij is niet de enige die terechtstaat. In totaal zijn zeven verdachten gedagvaard. Een andere vermoedelijk belangrijke persoon in het smokkelnetwerk, Kidane H., is ook aangeklaagd door het OM.

Volgende week gaat de zaak van D. verder, dan houden zijn advocaten hun pleidooi.

Nieuwsuur maakte eerder deze video over het mensensmokkelnetwerk:

Boven de haven van Terneuzen zijn maandagavond drones gezien. Volgens de politie kwamen de meldingen van drie burgers die allemaal spraken van meerdere drones.

Ook het havenbedrijf zegt ze gesignaleerd te hebben. "Het ging om meer drones dan we ooit tevoren hebben gezien", zei een woordvoerder van het Zeeuwse havenbedrijf North Sea Port tegen Omroep Zeeland.

De politie heeft niet kunnen achterhalen wie de drones bestuurde. "Meldingen worden gedeeld met defensie en de marechaussee", zegt een politiewoordvoerder. "We zijn op de melding afgegaan, maar hebben geen drones aangetroffen." Ook is onduidelijk waar de drones naartoe vlogen.

De politie kan niet zeggen om wat voor drones het gaat. De melders hebben het type niet vast kunnen stellen. Daardoor is het niet duidelijk of het om een hobbyist gaat of dat er professionele drones zijn ingezet.

Niet voor het eerst

Drones leiden in verschillende Europese landen al weken tot onrust. In Scandinavische landen, maar ook in België, Duitsland, Polen, Roemenië en Litouwen zijn ze gezien, vooral bij luchthavens en militaire terreinen.

Vanwege de drones krijgt België hulp van een Brits anti-droneteam en komt er hulp uit Duitsland en Frankrijk. Wie erachter zit is onduidelijk, al hebben verschillende landen bij verstoringen van het vliegverkeer gewezen naar Rusland.

Ook in Zeeland en omgeving zijn al meerdere keren drones gezien. Een week geleden vlogen onbemande vliegtuigjes langs de Zeeuwse kust bij Oostkapelle en ook boven de Belgische kerncentrale Doel, op de grens met Zeeland zijn in de afgelopen weken meerdere keren drones waargenomen.

Of de drones met elkaar te maken hebben weet de politie niet. Eerder werden in Nederland ook meldingen gedaan van drones bij onder meer de vliegbasis Gilze-Rijen en bij het NAVO-commandocentrum in Brunssum. De politie zei toen dat er geen reden was voor paniek, maar dat het goed is om scherp te blijven.

Een mogelijke drone die het vliegverkeer bij Schiphol tijdelijk stillegde, bleek een ballon te zijn.

Rotterdam gaat harder optreden tegen zwaar overlastgevende daklozen en bedelaars bij grote kruispunten in de stad. Wie hulp weigert, krijgt een gebiedsverbod of boete opgelegd. Ook worden bedelopbrengsten ingenomen.

Daklozen zijn steeds vaker op drukke kruispunten te vinden, waar ze bij een rood stoplicht tussen de wachtende auto's lopen en bedelen om lege blikjes of petflessen. Op onder meer het Drooglever Fortuynplein, de Westblaak en de Vaanweg wordt ook om geld gebedeld.

Daarnaast is er volgens de gemeente Rotterdam een groep van zo'n zeventig verslaafde daklozen die op steeds meer plekken in de stad ernstige problemen veroorzaken.

"We zien onacceptabele overlast", zegt zorgwethouder Ronald Buijt van Leefbaar Rotterdam. "De afgelopen decennia is Rotterdam uitgegroeid tot een prachtige stad met iconen waar we trots op zijn. Maar we gaan niet meemaken dat we verder afglijden en dat de verloedering van de jaren 80 en 90 terug gaat komen", zegt Buijt.

Straatteam opgericht

De wethouder richt per direct een straatteam op die de meest overlastgevende groep van straat moet halen. Een groot deel van deze daklozen heeft recht op zorg omdat ze de Nederlandse nationaliteit hebben, maar kiezen bewust voor een leven op straat.

Het straatteam moet zorgen dat de overlastgevers hulp of opvang accepteren. Op korte termijn komen er vijftien tot twintig opvangplekken in de stad bij, inclusief een ruimte om drugs te gebruiken. Er is 24 uur per dag begeleiding en beveiliging aanwezig.

"We accepteren het niet meer dat er openlijk drugs gebruikt wordt, openlijk massaal gebedeld wordt op kruispunten of dat mensen lastiggevallen worden door mensen met een drugsverslaving", zegt Buijt.

Wijk- en gebiedsverboden

Overlastgevende daklozen die geen hulp accepteren, kunnen door de burgemeester een wijk- of gebiedsverbod opgelegd krijgen. Mensen die vaker voor overlast zorgen kunnen door het OM strafrechtelijk vervolgd worden.

Buijt kondigt ook maatregelen aan tegen bedelaars bij kruispunten. "Soms verzamelen bedelaars flesjes voor hun verslaving. Maar soms is het georganiseerde criminaliteit uit bijvoorbeeld Roemenië", zegt hij.

De wethouder denkt aan het wegsturen van de 'professionele' bedelaars. Ook komen er afpakacties van de politie waarbij de bedelopbrengst in beslag wordt genomen. De gemeente onderzoekt of ook boa's boetes aan de overlastgevers mag uitdelen.

De wethouder doet een oproep aan de Rotterdammers. "Geef alsjeblieft geen flesjes, want het lijkt misschien menselijk, maar je houdt een leven in stand dat niet wenselijk is", zegt Buijt.

Naalden op straat

Bekende overlastplekken zijn de Agniesebuurt, Museumpark, de Kubuswoningen en het gebied rond de Pauluskerk. Ernstige overlast is ook te vinden in en rond het Museumpark.

"Met enige regelmaat vind je hier naalden of staat er iemand op z'n gemakje crack te roken. Dealen doen ze ook niet eens meer echt beschut. Het gebeurt gewoon in het openbaar", zegt een bewoner tegen RTV Rijnmond. Andere bewoners plaatsen prikkeldraad in de voortuin om te voorkomen dat daklozen daar hun ontlasting doen.